Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
Τον Μάιο του 1945, ο μεγάλος πόλεμος (γνωστότερος ως 1ος Παγκ. Πόλεμος) έχει τελειώσει. Δεκάδες χιλιάδες επιζήσαντες Εβραίοι του ολοκαυτώματος δεν ξέρουν που να πάνε, κανείς δεν τους περιμένει, κανείς δεν τους θέλει, έχουν χάσει τα πάντα και η τύχη τους εξαρτάται από τις αποφάσεις των νικητών του πολέμου. Αυτό που επείγει για τους συμμάχους είναι η αποκατάσταση της ομαλότητας από τις τεράστιες καταστροφές και όχι η τύχη των Εβραίων.
Το φθινόπωρο του 1945, 70.000 διασωθέντες Εβραίοι από Πολωνία, Ουκρανία και Ουγγαρία, βρίσκονται σε στρατόπεδα εκτόπισης, αρνούμενοι να πάνε στις εστίες τους όπου το κλίμα του αντισημιτισμού είναι διαρκώς έντονο. Θέλουν να βρουν άσυλο σε άλλες χώρες αλλά κανείς δεν τους δέχεται. Ακόμη και στην Παλαιστίνη, στην ιστορική τους κοιτίδα, δεν είναι δυνατόν μια τέτοια προοπτική, εξαιτίας της αγγλικής πολιτικής, λόγω των Βρετανών. Με την φιλοαραβική «Λευκή Βίβλο» του 1939, που είχαν προτείνει, οροθετείται, ότι ο αριθμός των Εβραίων εμιγκρέδων που θα μπορούσαν να μετοικήσουν στην Παλαιστίνη θα είναι μόνο 1.250 άτομα ανά μήνα. Η διακήρυξη Μπάλφουρ, που οι ίδιοι είχαν προτείνει από το 1917, έχει θαφτεί. Τα συμφέροντα τους υπαγορεύουν πια άλλες πολιτικές.
Τις δεκαετίες του ’20 και του ’30 εκατοντάδες χιλιάδες Εβραίοι εμιγκρέδες είχαν καταφθάσει στην Παλαιστίνη προκαλώντας την αντίδραση των Αράβων, εξεγέρσεις, συγκρούσεις και πολύ αίμα. Για τους Άραβες το Ολοκαύτωμα δεν ήταν ένας λόγος για την δημιουργία ανεξάρτητου εβραϊκού κράτους στην Παλαιστίνη. Για τους Εβραίους της Παλαιστίνης, που απαριθμούν πλέον περί τις 500.000, οι επιζήσαντες των στρατοπέδων συγκέντρωσης της Ευρώπης είναι μια μοναδική ελπίδα και δεξαμενή, μια ευκαιρία για να αυξηθεί πληθυσμός τους. Οι Άραβες είναι σχεδόν 2-3 φορές περισσότεροι στα εδάφη της Παλαιστίνης, αλλά όσο οι Βρετανοί θα αντιτίθενται στην άφιξη νέων Ευρωπαίων Εβραίων εμιγκρέδων δεν θα υπάρχει προοπτική για κράτος.
