«Οφείλουμε να χτίσουμε την εθνική μας άμυνα ώστε να αντέξει τις προκλήσεις της νέας εποχής», ανέφερε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας λίγα λεπτά προτού ολοκληρωθεί η ενημέρωση των βουλευτών που μετέχουν στην επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών της Βουλής.
Ο Νίκος Δένδιας απάντησε στις ερωτήσεις που τέθηκαν από τα μέλη της επιτροπής, σε σχέση με την Τουρκία.
«Καταλαβαίνετε τον κίνδυνο που οι τουρκικοί εξοπλισμοί αποτελούν για την πατρίδα μας. Αναφερθήκατε στη ναυπήγηση δεύτερου πιο εξελιγμένου τουρκικού ελικοπτεροφόρου. Το μεγάλο ερώτημα που θα έθετε κανείς είναι ‘γιατί φτιάχνεται αυτό το πλοίο; Απλώς και μόνο για να κάνει παρέλαση εντός του Βοσπόρου ή η Τουρκία διεκδικεί την πλήρη υπεροχή και τον έλεγχο της ανατολικής Μεσογείου, επί τη βάση κειμένων που έχει υπογράψει, όπως το Τουρκο-Λιβυκό μνημόνιο, το οποίο είναι ανύπαρκτο μεν αλλά η Τουρκία συνεχίζει να το επικαλείται; Και αν αυτή είναι η Τουρκική αντίληψη, υποδηλώνεται από θέσεις τις οποίες δεν έχει μεταβάλει η Τουρκία», είπε ο Νίκος Δένδιας και πρόσθεσε: «Ελέχθη, από κάποιους συναδέλφους για τις Navtex. Η Τουρκία έχει χαμηλώσει τους τόνους, έχει σταματήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τις παραβιάσεις, αλλά δεν έχει αλλάξει τις βασικές της θέσεις ούτε κατά κεραία. Και συνεχίζει ένα πρόγραμμα ναυπηγήσεων σκαφών. Και εμείς, ευρισκόμενοι από την απέναντι πλευρά του Αιγαίου, τι συμπέρασμα πρέπει να συνάγουμε από αυτή της την τακτική; Και όταν μάλιστα σε μια από τις τελευταίες Navtex συνδυάζει κυριαρχία με ναυσιπλοΐα, κάτι που δεν είχε γίνει στο παρελθόν. Με χαμηλούς τόνους πάντοτε. Τολμώ να πω με ευγένεια. Αλλά το υφέρπον επιχείρημα είναι εκεί και δεν δικαιούμεθα να το αγνοούμε. Και όταν προγραμματίζουμε για δεκαετία, μπροστά από τώρα, δηλαδή και μετά από τον πρόεδρο Ερντογάν στην Τουρκία, πρέπει να μην έχουμε ψευδαισθήσεις».
Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας δεν παρέλειψε να δηλώσει την ανησυχία του.
«Είχε την καλοσύνη συνάδελφος να με ρωτήσει αν ανησυχώ. Ναι ανησυχώ. Όταν έχω 100 εκατομμύρια δίπλα μου, τα οποία διατυπώνουν ισχυρισμούς ασύμβατους με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου, έστω και sotto voce, εγώ ανησυχώ και έχω υποχρέωση να εισηγούμαι στην εθνική αντιπροσωπεία, πώς η χώρα θα έχει τη δυνατότητα, υπό τις πληθυσμιακές και οικονομικές συνθήκες, να διατηρήσει αλώβητη την εθνική της κυριαρχία. Και αν δεν το κάνω αυτό, τότε εγκληματώ», είπε ο Νίκος Δένδιας.
Αναφέρθηκε ωστόσο και στο διάστημα «σχετικής ηρεμίας», το τελευταίο χρονικό διάστημα.
