By 
Ο δήμαρχος Πάρου, Μάρκος Κωβαίος, απαντά στην Today Press για όλα τα κρίσιμα ζητήματα του κορυφαίου κυκλαδίτικου προορισμού και ξεδιπλώνει το αναπτυξιακό μοντέλο που ήδη εξελίσσεται στο νησί. Μιλά για το τώρα αλλά και το στοίχημα της επόμενης 10ετίας, έχοντας στη «φαρέτρα» του μεγάλα έργα υποδομής, οργανωμένο σχέδιο για τη διαχείριση αποβλήτων αλλά και σαφή στάση για την ενεργειακή στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσει η Πάρος.
Στο πρόσφατο συνέδριο της ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου θέσατε το ερώτημα «Ποια Πάρο θέλουμε»; Ποιο είναι το όραμά σας και η στρατηγική υλοποίησής του; Δηλαδή με απλά λόγια, ποια Πάρο θέλετε εσείς;
Αρχικά η Πάρος, όπως όλα τα Κυκλαδονήσια, στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στον τουρισμό. Ειδικά φέτος, η τουριστική κίνηση ξεπέρασε ακόμα τη χρονιά ορόσημο του 2019, καθιστώντας έτσι την Πάρο έναν από τους σπουδαιότερους προορισμούς σε ολόκληρο τον κόσμο. Το σημαντικότερο όμως είναι αυτό επετεύχθη κόντρα σε ένα πολύπλοκο διεθνές σκηνικό, με αλλεπάληλες και αλληλοτροφοδοτούμενες κρίσεις.
Τώρα, πάνω σε αυτή την επιτυχία, οφείλουμε να θέσουμε τις βάσεις για το μέλλον. Στο πλαίσιο αυτό, η ανάπτυξη της Πάρου, οφείλει να είναι βιώσιμη, αυτάρκης και αειφόρα. Χωρίς όμως η τουριστική «άνθηση» ν’ αμφισβητήσει τον ανθρώπινο χαρακτήρα του νησιού μας, τις παραδοσιακές μας αξίες, την ποιότητα ζωής μας και φυσικά το μοναδικό μας περιβάλλον, στο όνομα μιας ισοπεδωτικής λογικής. Αλλά με σεβασμό στο περιβάλλον από τη μία πλευρά και τα κοινωνικά χαρακτηριστικά της περιοχής μας από την άλλη. Με πρωτοβουλίες που θα κάνουν την κυκλική οικονομία και τη μετάβαση στην πράσινη ανάπτυξη μια απτή πραγματικότητα, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των νησιωτών, και κάνοντας το τουριστικό προϊόν ακόμα πιο ελκυστικό.
Έτσι λοιπόν, στο υπαρξιακό ερώτημα “Ποια Πάρο θέλουμε’’, εμείς λέμε, Θέλουμε την Πάρο της ανάπτυξης και του τουρισμού, αλλά χωρίς να χάσουμε την Πάρο που μεγαλώσαμε και αγαπάμε! Αυτοί είναι οι όροι μας και δεν είναι υπό διαπραγμάτευση.
Ποια έργα υποδομής εξελίσσονται στο νησί και ποια έχετε δρομολογήσει στην αυτοδιοικητική σας περίοδο;
Ως Διοίκηση έχουμε θέσει κατά τη διάρκεια της θητείας μας σε προτεραιότητα την προστασία του περιβάλλοντος και την πράσινη ανάπτυξη. Η δυναμική πορεία του νησιού εξάλλου, είναι αναμενόμενο να απαιτεί συνεχώς βελτίωση αλλά και σχεδίαση νέων έργων υποδομής έτσι ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των σύγχρονων αναγκών.