Νταβίντ Μπεν Γκουριόν
Ένας άνθρωπος αρνείται αυτήν την μοίρα, ο Νταβίντ Μπεν Γκουριόν, ο αρχηγός της Χαγκανά. Σ’ όλη του ζωή έχει ένα στόχο: την δημιουργία του ισραηλινού κράτους. Στα στρατόπεδα εκτόπισης, όπου βρίσκονται οι δεκάδες χιλιάδες Εβραίοι περιμένοντας να βρεθούν χώρες που θα τους προσφέρουν άσυλο, μεταμορφώνονται σε κέντρα προσλήψεως μελλοντικών εμιγκρέδων για την Παλαιστίνη. Σε λίγο χρόνο οι Εβραίοι των στρατοπέδων είναι έτοιμοι και υποψήφιοι για την μετοίκισή τους στην Παλαιστίνη. Συγχρόνως, o Μπέν Γκουριόν αρχίζει έναν αγώνα στη διεθνή πολιτική σκηνή για να ξεπεραστεί το πρόβλημα της βρετανικής πολιτικής και να μπορέσει να πάρει την άδεια για την μετακίνηση των Εβραίων στην Παλαιστίνη – απαιτεί άμεσα 100.000 άδειες.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Χάρι Τρούμαν, επιδεικνύει συμπόνια για το δράμα των Εβραίων και δίνει την συγκατάθεση του για 100.000 άδειες εγκατάστασης επιζησάντων Εβραίων στην Παλαιστίνη. Οι Βρετανοί, όμως, επιμένουν στην άρνησή τους. Την διαφωνία των δύο συμμάχων εκμεταλλεύεται ο Στάλιν και αλλάζει την αντισιωνιστική πολιτική της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Στάλιν γίνεται φιλοσιωνιστής εν μια νυκτί γιατί έχει πολλά να κερδίσει. Έτσι, ο Στάλιν, το 1946 ανοίγει τα σύνορα των νεοσύστατων κομμουνιστικών χωρών μόνο για τους Εβραίους. Μέσα σε λίγες εβδομάδες εκατοντάδες χιλιάδες Εβραίοι από Πολωνία, Βουλγαρία, Ρουμανία, και Τσεχοσλοβακία, περνούν στην Δύση για να συναντήσουν στα στρατόπεδα εκτόπισης τους ήδη 70.000 που παραμένουν από το φθινόπωρο του 1945 για να βρουν άσυλο.
Οι συμμαχικές δυνάμεις βρίσκονται στη Γερμανία και προσπαθούν να διαχειριστούν τις 250.000 Εβραίων πλέον, που έχουν τώρα συγκεντρωθεί στα στρατόπεδα εκτόπισης και οι σιωνιστές βλέπουν μια χρυσή ευκαιρία που τους δίνει ο Στάλιν για να χρησιμοποιήσουν το μεγάλο αυτό ανθρώπινο δυναμικό στην Παλαιστίνη και να αλλάξει έτσι άμεσα o συσχετισμός του πληθυσμού Αράβων – Εβραίων. Ο Μπέν Γκουριόν δεν χάνει την ευκαιρία και οργανώνει μυστικά μεταφορικά δίκτυα, μέσω των οποίων Εβραίοι από τη Γερμανία φθάνουν σε μικρά μεσογειακά και βαλκανικά λιμάνια με προορισμό την Παλαιστίνη. Δεκάδες χιλιάδες Εβραίοι καταφθάνουν με πλοία σε λιμάνια της Παλαιστίνης, όπου όμως τους περιμένουν με εχθρικές διαθέσεις Άγγλοι στρατιώτες.
Η Γισούβ αντιστέκεται και αντιδρά. Η άλλη εβραϊκή οργάνωση, η Ιργκούν, «αντίπαλος» στην πολιτική της κυρίας οργάνωσης της Χαγκανά, του Μπεν Γκουριόν, ανατίναξε τα κυβερνητικά γραφεία στο ξενοδοχείο «king David» της Ιερουσαλήμ, τον Ιούλιο του 1946, σκοτώνοντας περίπου 80 Βρετανούς, Εβραίους και Άραβες διοικητικούς υπαλλήλους και περίπου 70 άλλους, ως πράξη αντίστασης κατά των Βρετανών. Στις δε ΗΠΑ, το αντιβρετανικό αίσθημα εντάθηκε. Τα κύματα των Εβραίων από την Ευρώπη δεν σταματούν όμως να καταφθάνουν στο λιμάνι της Χάιφας, όπως δεν σταματά και η εκτράχυνση της αγγλικής πολιτικής. Άγγλοι στρατιώτες τους συλλαμβάνουν και τους επιβιβάζουν αμέσως σε πλοία-κελιά για να τους μεταφέρουν στην Κύπρο, όπου ένα τεράστιο στρατόπεδο φυλακισμένων έχει δημιουργηθεί ειδικά γι’ αυτό το σκοπό.
