By 
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
του Ανδρέα Μαζαράκη
Ο Μασκ προωθεί μια φιλοσοφία εξαιρετικά προσανατολισμένη στο έμμεσο μέλλον αποκαλούμενη Longtermism, δηλαδή «μακροπροθεσμισμός».
Αυτή ορίζεται ως «μια οιονεί θρησκευτική κοσμοθεωρία, επηρεασμένη από τον υπερ-ανθρωπισμό και την ωφελιμιστική ηθική, η οποία υποστηρίζει ότι θα μπορούσαν να υπάρχουν τόσοι πολλοί ψηφιακοί άνθρωποι που θα ζούνε σε τεράστιες προσομοιώσεις υπολογιστών εκατομμύρια ή δισεκατομμύρια χρόνια στο μέλλον, ώστε μία από τις σημαντικότερες ηθικές υποχρεώσεις μας σήμερα είναι να αναλάβουμε δράσεις που εξασφαλίζουν ότι θα υπάρξουν όσο το δυνατόν περισσότεροι από αυτούς τους ψηφιακούς ανθρώπους». Την περιγραφή αυτή την κάνει ο φιλόσοφος Εμίλ Τόρες, μελετητής και ακτιβιστής που επινόησε τον όρο TESCREALism για να περιγράψει ένα σύμπλεγμα υπερ-ανθρωπιστικών ιδεολογιών. Ο μακροπροθεσμισμός (longtermism) είναι ένας σχετικά νέος κλάδος της ηθικής φιλοσοφίας που αποδείχθηκε ιδιαίτερα δημοφιλής στη Silicon Valley, σύμφωνα με τον Guardian (22/7/2023). Ο Έλον Μασκ έχει δηλώσει ότι ταιριάζει πολύ με την οπτική του για τη ζωή.
Στα μέσα του περασμένου Δεκέμβρη (2023) συνέβη στην Ιταλία ένα γεγονός, το οποίο δεν έλαβε τη δέουσα δημοσιότητα. Η Ιταλίδα πρωθυπουργός, Τζόρτζια Μελόνι, επιστρέφοντας από τη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες, συναντήθηκε στη Ρώμη με τον Έλον Μασκ για δεύτερη φορά μέσα σ’ ένα εξάμηνο. Ο Μασκ ήταν το τιμώμενο πρόσωπο φέτος στην Atreju (Ατρέγιου), το Φεστιβάλ Νεολαίας του Κόμματος της Μελόνι «Αδέλφια της Ιταλίας», που δεν κρύβει τη συμπάθειά του για το φασιστικό κίνημα του μεσοπολέμου. Η Μελόνι καθιέρωσε το συνέδριο Atreju το 1998, το οποίο πήρε το όνομά του από έναν χαρακτήρα της ταινίας «The NeverEnding Story» του 1984.
Το Φεστιβάλ, στο οποίο, μαζί με τον Μάσκ, συμμετείχαν επίσης ο Βρετανός πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ, ο Ισπανός Σαντιάγκο Αμπασκάλ, αρχηγός του νεοφασιστικού κόμματος Vox και ο Αλβανός πρωθυπουργός Έντι Ράμα, έγινε σε πολύ μικρή απόσταση από το Βατικανό, στους κήπους του Κάστρου Καστέλ Σαντ’ Αντζελο. Ο χώρος αυτός χτίστηκε το 135 μ.Χ., ως μαυσωλείο για τον αυτοκράτορα Αδριανό, πριν το παπικό κράτος το καταλάβει ως φρούριο. Συνδέεται με την πόλη του Βατικανού με ένα ψηλό τείχος με έναν διάδρομο που χρησιμοποιούσαν οι πάπες, για να αποφύγουν τις επιθέσεις στο Βατικανό, και τώρα είναι δημόσιο μουσείο.
Με «σκηνικό» την αιώνια πόλη
Με φόντο ένα αρχαίο κάστρο στη Ρώμη, ο Μασκ έφτασε εκεί με ένα από τα 11 παιδιά του, στέλνοντας ένα μήνυμα στους Ιταλούς: «Να κάνετε περισσότερους Ιταλούς για να σωθεί ο πολιτισμός της Ιταλίας». Όπως μετέδωσε το CNN, η Μελόνι καθόταν στην πρώτη σειρά και φωτογράφιζε τον Μασκ, τον οποίο προσκάλεσε προσωπικά. Η Μελόνι, η οποία εκλέχθηκε το 2022, είναι επικεφαλής της πιο ακροδεξιάς κυβέρνησης στην Ιταλία μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι οπαδός της φανταστικής λογοτεχνίας και έχει εκφράσει έντονα την αγάπη της για τον «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» του Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν, ενώ από τη νεαρή της ηλικία πήγαινε στα Hobbit Camps (κατασκηνώσεις Χόμπιτ), τα οποία είχαν δημιουργηθεί από το μεταφασιστικό κόμμα Movimento Sociale Italiano για νέους δεξιούς πολιτικούς, όπως η ίδια.
