By 
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
Την απόφαση – ορόσημο να απαλλάξει εκατοντάδες ευάλωτα νοικοκυριά της Αθήνας που χαρακτηρίζονται ως «ενεργειακά φτωχά» από τα δημοτικά τέλη, έλαβε τον περασμένο Δεκέμβριο ο Δήμος Αθηναίων, δίνοντας τη δυνατότητα στους δικαιούχους να μειώσουν τα μηνιαία έξοδά τους από τον λογαριασμό της ηλεκτρικής ενέργειας.
Πρόκειται για ένα βήμα που αποτελεί συνέχεια της πρωτοποριακής πρωτοβουλίας του Δημάρχου Αθηναίων Χάρη Δούκα, να ιδρύσει το Γραφείο Αντιμετώπισης Ενεργειακής Φτώχειας του Δήμου Αθηναίων (ΓΑΕΦ), τον Απρίλιο του 2024, και να το υλοποιήσει από την Αναπτυξιακή Αθήνας Α.Ε. σε συνεργασία με το δίκτυο πόλεων «Βιώσιμη Πόλη».
Στόχος του ΓΑΕΦ είναι η αξιολόγηση σε καθημερινή βάση των αθηναϊκών νοικοκυριών που θεωρούνται ενεργειακά ευάλωτα, παρέχοντας εξατομικευμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Ταυτόχρονα, το Γραφείο έχει συμβάλει στη διευκόλυνση των διαδικασιών για την απαλλαγή από τα δημοτικά τέλη, μέσα από την καθοδήγηση των δικαιούχων και την ενημέρωσή τους.
Σε δήλωσή του στην Today Press, ο Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, τονίζει πως:
«Η απόφασή μας να μηδενίσουμε τα δημοτικά τέλη για τους ενεργειακά ευάλωτους πολίτες με χαμηλά εισοδήματα δεν είναι απλώς πρωτοποριακή, αλλά αποτελεί κι ένα ουσιαστικό βήμα προς την κοινωνική δικαιοσύνη. Από την πρώτη στιγμή, εργαστήκαμε μεθοδικά για να προσφέρουμε πρακτικές λύσεις στους συμπολίτες μας που πλήττονται από την ενεργειακή κρίση. Το Γραφείο Αντιμετώπισης Ενεργειακής Φτώχειας είναι μια πρωτοβουλία της δημοτικής αρχής μέσω της οποίας στηρίζουμε τους πολίτες, προσφέροντάς τους ανακούφιση, αλλά και την προοπτική για ένα πιο βιώσιμο μέλλον».
Ο κ. Δούκας αναφέρεται σε δύο ακόμη πρωτοβουλίες της δημοτικής του αρχής, οι οποίες εντάσσονται στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής του για την επίτευξη της ενεργειακής δημοκρατίας και συγκεκριμένα στην ίδρυση της «Αθηναϊκής Ενεργειακής Συμμαχίας» τον Μάρτιο του 2024 σε συνεργασία με ακόμη 15 όμορους δήμους, καθώς και την ίδρυση της Ενεργειακής Κοινότητας Πολιτών «ΦΑΕΘΩΝ» τον περασμένο Ιούνιο.
«Σε μια εποχή που οι προκλήσεις της ενεργειακής φτώχειας και της κλιματικής αλλαγής απαιτούν συλλογικές λύσεις, οι συμμαχίες αυτές έρχονται να ενώσουν δυνάμεις, με στόχο τη δημιουργία σύγχρονων, φιλόξενων και υπεύθυνων πόλεων που σέβονται το περιβάλλον και αγκαλιάζουν τους πολίτες τους. Προτεραιότητά μας είναι τα ευάλωτα νοικοκυριά και η πρόσβασή τους στην ηλεκτρική ενέργεια».