Ο πρόεδρος Τρούμαν
Τελικά, με αυτή την κατάσταση, ο πρόεδρος Τρούμαν, για πρώτη φορά στις 4 Οκτωβρίου 1946, ανακοινώνει επίσημα, ότι οι ΗΠΑ θα έβλεπαν ευνοϊκά την δημιουργία ενός Ισραηλινού κράτους σε ένα τμήμα της Παλαιστίνης. Για την Αγγλία αυτό θεωρείται το πισώπλατο τελειωτικό χτύπημα. Στη Μόσχα, ο Στάλιν πανηγυρίζει. Το μέτωπο ΗΠΑ-Βρετανίας έχει σπάσει η στρατηγική του δικαιώνεται και ο δρόμος για να παίξει ρόλο στην Μέση Ανατολή ανοίγει διάπλατα. Δύο μήνες αργότερα, στον ΟΗΕ, 50 περίπου αντιπροσωπείες κρατών συζητούν το θέμα. Όλα είναι ανοιχτά. Και η έκπληξη γίνεται. Ο Σοβιετικός υπουργός Εξωτερικών, Αντρέι Γκρομύκο, δηλώνει από το βήμα του ΟΗΕ σχετικά με την ίδρυση εβραϊκού κράτους: «Θα ήταν αδικαιολόγητο να αρνηθούμε αυτό το δικαίωμα στον εβραϊκό λαό Ιδίως μετά από όλα αυτά που υπέστη στον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο».
Ο ΟΗΕ βλέποντας τις τεράστιες αντιθέσεις και τον φανατισμό μεταξύ Εβραίων και Αράβων, θα συστήσει τότε την Επιτροπή UNSCOP, μια Ειδική Επιτροπή για την Παλαιστίνη με επικεφαλής τον Σουηδό διπλωμάτη Εμίλ Σάντρενγκ, η οποία για δύο μήνες θα μεταβεί στην Παλαιστίνη για να δει από κοντά την κατάσταση, να συνομιλήσει με τις δύο πλευρές και να συντάξει μια τελική έκθεση-πρόταση στον ΟΗΕ. Το καλοκαίρι του 1947 η επιτροπή φθάνει στην Παλαιστίνη αλλά οι Άραβες αρνούνται να συνεργαστούν μαζί της. Είναι ανένδοτοι και θεωρούν, ότι η Παλαιστίνη είναι η γη τους. τους ανήκει και η προοπτική ενός ισραηλινού κράτος είναι αδιανόητη και απορριπτέα Από την άλλη πλευρά, o εβραϊκός πληθυσμός τους επιφυλάσσει ενθουσιώδη υποδοχή και ο Μπέν Γκουριόν τους εκθέτει όλα τα επιτεύγματα της εβραϊκής κοινωνίας σε ατμόσφαιρα γιορτής με χορούς και τραγούδια.
Η επιτροπή δεν θα παραλείψει να παρατηρήσει την έντονη παρουσία των βρετανικών στρατευμάτων. Συρματοπλέγματα, σημεία ελέγχου, φυλάκια, στρατιωτικά οχήματα, ένα αστυνομικό κράτος στην κυριολεξία. Στις 12 Ιουλίου 1947, ένα παλιό πλοίο εμφανίζεται στα ανοιχτά της Γάζας, το όνομα του «Exodus». Στο «Exodus» είναι επιβιβασμένοι 4.500 Εβραίοι, όλοι επιζήσαντες των γερμανικών στρατοπέδων συγκέντρωσης. Ο Μπεν Γκουριόν θα εργαλειοποιήσει και θα εκμεταλλευτεί την καταστολή τους από τους Βρετανούς. Όταν το πλοίο αγκυροβολεί, δημιουργούνται επεισόδια με νεκρούς και τραυματίες και οι Άγγλοι αμέσως μετά την αποβίβαση των επιβατών, τους επιβιβάζουν με τη βία σε πλοία-κελιά και τους στέλνουν αμέσως πίσω στη Γερμανία. Όλα αυτά μπροστά στα εμβρόντητα μέλη της επιτροπής του ΟΗΕ, η οποία έχει ειδοποιηθεί από τον Μπεν Γκουριόν και παρευρίσκεται στο λιμάνι παρακολουθώντας όλα τα γεγονότα. Οι εικόνες συγκλονίζουν την επιτροπή και όλο τον Δυτικό κόσμο.