«Δεν μπορούμε να είμαστε ήσυχοι. Όμως από την άλλη δεν μπορούμε και να μην εκμεταλλευτούμε, με τον δέοντα τρόπο, αυτό το διάστημα ηρεμίας, σχετικής ηρεμίας, το οποίο απολαμβάνουμε. Είναι καλοδεχούμενο και εμείς θα κάνουμε κάθε προσπάθεια, ώστε αυτό να διατηρηθεί. Εγώ είδα τον Τούρκο συνάδελφό μου στις Βρυξέλλες, εδώ και τρεις μέρες, και του ζήτησα να διατηρηθεί το κλίμα. Του ζήτησα να αποφύγουν οποιαδήποτε ενέργεια οδηγεί σε οξύνσεις. Διότι εμείς πάντοτε επιζητούμε την ηρεμία, ώστε να υπάρχει πλαίσιο διαλόγου. Αλλά χρειάζονται δύο γι΄αυτό. Δεν μπορούμε μόνοι μας εμείς», είπε ο Νίκος Δένδιας.
Σε σχέση με τον εξοπλισμό των νησιών, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας ξεκαθάρισε ότι «δεν υπάρχει καμιά πιθανότητα, καμία πιθανότητα, να μείνουν τα νησιά ανυπεράσπιστα», και «μπορεί να διατυπώνονται από την πλευρά της Άγκυρας, όποιοι και όσοι ισχυρισμοί» αλλά «η αντίληψη περί της αποστρατικοποίησης των ελληνικών νησιών, όταν υφίσταται στόλος εισβολής στην απέναντι πλευρά του Αιγαίου, δεν αντέχει σε καμιά κριτική και δεν χρειάζεται σε καμιά απάντηση, αντιβαίνει στην ανθρώπινη λογική».
Αναφερόμενος στα F35, o υπουργός Εθνικής Άμυνας είπε ότι «βρισκόμαστε σε πολύ αρχική φάση» και καταρχήν «δεν βιαζόμαστε», «υπάρχει η αποδοχή της αμερικανικής κυβέρνησης να μας πωληθούν έως και 40 F35», «αλλά το ερώτημα πόσα θα πρέπει να πάρουμε, πόσα χρειαζόμαστε, τι εξοπλισμό έχουν, είναι προϊόν της εργασίας προτεραιοποίησης, αναγκών, των Γενικών Επιτελείων».
Σε κάθε περίπτωση, ο σχεδιασμός είναι εισήγηση των Γενικών Επιτελείων, και τελικά του αρχηγού ΓΕΕΘΑ προς την πολιτική ηγεσία, γιατί ο υπουργός «δεν είναι ούτε παριστάνει τον στρατάρχη», γιατί ο υπουργός δεν είναι εκείνος που γνωρίζει αλλά είναι εκείνος που δέχεται εισηγήσεις, και με τη σειρά του τις πηγαίνει στο ΚΥΣΕΑ και διατυπώνει την άποψή του και τη θέτει υπό την κρίση της εθνικής αντιπροσωπείας.
Αναφορικά με τη συμμετοχή της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή επιχείρηση «Ασπίδες», ζήτημα που τέθηκε από πολλούς βουλευτές, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας είπε: «αν υπάρχει μέλλον για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα έγκειται στη δυνατότητα της ΕΕ να έχει αμυντικό βραχίονα. Όχι κατ΄αντιδιαστολή προς το ΝΑΤΟ. Όμως αποδέχομαι απολύτως την άποψη του Προέδρου Μακρόν, για αυτόνομο αμυντικό βραχίονα, ο οποίος θα μπορεί να συνεργάζεται με το ΝΑΤΟ. Αυτό δεν γίνεται εξ ουρανού. Γίνεται μέσα από διαδικασία ωρίμανσης. Και αν υπάρχει μια χώρα στον πλανήτη, η οποία έχει συμφέρον να υπάρχει αμυντικός βραχίονας της ΕΕ, διακριτός και αυτόνομος, αυτή η χώρα είναι η Ελλάδα. Υπό την έννοια αυτή, υπήρξα πρωτεργάτης της επιχείρησης «Ειρήνη» και της επιχείρησης «Ασπίδες». Και πετύχαμε, μέσα από διαπραγμάτευση με τους Γάλλους και τους Ιταλούς, το στρατηγείο αυτής της επιχείρησης να είναι στη Λάρισα, υπό Έλληνα αξιωματικό. Ο επιχειρησιακός διοικητής θα είναι από άλλη χώρα».