Έτσι λοιπόν, τη δεδομένη χρονική στιγμή, βαρύτητα δίνεται στις υποδομές για την εξασφάλιση επάρκειας νερού. Ειδικότερα, στα τέλη Οκτώβρη, ξεκίνησε ένα εμβληματικό έργο που επιθυμούσε διακαώς η τοπική κοινωνία: Η κατασκευή δικτύου συλλογής και μεταφοράς λυμάτων Λευκών – Κώστου και η επέκταση – εκσυγχρονισμός του Βιολογικού Καθαρισμού Μάρπησσας.
Σχετικά με τον κεντρικό λιμένα Πάρου, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υποδομών έχει χωροθετηθεί το εμπορικό λιμάνι στη θέση «Βαρούχας», ως συνέχεια του υπάρχοντος λιμανιού, που θα εξυπηρετεί και τη Νάξο. Επιπλέον, ολοκληρώθηκαν τα λιμάνια της Αλυκής και του Αμπελά, ενώ ξεκινούν και τα έργα στο Πίσω Λιβάδι και τη Νάουσα. Ακόμη, αναμένεται η έγκριση του Master Plan του λιμανιού της Παροικιάς, το οποίο θα έχει βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα οφέλη. Ταυτόχρονα, εκπονείται και η μελέτη για την κατασκευή νέου επιβατικού λιμένα στο νησί.
Από εκεί και πέρα, δουλεύουμε πάνω σε ένα Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ), το οποίο θα δώσει λύσεις στο κυκλοφοριακό της Παροικιάς, ενώ παράλληλα για το 2023 έχουμε ήδη εγκρίνει ένα μεγάλο πρόγραμμα βελτίωσης του δημοτικού οδικού δικτύου.
Στην ύδρευση και αποχέτευση εξάλλου, ανανεώσαμε όλα τα δίκτυα που είναι παλιά, ενώ παράλληλα το 2019 ολοκληρώσαμε δυο αφαλατώσεις, και μέσα στο 2023 σχεδιάζουμε να κατασκευάσουμε άλλες δύο.
Τέλος, προχωράνε και τα έργα για τη δημιουργία νέων εγκαταστάσεων αθλητισμού, όπως το κλειστό γυμναστήριο Παροικιάς.
Με πρόσφατη απόφαση του Εφετείου Αιγαίου το ακίνητο του χώρου του παλιού αεροδρομίου, περιέρχεται στην κυριότητα του Δήμου Πάρου. Πώς και με ποιο χρονοδιάγραμμα θα αξιοποιηθεί αυτή η έκταση;
H συγκεκριμένη απόφαση αποτελεί νίκη – δικαίωση για τη Διοίκησή μας, προς όφελος του νησιού και των δημοτών. Με αυτή, αποσαφηνίζεται το ιδιοκτησιακό καθεστώς του ακινήτου του χώρου του παλιού αεροδρομίου, αναγνωρίζεται η κυριότητά του στον Δήμο Πάρου, και ανοίγει πλέον ο δρόμος για την αξιοποίηση του.
Όσον αφορά τη συνέχεια, στα σχέδια μας είναι να παραχωρήσουμε την έκταση για μελλοντική ανέγερση ενός μικρού νοσοκομείου. Ενώ με τον κεντρικό σχεδιασμό, στο υπάρχον οικόπεδο προβλέπεται η κατασκευή ενός οικολογικού οικισμού που θα περιλαμβάνει εργατικές κατοικίες που θα εξυπηρετήσουν την ανάγκη στέγασης των δημοσίων λειτουργών, καταστήματα και κέντρο νεοφυούς επιχειρηματικότητας.
Πώς μπορεί να επιμηκυνθεί η τουριστική περίοδος στην Πάρο;
Κατ’ αρχάς, οι πρόσφατες κρίσεις έχουν επιφέρει αναμφίβολα σημαντικές αλλαγές στον τουρισμό. Πανδημία, ενέργεια, ακρίβεια, πόλεμος στην Ουκρανία δημιούργησαν τη μεγαλύτερη δοκιμασία στην ιστορία του. Στο πλαίσιο αυτό, είναι ξεκάθαρο ότι το μέλλον του τουρισμού περνά μέσα από την αειφορία, τις βιώσιμες πρακτικές και τη διαμόρφωση εναλλακτικών προορισμών και τους 12 μήνες του χρόνου. Οι ίδιοι οι προορισμοί πρέπει να κατανοήσουν ότι έχει αλλάξει το επιχειρησιακό περιβάλλον και συνεπώς θα πρέπει να αναπροσαρμόσουν τον σχεδιασμό, τα εργαλεία, τον τρόπο και τον τόπο προσέγγισης των κοινών τους με βάση τα νέα δεδομένα.