Ο «Άρχοντας των Δαχτυλιδιών» περιγράφεται συχνά ως πυλώνας των μεταφασιστικών ακροδεξιών κομμάτων της Ιταλίας. «Νομίζω ότι ο Τόλκιν θα μπορούσε να πει καλύτερα από εμάς σε τι πιστεύουν οι συντηρητικοί», δήλωσε η Μελόνι στους New York Times. «Δεν θεωρώ τον “Άρχοντα των Δαχτυλιδιών” φαντασία», είπε.
Στην εκδήλωση οι συμμετέχοντες επανέλαβαν την υποστήριξή τους προς την Ουκρανία και το Ισραήλ, «φωτογραφίζοντας» τη διεστραμμένη συμμαχία μεταξύ σιωνισμού και νεοφασισμού, ενώ υπέδειξαν ως «κύριο εχθρό» της Δύσης τον ρωσικό αναθεωρητισμό που αναβιώνει στο πρόσωπο του Πούτιν. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, ο Μασκ επικεντρώθηκε στον «ιό του woke μυαλού» που, όπως είπε, έχει καταλάβει τις ΗΠΑ και προειδοποίησε ότι κινείται προς την Ιταλία, χαρακτηρίζοντάς τον «κακόβουλο». Μίλησε επίσης για ένα μέλλον ως «πολυπλανητικό είδος» και για το όφελος της νόμιμης μετανάστευσης αν, όπως είπε, οι μετανάστες είναι σκληρά εργαζόμενοι και θα είναι σε θέση να προσθέσουν κάτι στην κοινωνία. Ο Μασκ τόνισε ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι το «μεγαλύτερο σημείο καμπής από την εποχή του homo sapiens», προσθέτοντας ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα αποτελέσει ένα νέο είδος. «Η τεχνητή νοημοσύνη είναι το μαγικό τζίνι», συμπλήρωσε.
Οι «οραματιστές»
Ο Μασκ, καλώς ή κακώς, θεωρείται οραματιστής, ασχολείται με το μέλλον σε επιστημονικό και τεχνολογικό επίπεδο και με θέματα κλεμμένα από τη μεταφυσική και τη θρησκεία, θα έλεγε κάποιος, όπως η αθανασία και η επιβίωση πέρα από τη ζωή και πέρα από τη Γη. Όμως, «όπως όλοι οι οραματιστές που χειρίζονται πράγματα και όχι μόνο λόγια, είναι τρομακτικός, επειδή, αν ένας περιορισμένος άνθρωπος έχει δυνάμεις που υπερβαίνουν κατά πολύ την ικανότητά του να γνωρίζει και να κατανοεί τα αποτελέσματα των επιτευγμάτων του, ανοίγονται πολύ ανησυχητικά σενάρια. Το γεγονός ότι δεν πρόκειται για κράτος ή για ένωση κρατών, αλλά για ένα μεμονωμένο άτομο που ασχολείται με το μέλλον της ανθρωπότητας, δεν είναι καθησυχαστικό, αλλά προκαλεί περαιτέρω ανησυχία», παρατήρησε, μετά την εμφάνιση του Μασκ στο φεστιβάλ της Ρώμης, ο Ιταλός σχολιαστής Μαρτσέλο Βενετσιάνι.
Κι ο Μαρινέττι ήταν ένας οραματιστής που ήθελε να δημιουργήσει έναν υπεράνθρωπο χωρίς «τη βρωμερή συνενοχή της γυναικείας μήτρας», αλλά στην περίπτωσή του αυτό συνέβαινε στο λογοτεχνικό του έργο. Δεν ήταν βυθισμένος ο ίδιος στην αυταπάτη της παντοδυναμίας, κάτι που μπορεί εύκολα να συμβεί με τους σύγχρονους δισεκατομμυριούχους γκουρού του ψηφιακού φουτουρισμού.
Ο ολοκληρωτισμός του μέλλοντος θα έχει σίγουρα ένα κοινό με τους ολοκληρωτισμούς του παρελθόντος, όσο και αν στα εξωτερικά χαρακτηριστικά του θα είναι διαφορετικός: θα θέλει την υποτέλεια μιας αποχαυνωμένης μάζας, που θα αναμασά τον χυλό που δημιουργούν τα συστημικά όργανα και τα ΜΜΕ. Στην Anima, το έργο του Ονφρέ, η σύνδεση των ψηφιακών μας δεδομένων και του εγκεφαλικού φλοιού επιτυγχάνεται από το Neural Lace, ένα είδος νευρωνικού bluetooth, όπως αυτό που οραματίζεται ο Μασκ.