Ο κ. Δένδιας υπογράμμισε ότι η επιχείρηση αυτή δεν είναι επιθετική αλλά σκοπό έχει την προστασία των πλοίων που διαπλέουν τη συγκεκριμένη περιοχή. «Αν ακυρωθεί το Σουέζ ακυρώνεται ο Πειραιάς και ακυρώνεται η χώρα μας, σε πολύ μεγάλο βαθμό, ως κόμβος», είπε ο Νίκος Δένδιας και πρόσθεσε: «εμείς δεν παίρνουμε θέση στο θέμα των Χούθι. Αμφισβητούμε όμως το δικαίωνα οποιουδήποτε να βάλλει κατά των πλοίων μας, κατά των ευρωπαϊκών πλοίων και όσων πλοίων διαπλέουν αυτή την περιοχή και έρχονται στα λιμάνια μας», είπε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας.
Βαθιά μεταρρύθμιση στην Εθνική Άμυνα
«Ο τομέας της Εθνικής Άμυνας έχει ανάγκη από μια βαθιά μεταρρύθμιση, διότι οι συνθήκες υπό τις οποίες διαμορφώνεται το διεθνές γίγνεσθαι, αλλά και η περιφερειακή κατάσταση, έχουν δραματικά επιδεινωθεί, έχουν αλλάξει δε συνολικά», είπε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, αναφερόμενος στις συγκρούσεις των τελευταίων ετών, αλλά και στις τεχνολογικές εξελίξεις και στις νέες συμβατικές και υβριδικές απειλές. Ο Νίκος Δένδιας ενημέρωσε την Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, για την πολιτική του τομέα της ευθύνης του και τον σχεδιασμό που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Αναδιοργάνωση της δομής των Ενόπλων Δυνάμεων
Πρέπει να προσαρμόσουμε τις Ένοπλες Δυνάμεις στις σύγχρονες συνθήκες, είπε ο Νίκος Δένδιας και υπογράμμισε ότι «απαιτείται αναδιοργάνωση της δομής των Ενόπλων Δυνάμεων και εξορθολογισμός της λειτουργίας τους. Συνακόλουθα, απαιτείται η επιλογή οπλικών συστημάτων που μπορούν να υποστηρίξουν αυτή τη δομή». Θα πρέπει επίσης, είπε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, να υπάρχει σαφής προτεραιοποίηση και υπό την έννοια αυτή, γίνεται συνολική αναθεώρηση του εξοπλιστικού προγράμματος της χώρας, ώστε να υπηρετήσει τη νέα δομή. «Θα πρέπει να δούμε πως μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα διαφορετικό πιο ευέλικτο σχήμα, το οποίο θα έχει επαρκή στελέχωση και ενεργό εξοπλισμό», είπε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας που ενημέρωσε τα μέλη της επιτροπής της Βουλής ότι με σοβαρότητα, βλέπει το υπουργείο και τον εκσυγχρονισμό των επικοινωνιών, τη χρήση των δορυφορικών επικοινωνιών.
Ο κλάδος μετεξέλιξης, καινοτομίας και αμυντικής τεχνολογίας
Ενδεικτικά, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας είπε ότι το ΓΕΕΘΑ θα δημιουργήσει έναν νέο κλάδο, τον «κλάδο μετεξέλιξης, καινοτομίας και αμυντικής τεχνολογίας» και ότι θα γίνει μια νέα διοικητική δομή, για τη συστημική ενσωμάτωση της χρήσης των αυτόνομων συστημάτων.
