ΚΗΦΙ-ΣΟΣ

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press

του Δ. Γιαννακόπουλου

Σύγχυση και άγνοια για την πραγματική κατάσταση των βασικών υποδομών του Λεκανοπεδίου, όπως ο Κηφισός από τον οποίο διέρχονται καθημερινώς εκατοντάδες χιλιάδες οδηγοί, επικρατεί στην κεντρική διοίκηση καθώς από τότε που παραδόθηκε η λεωφόρος σε χρήση (2001-2002), ουδέποτε έχει εξεταστεί η αντοχή και η διατήρηση της ποιότητας κατασκευής της.

«Δυστυχώς δεν έχουμε κουλτούρα συντήρησης. Δεν έχουμε κάποια ενημέρωση για τον Κηφισό έως τώρα» αναφέρει στην TODAY PRESS ο πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικής Προστασίας καθηγητής Ευθύμιος Λέκκας, εννοώντας ότι η κατασκευή εγκαταλείφθηκε στη μοίρα της.

Καμία υπηρεσιακή αναφορά δεν έχει συνταχθεί για το υπόγειο τμήμα του Κηφισού, από το ύψος του Ταύρου έως το Μοσχάτο, παρά μόνο επιστημονικές μελέτες χωρίς τις οριζόμενες τεχνικές προϋποθέσεις. Σε παλαιότερη μελέτη του καταργηθέντος πια ΥΠΕΧΩΔΕ, συμπεραίνεται πως σε ενδεχόμενη υπερχείλιση το νερό θα κινηθεί ανεξέλεγκτα στο Μοσχάτο, το Νέα Φάληρο, στο νότιο τμήμα της Καλλιθέας , στα Καμίνια, την παλιά Κοκκινιά και πιο ψηλά στο γεωγραφικό διαμέρισμα της Αγ. Άννης στον Ταύρο.

Στα τέλη Αυγούστου, όταν οι μηχανικοί της Περιφέρειας Αττικής διήνυσαν τα πρώτα μέτρα της κοίτης διαπίστωσαν «φαγωμένα» τοιχία σε τέτοιο βαθμό ώστε να εγείρουν αμέσως ζήτημα στατικότητας.

Από το 2021

Ήδη από το 2021, όταν ο τότε υπουργός Πολιτικής Προστασίας Χρήστος Στυλιανίδης έλαβε την απροσδόκητη απόφαση κλεισίματος της λεωφόρου σε όλο το μήκος της και στα δύο ρεύματα καθόλη τη διάρκεια της νύχτας της 14ης προς 15η Οκτωβρίου, οι επιστήμονες είχαν αντιληφθεί την ύπαρξη του θεμελιώδους προβλήματος. Με αφορμή τη μικρής διάρκειας νεροποντή την προηγούμενη (κακοκαιρία «Μπάλος») που είχε ως συνέπεια τον εγκλωβισμό οχημάτων στις «λίμνες» της Συγγρού και της Κηφισίας ο κ. Στυλιανίδης ζήτησε επιπλέον συνδρομή των συναρμόδιων υπουργείων και αυτοδιοικητικών φορέων για την άμεση διάνοιξη διόδων (ρυάκια) διαφυγής του νερού πριν μπει στην πλακοσκεπή κοίτη διότι

α) το έργο δεν είχε ελεγχθεί ποτέ έως τότε,

β) δεν είχε καθαριστεί ούτε καν στο Ρέντη και στο Μοσχάτο παρότι περνά μέσα από την πόλη και

γ) η στατικότητα του ήταν ούτως ή άλλως αμφίβολη λόγω της πολυετούς και διαρκώς επιβαρυμένης χρήσης του. Μπορεί να μην έριξε… σταγόνα εκείνο το βράδυ και η πρόβλεψη της μετεωρολογικής υπηρεσίας να ήταν ατυχής, παρά ταύτα τα καμπανάκια είχαν ηχήσει πολύ δυνατά.

Έλεγχοι

Τα κλιμάκια εποπτείας και καθαρισμού έχουν φτάσει στα 600 μέτρα από τα συνολικώς 8,5 χιλιόμετρα της κλειστής πλευράς. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να καταλάβει ότι κατ΄ ουσίαν σε τόσο πρώιμο στάδιο καμία τεχνική παρέμβαση δεν δύναται να αποτρέψει τα χειρότερα.
Έως τώρα απομακρύνθηκαν 1.500 τόνοι φερτών υλικών από το κλειστό τμήμα του ποταμού, που αποτελούν ένα μείγμα διαφόρων αντικειμένων, όπως κομματιών σκυροδέματος, χώματος και απορριμμάτων, ενώ απομακρύνονται επίσης πέτρες και λάσπη. Δεδομένης της σύνθετης φύσης των υλικών που εντοπίζονται, απαιτείται κάθε φορά η προσωρινή τους απόθεση παραπλεύρως της κοίτης για διάστημα 24 έως 48 ωρών, προκειμένου να είναι δυνατή ακολούθως η φόρτωση, η μεταφορά και η απόθεσή τους σε αδειοδοτημένους χώρους.

Κομμάτια σκυροδέματος

Κατά τη διάρκεια των εργασιών, διαπιστώθηκε η ύπαρξη μεγάλων κομματιών σκυροδέματος, τα οποία ενδέχεται να έχουν αποκολληθεί από την οροφή και τα πλαϊνά τοιχώματα του αγωγού. Η μεταφορά αυτών των κομματιών απαιτεί πρώτα την κατάτμησή τους σε μικρότερα τμήματα.
Η τελική αξιολόγηση της κατάστασης του φέροντος οργανισμού θα γίνει σταδιακά, κατά την πρόοδο των εργασιών και μετά από ελέγχους που θα πραγματοποιήσουν τα εξειδικευμένα τεχνικά κλιμάκια.

