Λίστα: Οι Γερμανοί πολιτικοί που “έκαναν παιχνίδι” με τον Πούτιν

Δεν έχουν τέλος οι Γερμανοί πολιτικοί, επιχειρηματίες, διανοούμενοι που έχουν επιχειρήσει να κατευνάσουν ή να «τιθασεύσουν» τη Μόσχα όλα αυτά τα χρόνια σχολιάζει το σάιτ Politico.

Από τον Γκέρχαρντ Σρέντερ στην Άνγκελα Μέρκελ, και από τον Φρανκ Βάλτερ Στάινμαϊερ στον Φρίντριχ Μερτς αλλά και τον «πολύ» Γερμανό φιλόσοφο Γιούργκεν Χάμπερμας, ο οποίος ζήτησε πρόσφατα «διαπραγματεύσεις» στο Ουκρανικό, πολλοί σημαντικοί Γερμανοί με επιρροή στην κοινή γνώμη αφέθηκαν να «κάνουν παιχνίδι» με τον Πούτιν, συχνά όχι με το αζημίωτο.

Ο Σοσιαλδημοκράτης Καγκελάριος, Όλαφ Σολτς που διαδέχθηκε την Άνγκελα Μέρκελ τον Δεκέμβριο του 2021, αφαίρεσε ένα κεφάλαιο από το «βιβλίο» της προκατόχου του ανακοινώνοντας μια δραματική στροφή 180 μοιρών στην γερμανική εξωτερική πολιτική. Βαπτίστηκε Zeitenwende (ιστορική αλλαγή) και το σχέδιο Σολτς περιλάμβανε μια δέσμευση να δαπανηθούν 100 δισεκατομμύρια ευρώ για την άμυνα βραχυπρόθεσμα.

Ωστόσο, η Γερμανία δεν πούλησε την ψυχή της στη Ρωσία από τη μια μέρα στην άλλη. Ήταν μια διαδικασία που διήρκεσε χρόνια, στο τέλος της οποίας ολόκληρη η χώρα ήταν συνένοχη, σχολιάζει το Politico. Στο πλαίσιο αυτό, η ιστοσελίδα συνέταξε μία λίστα με πρόσωπα, αλλά και θεσμούς, που ευθύνονται περισσότερο για την άστοχη προσέγγιση της Γερμανίας προς τη Ρωσία και τον ηγέτη της, με πρώτη στη λίστα την Άνγκελα Μέρκελ.

Ουδείς άλλος Γερμανός δεν φέρει μεγαλύτερη ευθύνη για την κρίση στην Ουκρανία εκτός της Μέρκελ. Ως καγκελάριος από το 2005 έως το 2021, η Μέρκελ αποτέλεσε την κινητήρια δύναμη πίσω από την άρνηση του ΝΑΤΟ να εγγυηθεί ένταξη στην Ουκρανία. Ακόμη και μετά την εισβολή της Μόσχας στη Γεωργία, τον λυσσαλέο βομβαρδισμό της Συρίας, την προσάρτηση της Κριμαίας, τον πόλεμο στο Ντονμπάς, την κατάρριψη του MH-17, τη δολοφονία ενός Τσετσένου επαναστάτη στο κέντρο του Βερολίνου και τη δηλητηρίαση του Αλεξέι Ναβάλνι, η Μέρκελ επέμεινε στη δυνατότητα συνεννόησης.

Ήταν μάλιστα τόσο σίγουρη ότι η συνεργασία με τη Ρωσία ήταν ο δρόμος προς την ειρήνη που ενέκρινε το αμφιλεγόμενο έργο για τον αγωγό φυσικού αερίου NordStream 2 το 2015, παρά την προσάρτηση της Κριμαίας και τον πόλεμο στην ανατολική Ουκρανία.

Από τότε που ξεκίνησε ο τελευταίος πόλεμος, η Μέρκελ είναι σχεδόν εξαφανισμένη. Τον περασμένο μήνα, δια στόματος εκπροσώπου της, υποστήριξε ότι εμμένει στην απόφασή της το 2008 να εμποδίσει την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Τελευταία φορά εθεάθη να κάνει διακοπές στην Τοσκάνη.

