By 
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
Ως ένα ακόμα βήμα για την βελτίωση των υπηρεσιών του Δημοσίου προς τους πολίτες και την βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της λειτουργίας του κράτους χαρακτηρίζεται από την κυβέρνηση η καθιέρωση του μπόνους παραγωγικότητας που θεσπίζεται για τους δημοσίους υπαλλήλους που θα επιτυγχάνουν συγκεκριμένους στόχους και θα κατατεθεί στη Βουλή μετά το Πάσχα, ύστερα από την έγκριση που έλαβε από το υπουργικό συμβούλιο.
Ένα νέο κράτος, το οποίο θα ξεφύγει από τις αγκυλώσεις και τις νοοτροπίες του χθες, που ταλαιπωρούν τους πολίτες και βάζει εμπόδια στην ανάπτυξη της χώρας ήταν μία από τις βασικές προεκλογικές δεσμεύσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη για την δεύτερη τετραετία. Πρόκειται για μία διαδικασία που έχει αποδειχθεί στο παρελθόν δύσκολη στην εφαρμογή της παρά τις προσπάθειες και τις όποιες καλές προθέσεις υπήρχαν επί χάρτου. Για την κυβέρνηση Μητσοτάκη αποτελεί μονόδρομο η υλοποίηση της και ένα από τα μεγάλα στοιχήματα του Πρωθυπουργού, ο οποίος γνωρίζει πολύ καλά τις δομές και τις δυσλειτουργίες από την θητεία του στο υπουργείο Εσωτερικών.
Μία ουσιαστική δυσλειτουργία ήταν η έλλειψη κινήτρων στους υπαλλήλους και η αδυναμία επιβράβευσης όσων δημοσίων λειτουργών ήταν αποδοτικοί και συνέβαλαν στην ποιοτική παροχή υπηρεσιών και στην σωστή λειτουργία του κράτους. Αυτή την αδυναμία έρχεται να διορθώσει η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών με την θεσμοθέτηση του ειδικού μπόνους παραγωγικότητας, το οποίο θα μπορούν να λαμβάνουν υπάλληλοι αλλά και τμήματα τα οποία επιτυγχάνουν συγκεκριμένους στόχους. Έχοντας στον πυρήνα την αξιολόγηση, λαμβάνει έναν χαρακτήρα ενθαρρυντικό και δημιουργικό. «Σκοπός μας είναι η δυνατότητα να μπορούμε να επιβραβεύουμε εκείνους τους δημοσίους υπαλλήλους οι οποίοι όχι απλά πετυχαίνουν αλλά συχνά ξεπερνούν τους στόχους τους οποίους έχουμε θέσει», όπως το θέτει συνεργάτης του κ. Μητσοτάκη.
Την στιγμή που η κυβέρνηση θέλει να «τρέξει» μία σειρά μεταρρυθμίσεων κρίνεται απαραίτητο να ενισχυθεί η παραγωγικότητα για να επιτυγχάνεται η ταχύτερη και αποτελεσματικότερη εφαρμογή τους, σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών. Γι’ αυτό και εν δυνάμει δικαιούχοι του πριμ είναι όλοι οι υπάλληλοι υπουργείων, δήμων, περιφερειών και νοσοκομείων. Πρόκειται για φορείς που υπάγονται στην στοχοθεσία και το νέο σύστημα είναι απόλυτα συνδεδεμένο με το υφιστάμενο που περιλαμβάνει την αξιολόγηση και τα Ετήσια Σχέδια Δράσης των Υπουργείων.
Ο προϋπολογισμός που έχει εγκριθεί ανέρχεται στα 40 εκ. ευρώ και θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται το 2025, εξ ου και κυβερνητικά στελέχη χαρακτήριζαν «αστείες» τις κατηγορίες του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ περί προεκλογικού επιδόματος, ενώ σχολίαζαν δηκτικά ότι «συνεχίζει να πιάνεται αδιάβαστος και να μιλά χωρίς να γνωρίζει».
Για να υπάρχει ουσιαστική επιβράβευση προβλέπονται δικλείδες ασφαλείας στη χορήγησή του, για να μην μετατρέπεται το μπόνους σε οριζόντιο επίδομα που θα χορηγούν οι προϊστάμενοι των υπηρεσιών σε όλους ανεξαρτήτως τους υφισταμένους τους, αλλά να υποχρεούνται να ανταμείβουν τους πιο ικανούς. Συγκεκριμένα, στην αρχή κάθε έτους θα καθορίζονται οι προς ανταμοιβή στόχοι των φορέων του Δημοσίου, κατόπιν επεξεργασίας από την Επιτροπή Κινήτρων και Ανταμοιβής που αποτελείται από υπηρεσιακά στελέχη και τους αρμόδιους Γενικούς Γραμματείς, με βάση τις προτεραιότητες ανά Υπουργείο. Εφόσον οι στόχοι αυτοί επιτευχθούν, οι υπάλληλοι που έχουν συμβάλει ουσιαστικά στην επίτευξή τους, θα λαμβάνουν το μπόνους παραγωγικότητας. Οι δικαιούχοι μπορούν να λάβουν χρηματική ανταμοιβή έως το 15% του ετήσιου βασικού μισθού τους. Η επιλογή των δικαιούχων υπαλλήλων και του ύψους ανταμοιβής ανά δικαιούχο θα πραγματοποιείται από τους υπηρεσιακούς τους προϊσταμένους και όχι από την πολιτική ηγεσία, με κριτήριο τη συμβολή τους στην επίτευξη των συγκεκριμένων στόχων.