«Η απαλλαγή αυτή είναι μια ελάφρυνση»
Ανάμεσα στους ωφελούμενους των δημοτικών τελών, είναι η κ. Χρύσα, η οποία ζει στα Πατήσια, λαμβάνοντας τα τελευταία χρόνια μια σύνταξη χηρείας που δεν ξεπερνά τα 450 ευρώ. Η ίδια έμαθε για τη δράση του Γραφείου Αντιμετώπισης Ενεργειακής Φτώχειας, ένα πρωί, στη Λέσχη Φιλίας του Αγίου Ελευθερίου, όπου στελέχη του Γραφείου είχαν βρεθεί εκεί για να ενημερώσουν για τον ρόλο του ΓΑΕΦ, αλλά και για την ενεργειακή ανασφάλεια που αντιμετωπίζουν σήμερα χιλιάδες νοικοκυριά.
Έχοντας ακούσει τις προτεινόμενες λύσεις, ήρθε σε επαφή με τα στελέχη του ΓΑΕΦ, λαμβάνοντας συμβουλές για το πώς να εξοικονομήσει ενέργεια στο διαμέρισμά της. Παράλληλα, ενημερώθηκε για τη δυνατότητα υποβολής αίτησης στο πρόγραμμα απαλλαγής από τα δημοτικά τέλη και κατέθεσε τα χαρτιά της. Σήμερα, η ίδια βρίσκεται ανάμεσα στους δικαιούχους που απολαμβάνουν αυτό το προνόμιο.
«Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον δήμαρχο για αυτή την πρωτοβουλία, αλλά και τους ανθρώπους του Γραφείου που με βοήθησαν πάρα πολύ για να ετοιμάσω την αίτηση και να απαλλαχθώ από τα δημοτικά τέλη», λέει και προσθέτει:
«Δυσκολεύομαι να τα βγάλω πέρα με τη σύνταξη που παίρνω. Η απαλλαγή αυτή είναι για μένα μια ελάφρυνση. Σκεφθείτε ότι πληρώνω 80 ευρώ τον μήνα για πετρέλαιο και έχω θέρμανση μόνο από τις έξι το απόγευμα έως τις οκτώ το βράδυ. Μέσα σε δυο ώρες δεν προλαβαίνει να ζεσταθεί το σπίτι, οπότε αναγκάζομαι να ανάβω και το κλιματιστικό».
Ο κ. Χρήστος, συνταξιούχος ναυτικός, ενημερώθηκε για τη λειτουργία του Γραφείου Αντιμετώπισης Ενεργειακής Φτώχειας από τη διαφημιστική αφίσα που είδε πάνω σε τρόλεϊ. Την επόμενη μέρα κάλεσε το «1595» και σε συνεννόηση με τα στελέχη του Γραφείου έκανε την αίτησή του, παραλαμβάνοντας πολύ γρήγορα το πιστοποιητικό απαλλαγής του από τα δημοτικά τέλη.
«Η σύνταξη των 800 ευρώ μετά από 40 χρόνια δουλειάς δεν φτάνει ούτε για τα απαραίτητα. Είμαι αναγκασμένος κάθε μήνα να ξοδεύω τα χρήματα που έχω στην άκρη», λέει επισημαίνοντας πως οι λογαριασμοί για ρεύμα και θέρμανση μέσα στον χρόνο είναι ένα σημαντικό έξοδο.
«Το χειρότερο είναι ότι ενώ ξοδεύω τόσα χρήματα, δε μπορώ να ζεσταθώ επαρκώς. Η απαλλαγή από τα δημοτικά τέλη είναι μια βοήθεια για μένα».
Οι προϋποθέσεις για την απαλλαγή
Όπως επισημαίνεται από τον Δήμο Αθηναίων, τη δυνατότητα απαλλαγής από τα δημοτικά τέλη φωτισμού και καθαριότητας έχουν τα αθηναϊκά νοικοκυριά τα οποία πληρούν το σύνολο των προϋποθέσεων του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ αναθ. σχ. 2024).