Επί πολλά χρόνια έμπιστος του πρώην Καγκελάριου Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο Στάινμαϊερ ήταν εξαρχής υπέρμαχος της ενεργειακής συμμαχίας του Βερολίνου με τη Μόσχα μέσω των αγωγών NordStream.

Όπως πολλοί Σοσιαλδημοκράτες, υποστήριξε ότι το πρότζεκτ θα εγγυηθεί την ειρήνη δημιουργώντας αμοιβαία εξάρτηση μεταξύ Ρωσίας και Γερμανίας. Ως υπουργός Εξωτερικών υπό τη Μέρκελ, συνέχισε να πιέζει προς αυτήν την κατεύθυνση απέναντι στις ολοένα και πιο επιθετικές ενέργειες της Μόσχας.

Διαδραμάτισε επίσης σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια επιβολής διπλωματικών λύσεων στην Ουκρανία. Πρόσφατα, ο Σοσιαλδημοκράτης πρόεδρος της Γερμανίας, αναγνώρισε ότι έκανε λάθος που υποστήριξε τον αγωγό NordStream, και ότι είχε κάνει λανθασμένη εκτίμηση για τον Πούτιν. Ωστόσο, ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αρνήθηκε να τον υποδεχθεί στο Κίεβο, με αποτέλεσμα η επίσκεψη να ακυρωθεί.

Αφότου έχασε την καγκελαρία από τη Μέρκελ το 2005, ο Σρέντερ θα μπορούσε να είχε αποσυρθεί απολαμβάνοντας μία ήσυχη ζωή με την οικογένειά του. Όσον αφορά την πολιτική, η θητεία του ήταν αναμφισβήτητα η πιο επιτυχημένη στη γενιά του. Ωστόσο, όπως τόσοι πολλοί πρώην πολιτικοί, ακολούθησε το χρήμα. Η απόφαση του Σρέντερ λίγες εβδομάδες αφότου άφησε τα καθήκοντά του να υπηρετήσει ως πρόεδρος του έργου του αγωγού NordStream, το οποίο είχε εγκρίνει τις τελευταίες μέρες του ως καγκελάριος, τον τοποθετεί σε μια δική του κατηγορία στην κλίμακα του θράσους.

Το μόνο θετικό πράγμα που θα μπορούσε να πει κανείς για τον Σρέντερ είναι ότι είναι αιώνια πιστός. Δυστυχώς, το αντικείμενο της πίστης του είναι ο Πούτιν. Η σχέση αυτού του «δίδυμου»  – απαράμιλλη στην παγκόσμια πολιτική των τελευταίων δεκαετιών – θα ήταν αστεία αν δεν ήταν τόσο τραγική.

Κάποιος θα μπορούσε να συγχωρήσει τον Σρέντερ για τον πρώτο αγωγό NordStream. Άλλωστε, πολλοί στη Δύση έκαναν λάθος με τον Πούτιν. Όμως, αντί να υποχωρήσει, ο Σρέντερ έγινε ο μεγαλύτερος υπερασπιστής του Ρώσου ισχυρού άνδρα στη Δύση, έναν ρόλο που συνεχίζει να υποδύεται. Επιχείρησε να μεσολαβήσει σε μια ειρηνευτική συμφωνία μεταβαίνοντας στη Μόσχα το Μάρτιο, μια επίσκεψη που πολλοί θεώρησαν ως κάτι παραπάνω από μια προσπάθεια να κάνει «λίφτινγκ» στη δική του εικόνα. Πρόσφατα δήλωσε στους New York Times ότι ο πόλεμος της Ρωσίας ήταν ένα «λάθος», αλλά ήταν προκλητικός για τις δικές του ενέργειες. «Δεν θα πω mea culpa» επέμεινε.

Ενώ είναι αλήθεια ότι οι πολιτικοί ηγέτες της Γερμανίας φέρουν το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για την ενδοτική πολιτική της χώρας απέναντι στη Ρωσία, είναι επίσης αλήθεια ότι πιέστηκαν. Και κανείς δεν πίεσε περισσότερο από τον Κάιζερ.

Ως διευθύνων σύμβουλος της Siemens από το 2013 έως το 2021, ο Τζο Κάιζερ φλέρταρε συνεχώς με επιχειρήσεις στη Ρωσία. Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, ο Κάιζερ αρνήθηκε να ακυρώσει ένα ταξίδι στη Μόσχα για να συναντήσει τον Πούτιν στην ιδιωτική του κατοικία.