Στα καθ΄ημάς, ένα μοντέλο τουρισμού αιχμής δύο μηνών δεν είναι βιώσιμο. Εμείς στοχεύουμε σε μια περίοδο ομαλής τουριστικής ροής τουλάχιστον εφτά μηνών, ώστε και καλύτερες υπηρεσίες να λαμβάνουν οι επισκέπτες μας αλλά και η περιβαλλοντική επίπτωση να μετριάζεται στα όρια που αντέχει το νησί μας.
Οι στόχοι αυτοί, εξυπηρετούνται με τον καλύτερο τρόπο, μέσα από τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού, την ανάδειξη των κοινωνικών, περιβαλλοντικών και πολιτισμικών αξιών του νησιού μας και δραστηριότητες όπως ο γαστρονονικός τουρισμός, ο οινοτουρισμός, οι πολιτιστικές περιηγήσεις, ο γαμήλιος τουρισμός και πολλά άλλα.
Η οικονομία διαμοιρασμού εξάλλου, αποτελεί ενδεχομένως μία ιδέα του νέου μοντέλου που ήδη διαμορφώνεται, συνδυάζοντας τις σύγχρονες τεχνολογίες ηλεκτρονικού εμπορίου με την παραδοσιακή προσφορά καταλύματος. Αποτελεί έτσι ευκαιρία τόσο για τους εγχώριους και μη επενδυτές, όσο και για τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Οφείλουμε να την παρακολουθήσουμε και να προσαρμοστούμε αναλόγως.
Για όλα αυτά, μαζί με τους συνεργάτες μου έχουμε επεξεργαστεί ήδη ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που αφορά την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, το οποίο θα παρουσιάσουμε αναλυτικά το επόμενο διάστημα.
Ποια είναι η θέση σας για την ανάπτυξη ΑΠΕ στο νησί;
Οι Παριανοί δεν είναι αντίθετοι στις ΑΠΕ, αλλά στην εκμετάλλευση, την ασυδοσία και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Τα έργα αυτά εξάλλου, πρέπει να υλοποιούνται οργανωμένα, με σχέδιο, τη συναίνεση της τοπικής κοινωνίας, και με τρόπο που δεν θα προσβάλει τα ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά. Διαφορετικά έχουν αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που επιδιώκουν.
Ειδικότερα, στην Πάρο δεν ενδείκνυται η εγκατάσταση βιομηχανικών αιολικών πάρκων που θα αλλοιώσουν ανεπανόρθωτα τον παραδοσιακό χαρακτήρα και το φυσικό κάλλος του νησιού, πλήττοντας ταυτόχρονα την κύρια πηγή εισοδήματος των κατοίκων του νησιού που είναι ο τουρισμός.
Σε ό,τι αφορά το επιχείρημα της ηλεκτρικής ενέργεια και της παραγωγής της άλλωστε, οι άδειες για τα σχετικά έργα που έχουν δοθεί για το νησί είναι γύρω στα 80-90 mv, ενώ η μέγιστη κατανάλωση που έχουμε εμείς τον Αύγουστο, στην κορύφωση του καλοκαιριού, είναι 25mv. Συνεπάγεται έτσι ότι οι ανάγκες μας για ηλεκτρική ενέργεια είναι πολύ μικρότερες σε σχέση με την παραγωγή που θα έχουν οι ανεμογεννήτριες που θα τοποθετηθούν στα βουνά της Πάρου. Για τον λόγο αυτό, έχουμε προσφύγει στη δικαιοσύνη για την τοποθέτηση των μεγάλων αιολικών πάρκων.