«Υπάρχουν αυτόματα συστήματα που ίπτανται, υπάρχουν αυτόνομα συστήματα στο έδαφος, υπάρχουν αυτόνομα συστήματα στη θάλασσα, και υπάρχουν και αυτόνομα συστήματα κάτω από τη θάλασσα», επισήμανε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας και πρόσθεσε ότι στη νέα δομή θα υπάρξει Διοίκηση Κατασκευών και Αντιμετώπισης Φυσικών Κατασκευών. Οι ειδικές μονάδες που θα δημιουργηθούν θα έχουν και τον εξοπλισμό και την εκπαίδευση που θα τις κάνει να μπορούν να ανταποκριθούν σε διττό ρόλο, δηλαδή μονάδες των ΕΔ που θα μπορούν να βοηθήσουν την Πολιτική Προστασία και την κοινωνία, σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών. Ο Νίκος Δένδιας ενημέρωσε ότι τις επόμενες μέρες ιδρύεται Κοινό Σώμα Πληροφορικής, που θα έχει στο αντικείμενο του και την τεχνητή νοημοσύνη, ώστε να είναι δυνατό η εθνική άμυνα να μπορεί να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις των καιρών. Θα δημιουργηθεί Τμήμα Πληροφορικής και στη Στρατιωτική Σχολή Αξιωματικών Σωμάτων, όπως είπε.
Αναφερόμενος στα οπλικά συστήματα, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας είπε ότι προτεραιότητα είναι η «ομογενοποίηση», κατά το δυνατόν, των τύπων των αεροσκαφών, θα πρέπει να αυξηθεί η διαθεσιμότητα του στόλου των μεταγωγικών αεροσκαφών, να γίνει συντήρηση του στόλου των ελικοπτέρων. Προτεραιότητα είναι και ο εκσυγχρονισμός των φρεγατών ή μέρους τους, αλλά και η ομογενοποίηση των αυτόνομων ιπτάμενων συστημάτων. «Πρέπει να προχωρήσουμε σε αποκτήσεις και νέων συστημάτων, να ολοκληρώσουμε δηλαδή την απόκτηση των Rafale, να προχωρήσουμε στα ήδη παραγγελθέντα ελικόπτερα Romeo. Για το Πολεμικό Ναυτικό υπάρχει μια έναρξη αξιολόγησης της συμμετοχής στο πρόγραμμα κατασκευής και ναυπήγησης των φρεγατών Constellation», είπε ο κ. Δένδιας.
Εγχώρια αμυντική βιομηχανία
Τις επόμενες ημέρες, εξάλλου, κατατίθεται στη Βουλή νομοσχέδιο για τη δημιουργία οικοσυστήματος καινοτομίας. «Υπάρχει η αντίληψη της αγοράς συστημάτων έτοιμων πλατφορμών από το εξωτερικό. Δεν λέω ότι η Ελλάδα μπορεί να προχωρήσει αύριο το πρωί στην κατασκευή μεγάλων πλατφορμών δικών της. Όμως υπάρχουν επιτυχημένα διεθνή παραδείγματα, αναφέρομαι στο παράδειγμα του Ισραήλ και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, αλλά και χωρών μελών της ΕΕ, όπως η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, με το οποίο μπορούμε να συνδέσουμε τις ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων με την Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία», είπε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας και ενημέρωσε ότι θα συσταθεί ένας ενδιάμεσος φορέας του Ελληνικού Κέντρου Καινοτομίας. «Τα επιτελεία διατυπώνουν τις ανάγκες τους, το συγκεκριμένο κέντρο τις