Ο Κάιζερ προειδοποίησε τους επικριτές του στη συνέχεια, λέγοντας ότι δεν θα επέτρεπε «οι προσωρινές αναταράξεις να επηρεάσουν υπερβολικά τα μακροπρόθεσμα σχέδιά μας». Πρόσφατα ζήτησε συγγνώμη για τα σχόλια λέγοντας ότι ο Πούτιν τον ξεγέλασε.

Ως η «κινητήριος δύναμη» του κολοσσού βιομηχανικού αερίου Linde τις τελευταίες δύο δεκαετίες, ο Βόλφγκανγκ Ράιτσλε ώθησε την εταιρεία όλο και πιο βαθιά στη Ρωσία. Ελάχιστα στελέχη στη Γερμανία ήταν τόσο κοντά στην κυβέρνηση του Πούτιν όλα αυτά τα χρόνια όσο ο Ράιτσλε, ένα πρώην στέλεχος της BMW που υπηρέτησε αρχικά ως Διευθύνων Σύμβουλος της Linde και εν συνεχεία ως πρόεδρός της, μια θέση από την οποία παραιτήθηκε το Μάρτιο.

Πέρυσι, η Linde συνήψε μια συμφωνία 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων με τον ρωσικό ενεργειακό κολοσσό Gazprom για την κατασκευή ενός τεράστιου κόμβου επεξεργασίας φυσικού αερίου κοντά στα σύνορα της Ρωσίας με την Εσθονία.

Η Linde προχώρησε πρόσφατα σε μια δήλωση ότι «ανησυχεί βαθιά για την ανθρωπιστική κρίση στην Ουκρανία ». Απλώς δεν ανησυχεί αρκετά για να σταματήσει να συναλλάσσεται με τον Πούτιν.

Για τους «απ’ έξω», το ετήσιο συνέδριο μπορεί να μοιάζει ως μια καλή δικαιολογία για τις παγκόσμιες ελίτ να δοκιμάσουν τις απολαύσεις της βαυαρικής πρωτεύουσας. Όμως είναι σπουδαίο σημείο για «μπίζνες». Στην ετήσια διάσκεψη, πολλοί συμμετέχοντες προέρχονται από τον επιχειρηματικό κόσμο. Τόσο ο Χόρστ Τέλτσικ, ο οποίος υπηρέτησε ως κύριος σύμβουλος του πρώην καγκελάριου Χέλμουτ Κολ πριν αναλάβει το συνέδριο το 1999, όσο και ο Βόλφγκανγκ Ίσινγκερ, ένας Γερμανός πρώην διπλωμάτης που έγινε σύμβουλος αναλαμβάνοντας τα ηνία το 2008, δυσκολεύονταν να προσφύγουν κατά Ρώσων αξιωματούχων και επιχειρηματιών. Το αποτέλεσμα της προσέγγισης ήταν να νομιμοποιηθεί η Ρωσία ως εταίρος για τις γερμανικές επιχειρήσεις, παρά τις κυρώσεις που η Δύση είχε επιβάλει στη χώρα. Υπό τον Ίσινγκερ, ο Χέρμαν Γκρεφ, διευθύνων σύμβουλος της Sberbank, της μεγαλύτερης τράπεζας της Ρωσίας, προσχώρησε στο διοικητικό συμβούλιο.

Αυτή την εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε μέτρα για την περαιτέρω απομόνωση της τράπεζας από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ένας άλλος τακτικός στη διάσκεψη είναι ο Σεργκέι Λαβρόφ, ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών που πολλοί θεωρούν ότι είναι εγκληματίας πολέμου. Ο Ίσινγκερ χαιρέτησε τον Λαβρόφ το 2018 ως «αγαπητέ Σεργκέι».

Ο Τέλτσικ, ο οποίος υποστηρίζει μια πολιτική «δούναι και λαβείν» με τη Ρωσία, περιέγραψε τον Πούτιν το 2019 ως «γοητευτικό, εξωστρεφή και ανοιχτό». Ερωτηθείς πρόσφατα εάν θα ήθελε να αναθεωρήσει αυτήν την αξιολόγηση, είπε ότι την υποστήριξε γιατί «έτσι ήταν εκείνη την εποχή».