Η φυσική νοημοσύνη θα αντικατασταθεί από την τεχνητή, εξηγεί ο Ονφρέ. Ας δούμε πώς φαντάζεται ο συγγραφέας τον κίνδυνο της «δικτατορίας νέου τύπου», σύμφωνα με τα λεγόμενά του: Η ελευθερία θα καταστραφεί από μια διαρκή παρακολούθηση. Η γλώσσα θα φτωχύνει με τη χρήση μιας οργουελλικής «διπλής γλώσσας». Η αλήθεια θα καταργηθεί με τα fake news των ΜΜΕ. Η ιστορία θα ξαναγραφεί και για να αρνηθείς τη φύση, πρέπει να υπονομεύσεις τις φυσικές ορμές της ζωής και να οργανώσεις τη σεξουαλική σύγχυση. Σε όλα αυτά μπορούν να συμβάλουν ο Έλον Μασκ και οι εταιρείες του, η Amazon, η Hewlett Packard, η Microsoft και άλλοι ψηφιακοί κολοσσοί του 21ου αιώνα. Εκεί που ο Μαρινέττι δήλωνε «Γιατί να κοιτάξουμε πίσω, βρισκόμαστε στο τελευταίο ακρωτήριο των αιώνων», οι σημερινοί μεγιστάνες της Silicon Valley λένε «το μέλλον είναι τώρα».
Η αξία της ιστορίας
Ο Άντονι Λεβαντόφσκι, πρώην μηχανικός της Google και συνιδρυτής της Waymo, έχει αρνηθεί την αξία της ιστορίας: «Το μόνο πράγμα που έχει σημασία είναι το μέλλον. Δεν ξέρω καν γιατί μελετάμε την ιστορία». Ο Λεβαντόφσκι ηγείται, επίσης, της θρησκευτικής αίρεσης «Η Οδός του Μέλλοντος» (Way of the Future). Αυτή η αγάπη για την τεχνολογική πρόοδο με κάθε κόστος οδήγησε τον Μαρινέττι και τους φουτουριστές του να αγκαλιάσουν τον φασισμό, παραμερίζοντας την ιδέα της ηθικής και να χειροκροτούν τους βομβαρδισμούς του Μουσολίνι στην Αφρική με τα διπλάνα της εποχής σαν μια μεγάλη τεχνολογική καινοτομία. Σήμερα οι φουτουριστές της νέας εποχής υμνούν τον πόλεμο των drones στην Ουκρανία με παρόμοια γλώσσα. «Στην ατέρμονη προσπάθειά τους για πρόοδο με κάθε κόστος, οι σημερινές εταιρείες φλερτάρουν οι ίδιες με τον φασισμό», έχει γράψει πολύ εύστοχα το σοφιστικέ τεχνολογικό περιοδικό WIRED, το οποίο ασχολείται με το πώς η τεχνολογία αλλάζει κάθε πτυχή της ζωής μας.
Αλλά, ο Μασκ και οι συνάδελφοί του δεν πρέπει να αγνοήσουν τα μαθήματα που η ιστορία του ιταλικού φουτουριστικού κινήματος παρέχει. Ο Ονφρέ, συγγραφέας περισσότερων των 100 βιβλίων, μας προειδοποιεί να μην τους αφήσουμε να κάνουν τα ίδια λάθη με τα σχέδια που οι κυβερνήσεις τούς αναθέτουν για έναν κόσμο πλήρως ανασχεδιασμένο από την τεχνητή νοημοσύνη και την εμφύτευση ζωής πέρα από τη Γη. Αλλιώς, θα είναι αναπόφευκτο το τέλος του ανθρώπου, η αρχή του μετανθρωπισμού και η επιβολή ενός απάνθρωπου μέλλοντος. Αν θέλετε να έχει αξία ο Άνθρωπος, τότε πρέπει να κρατήσουμε το μυαλό υγιές, την κριτική μας σκέψη και να ξεβολευτούμε από τη νωθρότητα του φόβου που μας έχουν σπείρει. Μόνο η συναίνεσή μας μπορεί να τους επιτρέψει να υλοποιήσουν το Σχέδιο του Απανθρωπισμού. «Καμμία ανθρώπινη δύναμη δεν έχει τη δυνατότητα να αντιταχθεί [ μόνη της ] στη βαρβαρότητα που έρχεται». Σκεφτείτε το και πάρτε πρωτοβουλία. Δεν είμαστε μόνοι μας, είμαστε πολλοί…