Από την άλλη, τα πλωτά αιολικά πάρκα είναι μια ενδιαφέρουσα προοπτική και μια πραγματικότητα στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα, μπορούν να προσφέρουν πολλά στη χώρα μας, αποτελώντας μία εναλλακτική πρόταση στο πλαίσιο μιας πράσινης πολιτικής, που θα προσελκύει επενδυτές και θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, χωρίς να αλλοιώσει τον παραδοσιακό χαρακτήρα και τον τουρισμό των νησιών μας.
Γι’ αυτό οφείλουμε να διερευνήσουμε το θέμα σοβαρά, ρεαλιστικά και θαρραλέα, χωρίς να ξεχνάμε τους περιορισμούς που υπάρχουν στο Αιγαίο σε θέματα βάθους και απόστασης από τα νησιά καθώς και πιθανές επιπτώσεις στους θαλάσσιους δρόμους, και να προχωρήσουμε σύντομα σε ένα προσεκτικό σχεδιασμό για τη χωροθέτηση τους.
Τέλος, έχουμε προτείνει και μια σειρά από άλλες εναλλακτικές λύσεις εδώ και καιρό. Στο πλαίσιο αυτό, είμαστε θετικοί στις φιλικές προς το περιβάλλον ΑΠΕ όπως η ηλιακή ενέργεια, η υδροηλεκτρική, η γεωθερμική κ.α.
Ποιους στόχους έχετε θέσει για τη νέα αυτοδιοικητική 5ετή περίοδο 2023 – 2028;
Τα προηγούμενα χρόνια κάναμε όλοι μαζί έναν μεγάλο αγώνα και πετύχαμε να βάλουμε την Πάρο στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη. Τώρα είναι η ώρα να δούμε ποιο είναι το μοντέλο ανάπτυξης που θέλουμε για τα επόμενα χρόνια. Θέλουμε ανάπτυξη που να σέβεται τον τόπο και τις αξίες μας. Θέλουμε ανάπτυξη με κανόνες. Και πρωτίστως, θέλουμε ανάπτυξη που να προστατεύει την ποιότητα ζωής των κατοίκων.
Αυτό είναι το στοίχημα της επόμενης δεκαετίας και αυτό το στοίχημα πρέπει να κερδίσουμε όλοι μαζί. Για τον λόγο αυτό , το τιμόνι του Δήμου πρέπει να είναι στα χέρια ανθρώπων που έχουν γνώση και εμπειρία, ώστε να πάνε το καράβι σε ασφαλή νερά.
Μάρκος Κωβαίος: Τις παραλίες να τις ελέγχουμε εμείς, όχι η Κτηματική
Διαχείριση αποβλήτων. Με την επισκεψιμότητα στο νησί να έχει ξεπεράσει ακόμη και τη χρονιά ρεκόρ, το 2019, εύλογα γεννάται το ερώτημα σχετικά με το πώς αντιμετωπίζει ο Δήμος τη συσσώρευση τεράστιου όγκου αποβλήτων που αναπόφευκτα δημιουργούνται;
Πράγματι, στην Πάρο, όπως και σε όλες τις Κυκλάδες, λόγω της μεγάλης προσέλευσης του τουριστικού κοινού, ο όγκος των απορριμμάτων αυξάνεται κατακόρυφα. Στο πλαίσιο αυτό, η ανακύκλωση και η μετάβαση στην κυκλική οικονομία μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν βασικό μοχλό ανάπτυξης των ελληνικών νησιών. Οι στόχοι αυτοί εξάλλου, περιλαμβάνονται στο επικαιροποιημένο Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων Δήμου Πάρου, σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές οδηγίες αλλά και τις πραγματικές ανάγκες του πολίτη.