Η κύρια πλατφόρμα της Germany Inc για την αξιοποίηση της ρωσικής αγοράς είναι ένας οργανισμός γνωστός ως «Ost-Ausschuss» ή Ανατολική Επιτροπή. Ο οργανισμός ιδρύθηκε τη δεκαετία του ‘50, τα μέλη της ομάδας λόμπι περιλαμβάνουν τις περισσότερες από τις πιο γνωστές γερμανικές εταιρείες, από τη BMW έως τη VW και τον χημικό κολοσσό BASF.

Από την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, η ομάδα αυτή ήταν επίσης ο καλύτερος φίλος της Μόσχας στο Βερολίνο, καθώς αγωνιζόταν κατά των αυστηρότερων κυρώσεων.

Την Τρίτη, ο επικεφαλής της Ost-Ausschuss, Όλιβερ Ερμές, ανακοίνωσε ότι θα παραιτηθεί για να επικεντρωθεί στο να βοηθήσει τη δική του εταιρεία να περιηγηθεί στο νέο γεωπολιτικό τοπίο. Καταδίκασε τον πόλεμο «με τον πιο έντονο τρόπο» αλλά υποστήριξε επίσης ότι «οι αμοιβαίες οικονομικές εξαρτήσεις… δυνητικά συμβάλλουν στην αποκλιμάκωση».

Πρώην πρωθυπουργός του κρατιδίου του Βρανδεμβούργου της Γερμανίας και ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών, ο Πλάτσεκ υπήρξε το πιο «ευγενικό πρόσωπο» της ρωσικής επιθετικότητας στο Βερολίνο. Επιχείρησε να πείσει τους Γερμανούς ότι δεν είχαν τίποτα να φοβηθούν από τη Ρωσία.

Γεννημένος και μεγαλωμένος στην Ανατολική Γερμανία, στο βιβλίο του  που εκδόθηκε το 2020, «Χρειαζόμαστε μια νέα Ostpolitik», ο Πλάτσεκ ανέφερε ότι η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να αναγνωρίσει την Κριμαία ως μέρος του ρωσικού εδάφους, μια απαίτηση που έκανε για πρώτη φορά λίγο μετά τη ρωσική εισβολή το 2014. Έκτοτε έχει αναθεωρήσει αυτήν τη στάση και παραδέχτηκε ότι είχε κάνει λάθος σχετικά με τη Ρωσία.

«Αυταπατήθηκα γιατί αυτό που μόλις συνέβη ήταν αδιανόητο», είπε την επομένη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Λίγες μέρες αργότερα παραιτήθηκε από πρόεδρος του Γερμανο-Ρωσικού Φόρουμ, μιας μη κερδοσκοπικής ομάδας της οποίας ηγήθηκε για την προώθηση των δεσμών μεταξύ των δύο χωρών.

Ένας πολύ γνωστός ρεπόρτερ της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης και παρουσιαστής του ειδησεογραφικού περιοδικού Monitor, ο Ρέστλε διατύπωσε την άποψη ότι η επέκταση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς ευθύνεται για τον ανταγωνισμό με τη Ρωσία.

Αν και επικρίνει τον Πούτιν και τον πόλεμο, ο Ρέστλε έχει προωθήσει μια γραμμή στον κυρίαρχο δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό σταθμό της Γερμανίας (την κύρια πηγή ειδήσεων για τους περισσότερους Γερμανούς) που απεικονίζει τη Δύση ως ένοχη στην αντιπαράθεσή της με τη Ρωσία όσο και ο Πούτιν.

«Πολλή εμπιστοσύνη έχει χαθεί τα τελευταία χρόνια και η Ρωσία δεν είναι σε καμία περίπτωση η μόνη υπεύθυνη», είπε στους τηλεθεατές το 2018 ενόσω παρουσίαζε ένα τηλεοπτικό ένθετο που καταδίκαζε το ΝΑΤΟ για τη διεξαγωγή στρατιωτικής άσκησης στην ανατολική πτέρυγα της συμμαχίας.