Με την επιστροφή της στον ΟΗΕ η επιτροπή ανακοινώνει την πρότασή της: –Α. Να τερματιστεί άμεσα η βρετανική εντολή διακυβέρνησης στην Παλαιστίνη. –B. Να δημιουργηθούν δύο ανεξάρτητα κράτη, ένα Παλαιστινιακό και ένα Εβραϊκό. –Γ. Η ζώνη της Ιερουσαλήμ να είναι διεθνής.
Τα Αραβικά Κράτη
Στην είδηση της πρότασης η Συρία, η Αίγυπτος και η Ιορδανία απειλούν με άμεσο πόλεμο σε περίπτωση που η πρόταση ψηφιστεί, ενώ και τα άλλα αραβικά κράτη αντιδρούν έντονα. Την περίοδο εκείνη άνω του 60% των κατοίκων της Παλαιστίνης ήταν Άραβες (1.320.000). ενώ περίπου 35% (610.000) ήταν Εβραίοι. Έτσι, στις 29 Νοεμβρίου του 1947, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ υιοθέτησε με την απόφαση 181 το σχέδιο δημιουργίας δύο κρατών στην Παλαιστίνη. ένα ισραηλινό και ένα αραβικό κράτος και την μετατροπή της Ιερουσαλήμ σε διεθνή πόλη εκτός συνόρων. Η απόφαση του ΟΗΕ έγινε δεκτή με 33 ψήφους υπέρ, 13 κατά και 10 αποχές. Η Ελλάδα ψήφισε κατά του σχεδίου, συντασσόμενη με την αραβική πλευρά. Το σχέδιο επρόκειτο να τεθεί σε ισχύ τη νύχτα μεταξύ Ι4ης και Ι5ης Μαΐου, ημερομηνία κατά την οποία οι Βρετανοί θα παρέδιδαν την Εντολή.
Στις 14 Μαΐου 1948, εφαρμόζοντας μια ημέρα πριν την λήξη της, την απόφαση 181 του ΟΗΕ, ο Νταβίντ Μπεν Γκουριόν ανακήρυξε την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ. Την ίδια μέρα, Αίγυπτος. Συρία. Ιράκ, Ιορδανία, Λίβανος και Ιράκ κήρυξαν τον πόλεμο στο νεοσύστατο κράτος. Οι αραβικές χώρες δεν αποδέχονταν την ύπαρξη του ισραηλινού κράτους στην Παλαιστίνη, την οποία θεωρούσαν αραβική και μουσουλμανική, είτε επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, είτε επί Βρετανικής διοίκησης. Οι συγκρούσεις μεταξύ Ισραηλινών και Αράβων ήταν σφοδρές και αιματηρές. οι πρώτοι έκαναν λόγο για «πόλεμο ανεξαρτησίας», ενώ οι δεύτεροι για «Νάκμπα» (καταστροφή), καθώς 700.000 Παλαιστίνιοι «ξεριζώθηκαν» από τα σπίτια τους, καταλήγοντας στην Ιορδανία, τον Λίβανο, τη Συρία, καθώς και στη Γάζα, τη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ.
Ο πόλεμος έληξε με νίκη του Ισραήλ, το οποίο προσάρτησε εδάφη που δεν ορίζονταν από το σχέδιο διχοτόμησης. Η Χαγκανά παρουσιάζεται πλέον ως ο τακτικός στρατός του κράτους του νεοσύστατου Ισραήλ, που έκτοτε ονομάζεται «Αμυντική Ισραηλινή Δύναμη» (lsrael Defense Force/lDF, Εβραϊκά: Τσβά Χαγκανά Λε-Γισραέλ), γνωστότερος στους Ισραηλινούς, από τα αρχικά, του ως «Τσαχάλ». Στις 16 Νοεμβρίου 1948, το Συμβούλιο Ασφαλείας κάλεσε τις δυο πλευρές σε διαπραγματεύσεις, γνωστές ως «συμφωνίες της Ρόδου» (22 Ιανουαρίου-20 Ιουλίου 1949). Πιο συγκεκριμένα, στις 12 Ιανουαρίου 1949, οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές ξεκίνησαν συνομιλίες, υπό τη διαμεσολάβηση του νεοσύστατου τότε ΟΗΕ, στη Ρόδο, και τότε ορίστηκαν τα σύνορα.