Από εκεί και πέρα, καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια για να φτάσουµε στα επιθυμητά επίπεδα διαχείρισης, και µέχρι στιγµής έχουµε επιτύχει σημαντικά πράγµατα σε αυτόν τον τομέα.
Ειδικότερα, ο Δήμος Πάρου είναι μέλος του έργου LIFE-IP CEI-Greece «Εφαρμογή της Κυκλικής Οικονομίας στην Ελλάδα» και έχει δρομολογήσει τον σχεδιασμό πιλοτικών δράσεων Κυκλικής Οικονομίας σε συνεργασία με το δίκτυο Δάφνη. Όσον αφορά τον ΧΥΤΑ, οποίος πλέον λειτουργεί υπό την ευθύνη του Περιφερειακού ΦΟΣΔΑ Νοτίου Αιγαίου, από την ενημέρωση που έχουμε από τα στελέχη του, γνωρίζουμε επίσημα ότι επίκεινται παρεμβάσεις άμεσης αντιμετώπισης για τον υπερκορεσμό του με σχέδια επέκτασης του και νέο χώρο υποδοχής των απορριμμάτων. Παράλληλα, πιέζουμε συνεχώς προς την κατεύθυνση της αναγκαιότητας τήρησης των χρονοδιαγραμμάτων για το δεύτερο κύτταρο που είναι σε εξέλιξη.
Έπειτα, λαμβάνοντας υπόψιν ότι το κόστος διάθεσης στον ΧΥΤΑ δεν θα είναι προς το συμφέρον μας, προχωρήσαμε και σε μια σειρά από συμπληρωματικές δράσεις, με σκοπό αφενός λιγότερα απορρίμματα να καταλήγουν προς διάθεση στον ΧΥΤΑ, και αφετέρου να ευνοηθεί οικολογικά αλλά και οικονομικά το νησί.
Πιο συγκεκριμένα:
- Ένας νέος ειδικός χώρος τοποθέτησης απορριμμάτων με περιορισμένη πρόσβαση δημιουργήθηκε στην Πίσω Αλυκή το 2021.
- Επίσης, ολοκληρώθηκε το έργο Αποκατάστασης ΧΑΔΑ στο πίσω Λιβάδι Πάρου
- Αξίζει να αναφερθεί ακόμη ότι πριν λίγους μήνες καταφέραμε να εξασφαλίσουμε χρηματοδότηση ύψους 1.990.000 ευρώ για τη δημιουργία Πράσινων Σημείων στο νησί, σε Παροικιά και Νάουσα, όντας ο πρώτος και μοναδικός Δήμος από τους 34 της Περιφερείας που εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2014-2020». Τα έργα αυτά θα δίνουν έμφαση στη διαλογή στην πηγή, έως την ανάκτηση των πρώτων υλών, την επαναχρησιμοποίησή, την ανακύκλωση, την ενεργειακή αξιοποίηση και τελικά την απόρριψη ενός υλικού και τη μείωση παραγωγής αποβλήτων.
- Επιπρόσθετα, ο Δήμος Πάρου συνεργάζεται με επιτυχία με Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) ανοίγοντας τον δρόμο για την περαιτέρω αποτελεσματική διαχείριση και ανακύκλωση των αποβλήτων. Στο πλαίσιο αυτό, τα ΣΣΕΔ συνεργάζονται με τους ιδιώτες, πάντα με την αρωγή του Δήμου Πάρου, προωθώντας την αποτελεσματική, σύννομη και περιβαλλοντικά βέλτιστη διαχείριση των αποβλήτων μπαταριών οχημάτων και σκαφών. Το ίδιο ισχύει και για τα χρησιμοποιημένα έλαια.
- Αξιοσημείωτες είναι άλλωστε οι ποσότητες των ΑΗΗΕ που συλλέγονται τόσο από τον Δήμο Πάρου σε σταθερή βάση την τελευταία πενταετία.
- Το 2021 ήταν επίσης η χρονιά που τα Δημοτικά σχολεία του νησιού μας απέκτησαν κάδους ανακύκλωσης, καθώς και κάδους ανακύκλωσης μπουκαλιών.