Σύμφωνα με αυτές, θα πρέπει το νοικοκυριό να έχει εισόδημα χαμηλότερο του μέσου εισοδήματος και ταυτόχρονα να καταναλώνει λιγότερη ενέργεια από το 80% που θα έπρεπε να χρησιμοποιεί με βάση το ενεργειακό παραστατικό, προκειμένου να υπάρχει η αίσθηση της άνεσης στο σπίτι. Το πρώτο κριτήριο καθορίζεται από το Ε1, ενώ το δεύτερο από το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ).
Ήδη, ο Δήμαρχος Αθηναίων παρέδωσε πριν από λίγες μέρες τις πρώτες πιστοποιήσεις απαλλαγής δημοτικών τελών στους ωφελούμενους, ενώ αυτή τη στιγμή το Γραφείο βρίσκεται σε διαδικασία επεξεργασίας στοιχείων περισσότερων από τετρακοσίων νοικοκυριών.
Η σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα
Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, που ανακοινώθηκαν το 2023, το 20% των πολιτών δηλώνει ότι το σπίτι του δεν θερμαίνεται επαρκώς, ενώ σε ποσοστό 40% αναφέρει ότι δεν έχει τη δυνατότητα θέρμανσης.
Σημειώνεται ότι το πρόβλημα της ενεργειακής φτώχειας σχετίζεται με τη μη ικανοποιητική κάλυψη των ενεργειακών αναγκών και συνιστά αποτέλεσμα τριών παραγόντων:
α) Χαμηλό επίπεδο εισοδήματος
β) Υψηλές τιμές ενέργειας
γ) Ανεπαρκής ποιότητα κατοικιών
Με απλά λόγια, η ενεργειακή φτώχεια αφορά μια κατάσταση στην οποία ένα νοικοκυριό δεν μπορεί να καλύψει επαρκώς τις ενεργειακές του ανάγκες.
Τα ενεργειακά φτωχά νοικοκυριά αναγκάζονται να βρίσκουν στέγη σε ανεπαρκώς θερμαινόμενες κατοικίες, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται αρνητικά η υγεία και η ευημερία των μελών τους. Στόχος του ΓΑΕΦ, αποτελεί η καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας και η βελτίωση της ευάλωτης θέσης των νοικοκυριών.
Υποβολή αιτήσεων και πληροφορίες
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθυνθούν στο Γραφείο Αντιμετώπισης Ενεργειακής Φτώχειας του Δήμου Αθηναίων μέσω του τετραψήφιου αριθμού «1595» (χρέωση ανάλογα με τον πάροχο) ή να στείλουν email στην ηλεκτρονική διεύθυνση gaef@developathens.gr.
Με έδρα το Σεράφειο
Το Γραφείο Αντιμετώπισης Ενεργειακής Φτώχειας στεγάζεται στο Σεράφειο, επί της οδού Πειραιώς, κάτω από την «ομπρέλα» της Αναπτυξιακής Αθήνας.
Ο Ιωάννης Γεώργιζας, Διευθύνων Σύμβουλος της Αναπτυξιακής Αθήνας Α.Ε., επισημαίνει στην Today Press:
«Στο Γραφείο Αντιμετώπισης Ενεργειακής Φτώχειας, εξετάζουμε κάθε αίτημα με προσοχή και φροντίζουμε να επιταχύνουμε τις διαδικασίες για την απαλλαγή των δικαιούχων από τα δημοτικά τέλη. Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, το 18% των αιτήσεων πληροί τις προϋποθέσεις, ενώ αναμένουμε ότι το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί τους επόμενους μήνες. Στόχος μας είναι το ΓΑΕΦ να εξελιχθεί σε ένα κέντρο ενημέρωσης για θέματα που σχετίζονται με τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης και του κόστους, αλλά και σε ένα κέντρο πληροφόρησης για προγράμματα επιδοτήσεων για πολίτες και επιχειρήσεις».