Εκ πρώτης όψεως, ο νέος ηγέτης των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) της Γερμανίας, φαινόταν να μην έχει καμία σχέση με το τέλμα με τη Ρωσία. Ωστόσο, σε καίριες στιγμές της συζήτησης για την πολιτική της Ρωσίας τα τελευταία χρόνια, ο Μερτς, ο οποίος κέρδισε την ηγεσία τoυ CDU στην τρίτη του προσπάθεια, βρισκόταν στη λάθος πλευρά της ιστορίας.

Χρειάστηκε η δηλητηρίαση του Ναβάλνι το 2020 για να πειστεί ο Μερτς, ένας εταιρικός δικηγόρος που πέρασε χρόνια στην πολιτική έρημο αφότου τον κέρδισε η Μέρκελ για την ηγεσία του CDU στις αρχές της δεκαετίας του 2000, ότι ο αγωγός NordStream 2 μπορεί να μην ήταν καλή ιδέα. Ακόμη και τότε, όντας μακροχρόνιος υποστηρικτής του έργου, ζήτησε μόνο μορατόριουμ στην κατασκευή του αγωγού.

Πιο πρόσφατα, αντιτάχθηκε στον αποκλεισμό της Ρωσίας από το σύστημα πληρωμών SWIFT ενόψει της εισβολής της 24ης Φεβρουαρίου. Προειδοποιώντας ότι η κίνηση θα μπορούσε να ισοδυναμεί με  «ατομική βόμβα», όσον αφορά τις πιθανές επιπτώσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές, ο Μερτς προειδοποίησε να μην αποκλείσει τη Ρωσία. Αργότερα έκανε στροφή 180 μοιρών, και τώρα πιέζει για μια πιο σκληρή γραμμή. Επισκέφτηκε το Κίεβο αυτή την εβδομάδα.

Καμία προσωπικότητα δεν έχει μεγαλύτερη επιρροή από τον Χάμπερμας, έναν άνθρωπο που πολλοί θεωρούν ως τον ανεπίσημο φιλόσοφο του γερμανικού κράτους.

Ένας πραγματιστής και κάποτε οπαδός της Σχολής της Φρανκφούρτης 92χρονος Χάμπερμας, έχει χρησιμεύσει ως «μάντης» για την κυρίαρχη αριστερά της Γερμανίας για δεκαετίες. Το τελευταίο «μαργαριτάρι» της σοφίας του: «Η Γερμανία είχε δίκιο που δεν έστειλε όπλα στην Ουκρανία».

Μανουέλα Σβέσιγκ

Η Μανουέλα Σβέσιγκ προοριζόταν για σπουδαία πράγματα. Η Σοσιαλδημοκράτισσα Σβέσιγκ, πρώην υπουργός Οικογενειακών Υποθέσεων υπό τη Μέρκελ, έγινε πρωθυπουργός του κρατιδίου του Μεκλεμβούργου-Δυτικής Πομερανίας το 2017. Θεωρήθηκε από πολλούς ότι θα αναλάβει επικεφαλής στο κόμμα του SPD έως ότου ο αγωγός «Nord Stream 2» μπήκε στη μέση. Το ότι το γερμανικό άκρο του αγωγού τελειώνει στην πατρίδα της θα μπορούσε να θεωρηθεί κακή τύχη αν δεν ήταν το γεγονός ότι η ίδια πίστευε σε αυτό αληθινά.

Η Σβέσιγκ σπάνια έχανε την ευκαιρία τα τελευταία χρόνια να υπερασπιστεί το έργο. Έφθασε στο σημείο να ιδρύσει ένα μη κερδοσκοπικό ίδρυμα με χρήματα από τον ρωσικό κολοσσό Gazprom για να ολοκληρώσει το έργο σε περίπτωση παρακώλυσης από τις κυρώσεις των ΗΠΑ.

«Έχετε την επιλογή μεταξύ ρωσικού φυσικού αερίου από τον αγωγό της Βαλτικής… ή αμερικανικού αερίου, που εξυπηρετεί τα συμφέροντα των ΗΠΑ», είπε στους βουλευτές κατά τη διάρκεια μιας έντονης συνόδου το 2020.

Πρόσφατα άλλαξε τροπάριο, λέγοντας ότι το ίδρυμα ήταν λάθος και ότι ο Πούτιν έπρεπε να λογοδοτήσει για την επίθεση στην Ουκρανία. «Ζούμε σε μια νέα εποχή», δήλωσε αυτή την εβδομάδα.