- Τέλος, προγράμματα κυκλικής οικονομίας με έμφαση στη μείωση των αποβλήτων και στην επαναχρησιμοποίησή τους αποτελούν το Clean blue Paros, το Aegean rebreth το commonseas, που υλοποιούνται στο νησί μας και στα οποία παίρνουμε μέρος.
Πώς μπορεί να αντιμετωπισθεί η αυθαίρετη καταπάτηση των ακτών, που ειδικά η Πάρος διαθέτει σε μεγάλο αριθμό και μοναδικής ομορφιάς; Τι πρέπει να γίνει για να διασφαλισθεί η ελεύθερη πρόσβαση κατοίκων και επισκεπτών στις παραλίες;
Όσον αφορά τις πανέμορφες ακτές μας, διεκδικούμε τη δυνατότητα να γίνεται η διαδικασία του ελέγχου από τη Δημοτική αρχή, καθώς η Κτηματική Υπηρεσία του Δημοσίου αδυνατεί να ανταπεξέλθει λόγω έλλειψης προσωπικού και γραφείου στο νησί μας. Συγκεκριμένα, ο Δήμος και θέλει και μπορεί να εφαρμόσει τον Νόμο, να ελέγξει ενδεχόμενες αυθαιρεσίες στην κατάληψη αιγιαλού και παραλίας και να συμβάλλει ουσιαστικά στην τήρηση των δικαιωμάτων τόσο των δημοτών όσο και των επισκεπτών.
Ο Δήμος Πάρου έχει συμπράξει με τον Αναπτυξιακό Οργανισμό «Αειφόροι Νήσοι». Ποιες είναι οι προτεραιότητες που έχετε θέσει;
Όπως προείπα, ως Δημοτική Αρχή έχουμε θέσει υψηλούς στόχους, βάζοντας τις βάσεις για να υποστηρίξουμε τη βιώσιμη ανάπτυξη στο νησί μας. Το φαινόμενο της υποστελέχωσης των υπηρεσιών των ΟΤΑ ωστόσο, από το οποίο δεν εξαιρείται ούτε ο Δήμος Πάρου, δεν μας δίνει τη δυνατότητα υλοποίησης των αναγκαίων έργων υποδομής σε σχέση με τον χρόνο.
Το κενό αυτό έρχεται ακριβώς να υποστηρίξει το συγκεκριμένο Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου. Ειδικότερα, η Αναπτυξιακή μας δίνει τη δυνατότητα να υλοποιήσουμε τα αναγκαία έργα στον σωστό χρόνο που με τα δεδομένα του Δήμου δεν μπορούν να υλοποιηθούν, και μέσα σε ένα περιβάλλον με συνεχή γραφειοκρατική επιβάρυνση και αγκυλώσεις. Οι πόροι για τα συγκεκριμένα έργα, θα προέρχονται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ η Αναπτυξιακή θα συνδράμει με την τεχνογνωσία, το απαραίτητο προσωπικό και τις πιστοποιήσεις, υπό το φως της διαφάνειας και του συνεχούς ελέγχου του Δημοτικού Συμβουλίου και των συμπολιτών μας.
Βασικός μας στόχος από εκεί και έπειτα είναι η αποτύπωση και η υλοποίηση ενός μακροπρόθεσμου και ολιστικού Σχεδίου Βιώσιμης Ανάπτυξης για το άμεσο και το απώτερο μέλλον. Οι άξονες πάνω στους οποίους βασιζόμαστε εμείς, είναι η ανάδειξη της ενίσχυσης της μικρής και μεσαίας επιχειρηματικότητας, της αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών, της διασύνδεσης του τουριστικού προϊόντος και του πολιτιστικού αποθέματος της Πάρου, των πλούσιων φυσικών πόρων, αλλά και των πολύτιμων προϊόντων της παριανής Γης.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press του Σαββάτου