Αυτό πρακτικά σημαίνει και την αναβάθμιση των ρόλων του προϊσταμένων, στους οποίους δίνονται ουσιαστικά εφόδια και πόροι, προκειμένου να μετεξελιχθούν σε κανονικούς managers των οργανικών τους μονάδων, σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες πρωτοβουλίες του ΥΠΕΣ. Το 40% του ποσού ανταμοιβής κατανέμεται ισομερώς στους δικαιούχους υπαλλήλους που εργάστηκαν για την επίτευξη του στόχου και το 60% κατανέμεται μη οριζόντια και σε συνάρτηση με τη συγκεκριμένη προσφορά του κάθε υπαλλήλου στην επίτευξη του στόχου. Με το νομοσχέδιο εισάγονται επίσης μη χρηματικές ανταμοιβές, στις οποίες περιλαμβάνονται η συμμετοχή σε ειδικά προγράμματα πιστοποίησης γνώσεων και δεξιοτήτων από φορείς δημόσιας διοίκησης στο εξωτερικό ή επιπλέον ημέρες άδειας.
Οι στόχοι των υπηρεσιών που προκύπτουν από την υφιστάμενη διαδικασία στοχοθεσίας φορέων του Δημοσίου διαμορφώνονται στο σύνολό τους σύμφωνα με τη μέθοδο S.M.A.R.T.. Είναι συγκεκριμένοι, μετρήσιμοι, επιτεύξιμοι και χρονικά προσδιορισμένοι και ο βαθμός επίτευξης των επιλεγμένων προς επιβράβευση στόχων υπολογίζεται με βάση συγκεκριμένους δείκτες μέτρησης απόδοσης. Οι δείκτες αυτοί, καθώς και η τεκμηρίωση που αποδεικνύει την πρόοδο της επίτευξης των επιλεγμένων στόχων, καταγράφονται στο Πληροφοριακό Σύστημα Ανταμοιβής, που υλοποιείται για τον σκοπό αυτό, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας να προβαίνει σε δειγματοληπτικό έλεγχο δίκαιης κατανομής και ορθής καταβολής του μπόνους.
Η εξασφάλιση της αξιοκρατίας και ο αποκλεισμός της πολιτικής ηγεσίας από την χορήγηση του πριμ αποδοτικότητας εκτιμάται ως ένα ακόμα βήμα αποκομματικοποίησης του κράτους με πρόθεση να αυξηθεί η αξιοκρατία και η διαφάνεια που μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στην αποτελεσματικότητα του ελληνικού Δημοσίου. «Αλλάζουμε την αντίληψη για το Δημόσιο μέσα από ένα πλούσιο μεταρρυθμιστικό πλέγμα που αποσκοπεί στη δημιουργία ενός πιο σύγχρονου, πιο φιλικού, πιο αποτελεσματικού κράτους που θα εξυπηρετεί καλύτερα τον πολίτη», σημειώνει η υπουργός Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως, προσβλέποντας και στην ενίσχυση της εικόνας και της ελκυστικότητας του δημόσιου τομέα ως εργοδότη.
Παράλληλα, προχωρά κανονικά η διαδικασία ανάδειξης νέων διοικήσεων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, οι οποίες πραγματοποιούνται για πρώτη φορά, με ευθύνη του ΑΣΕΠ, πέρα από την εξέταση τυπικών προσόντων και τεστ δεξιοτήτων. Έχουν ήδη ολοκληρωθεί για τους επικεφαλής των νοσοκομείων, όπου έχουν εξεταστεί συνολικά παραπάνω από 1.000 υποψήφιοι. Μία διαδικασία από την οποία δεν έχουν λείψει οι αντιδράσεις, ακόμα και εντός της κυβέρνησης, ωστόσο είναι μία διαδικασία που στήριξε στο πρόσφατο υπουργικό συμβούλιο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας για «μια σημαντική κατάκτηση σε αυτή τη διαρκή διαδικασία για όσο το δυνατόν πιο αντικειμενική αξιολόγηση όλων εκείνων των υποψηφίων που προσδοκούν να λάβουν σημαντικές θέσεις ευθύνης στον ευρύτερο δημόσιο τομέα».