προκηρύσσει, και χρηματοδοτεί την κατασκευή πρωτοτύπων. Η κατασκευή πρωτοτύπων εφόσον εξυπηρετεί τις ανάγκες των ΕΔ, χρηματοδοτείται στη συνέχεια», είπε ο Νίκος Δένδιας και τόνισε ότι η υπάρχουσα αμυντική βιομηχανία οφείλει να εξυγιανθεί. «Έχει γίνει μια μεγάλη παρέμβαση στην ΕΑΒ. Θέλω να είμαι σαφής, χωρίς την ΕΑΒ δεν υπάρχει δυνατότητα να λειτουργήσει η ελληνική Πολεμική Αεροπορία. Γι΄αυτό η ΕΑΒ πρέπει οπωσδήποτε να εξυγιανθεί. Η ΕΑΒ είναι μια αμαρτία δεκαετιών. Αν δείτε τον ισολογισμό της, με τις παρατηρήσεις των ορκωτών, θα καταλάβετε τι εννοώ. Πήρα το πολιτικό ρίσκο να αναλάβει το υπουργείο Εθνικής Άμυνας το θέμα της ΕΑΒ. Τοποθετήσαμε ένα ΔΣ γενικής αποδοχής. Αναμένω από αυτό το ΔΣ την αξιολόγηση της παρούσας κατάστασης, την εξυγίανση του προϋπολογισμού της και την εκτίμηση για το πως μπορούμε να προχωρήσουμε», είπε ο κ. Δένδιας. Στα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα, ο υπουργός είπε πως η εκτίμηση είναι πως η κατάσταση δεν είναι καλή, πρόκειται για έντονα ζημιογόνα επιχείρηση και θα πρέπει να αναζητηθεί αν υπάρχουν δυνατότητες να διασωθεί και να εξελιχθεί, δεδομένου ότι υπάρχει τεράστια ανάγκη στον κόσμο, για την παραγωγή πυρομαχικών. Στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, όπου υπάρχει ιδιώτης επενδυτής, το Πολεμικό Ναυτικό δεν έχει μέσα πλοία, αλλά είναι αυτονόητο ότι υπάρχει κατασκευαστικό και επισκευαστικό έργο για την ελληνική ναυπηγική βιομηχανία.
Θητεία – Εκπαίδευση
Αναφερόμενος στη θητεία, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας είπε πως πρέπει να προσφέρεται επαρκής εκπαίδευση στους στρατεύσιμους και επίσης, καταρχήν σε εθελοντική βάση, να υπάρχει επανάκληση σε τακτά χρονικά διαστήματα και επανεκπαίδευση στις μονάδες, ώστε να έχουμε έναν τέτοιο αριθμό που μας επιτρέπει να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις. Ως αρχική προσέγγιση έχει επιλεγεί το Φιλανδικό μοντέλο, είπε ο Νίκος Δένδιας και πρόσθεσε ότι στόχος είναι να υπάρχει και πιστοποίηση δεξιοτήτων, που θα αποτελεί επαγγελματικό προσόν.
Παράλληλα επανεξετάζεται η εξέλιξη της καριέρας των αξιωματικών και των υπαξιωματικών, ώστε να είναι και αποδοτικότερη και καλύτερη.
Σχεδιάζεται επίσης η δημιουργία μιας ενιαίας δομής αμυντικής επιστήμης. Θα υπάρχει μια ομπρέλα που θα χειρίζεται και τη Σχολή Ευελπίδων, τη Σχολή Ικάρων, τη Σχολή Αξιωματικών Σωμάτων κλπ, στις οποίες θα δοθεί η δυνατότητα να παρέχουν μεταπτυχιακούς και διδακτορικούς τίτλους και να κάνουν έρευνα.
Για τη βελτίωση της ζωής των στελεχών έχει εκπονηθεί το πρόγραμμα 1400 κατοικιών σε όλη την επικράτεια. Σε πρώτη φάση, θα ξεκινήσει η κατασκευή 700 κατοικιών στα νησιά και τον Έβρο, όπου η ανάγκη στέγασης είναι πολύ ζωτική, ανέφερε ο κ. Δένδιας.