Ιστορικό

Το έργο του Κηφισού έχει ως αφετηρία τις αρχές του 2000 όταν στα πλαίσια των επικείμενων Ολυμπιακών Αγώνων και βεβαίως των οικιστικών αναγκών προχώρησε ο αποκαλούμενος εγκιβωτισμός (κατασκευή αγωγού από σκυρόδεμα) του ποταμού σε έκταση 13,5 χιλιομέτρων παράλληλα με τη δημιουργία του οδικού δικτύου. Οι καταγγελίες για υπερβάσεις, υπερτιμολογήσεις, κακοτεχνίες, καθυστερήσεις κτλ διαδέχονταν η μία την άλλη ενώ η λανθασμένη κατασκευή, σε συνδυασμό με τα μπάζα που είχαν τοποθετήσει οι εργολάβοι στις όχθες επέφεραν αλλεπάλληλες υπερχειλίσεις του ποταμού (8/7/2002, 18/8/2002, 3/9/2002 και 7/11/2002).

Δικαιοσύνη

Τον Αύγουστο του 2008, 6 χρόνια μετά τις πλημμύρες το Νέο Φάληρο, το Μοσχάτο και το Ρέντη, το Συμβούλιο Εφετών Πειραιά παραπέμπει σε δίκη με κακουργηματικές κατηγορίες 41 άτομα. Στο βούλευμα τους οι δικαστές, έπειτα από πολλές τεχνικές – επιστημονικές εισηγήσεις, περιέγραφαν αναλυτικά παραλείψεις και ενέργειες των κατασκευαστριών εταιρειών, αλλά και των μελών της αρμόδιας υπηρεσίας του ΥΠΕΧΩΔΕ, οι οποίες οδήγησαν στην υπερχείλιση του ποταμού. Βασικότερη εξ αυτών είναι η μη τήρηση, κατά τη σχεδίαση του έργου, «των ουσιωδών τεχνικών προδιαγραφών». Διαπίστωναν δε ότι η κατασκευή σε έκταση 3 χιλιομέτρων είχε αδιαπέραστα προβλήματα, τα οποία φυσικά ουδέποτε αντιμετωπίστηκαν.

Οι αιτίες

Σύμφωνα με το σκεπτικό του δικαστικού συμβουλίου, διαπιστώθηκαν τα εξής

1. Κατά την κατασκευή του έργου δεν προηγήθηκε η καθαίρεση των πέντε παλαιών γεφυρών που υπάρχουν καθέτως προς τη ροή του ποταμού (ήτοι Αγ. Αννης, ΟΣΕ, Πειραιώς, ΗΣΑΠ και Λ. Κατσώνη).

2. Δεν καθαιρέθηκαν οι παλαιές όχθες σε όσα τμήματα του ποταμού είχαν κατασκευασθεί νέες, με αποτέλεσμα, σε συνδυασμό με την ύπαρξη μπαζών και άχρηστων υλικών που οι ανάδοχες εταιρείες εναπέθεταν σε μεγάλους όγκους στην κοίτη του ποταμού προς διευκόλυνσή τους, τη μείωση της διατομής του ποταμού και συνακόλουθα τη μείωση της παροχετευτικότητάς του.

3. Κατασκευάσθηκαν μεσόβαθρα για τη στήριξη της υπερυψωμένης λεωφόρου, τα οποία όμως λειτούργησαν ως φυσικά αναχώματα και μείωσαν υπερβολικά τη διατομή του ποταμού, με αποτέλεσμα την παρεμπόδιση της ελεύθερης και απρόσκοπτης ροής των υδάτων του προς τη θάλασσα.

4. Δεν εξασφαλίσθηκε η παράπλευρη ροή, έστω και τμήματος του υδάτινου όγκου του ποταμού ώστε να αποτρέπεται ο κίνδυνος της πλημμύρας.

5. Κατά την κατασκευή του έργου δεν απομακρύνονταν τα μπάζα και τα διάφορα φερτά υλικά κατασκευής που είχαν εναποθέσει παράνομα οι εργολάβοι στην κοίτη του ποταμού.

6. Κατά την κατασκευή του έργου επιχωματώθηκαν τμήματα της κοίτης δημιουργώντας ράμπες ανόδου – καθόδου για να εξυπηρετείται η κίνηση των οχημάτων της αναδόχου εταιρείας αντί να κατασκευασθεί οδός προσπελάσεως, και επικαλύφθηκε η κοίτη του ποταμού με όγκους από τα προϊόντα της εκσκαφής.

7. Αν και γνώριζαν ότι ήταν πολύ πιθανό να εκδηλωθεί ισχυρή βροχόπτωση (από την ΕΜΥ είχε εκδοθεί έκτακτο δελτίο) όπως και πράγματι εκδηλώθηκε, αυτοί τόσο κατά την πρώτη πλημμύρα της 8/7/2002 όσο και πολύ περισσότερο στις μεταγενέστερες πλημμύρες στις 18/8/2002, 3/9/2002. και 7/11/2002 δεν φρόντισαν να άρουν την επικινδυνότητα που δημιούργησαν, με τη λήψη αναγκαίων μέτρων ασφαλείας.

Η ποινική μεταχείριση των εμπλεκόμενων δεν γνωστοποιήθηκε.