By 
του Πέτρου Κουβάτσου
Μετά το ρεπορτάζ της εφημερίδας μας για την ενδεχόμενη εξόρυξη χρυσού στην Θράκη, προχωράμε στο σημερινό μας φύλλο σε μία καταγραφή των τελευταίων εξελίξεων στην επικείμενη εξόρυξη χρυσού στην περιοχή της Χαλκιδικής.
Αν και οι εξελίξεις δεν καταφέρνουν να αποσπάσουν τους προβολείς της δημοσιότητας θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι και πολλές είναι και σημαντικές.
Καταρχάς, σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά, αναμένεται στο τέλος του 2025 να ξεκινήσει τη λειτουργία του το μεταλλείο στις Σκουριές Χαλκιδικής, που θα συνδυάζει την υπόγεια και επιφανειακή εξόρυξη και θα παράγει 140.000 ουγγιές χρυσού. Σύμφωνα με την εταιρεία, η εξόρυξη αυτή αναμένεται να διαρκέσει περίπου 20 χρόνια και να παράγει περίπου 100 τόνους χρυσού ετησίως.
Σημειώνεται πως λόγω σειράς αδειοδοτικών προσκομμάτων, η εταιρεία είχε θέσει τον Νοέμβριο του 2017 το έργο σε καθεστώς συντήρησης.
Η θέση του επανεκλεγέντα δημάρχου Αριστοτέλη
Σε επικοινωνία που είχαμε με τον επανεκλεγέντα δήμαρχο Αριστοτέλη, κ. Στέλιο Βαλιάνο, μας ενημέρωσε ότι το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αριστοτέλη, έχει γνωμοδοτήσει αρνητικά ως προς την επιφανειακή εξόρυξη στις Σκουριές και θετικά υπό αυστηρές προϋποθέσεις, σε ό,τι αφορά στα λοιπά σημεία επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του νέου επενδυτικού σχεδίου της Ελληνικός Χρυσός ΑΕ.
Ο Δήμαρχος Αριστοτέλη κ. Στέλιος Βαλιάνος επισήμανε σχετικά: «Εισηγήθηκα και υπερψηφίστηκε μια απόφαση που αναδεικνύει όλα τα προβληματικά σημεία της ΜΠΕ, θέτει τους όρους για την αποδοχή της και θέτει το πλαίσιο διασφάλισης των συμφερόντων της τοπικής κοινωνίας επί των οποίων θα επιμείνουμε σε κάθε επόμενο βήμα. Ξεκαθαρίσαμε την αρνητική μας θέση για την επιφανειακή εξόρυξη στις Σκουριές, καθώς είμαστε ιδιαίτερα ανήσυχοι ότι οι συνέπειές της θα υποβαθμίσουν δραματικά την ποιότητα ζωής στους κοντινούς οικισμούς.
Αντί αυτής προτείνουμε την υπόγεια εξόρυξη η οποία θα συνδεθεί με περιβαλλοντικές , οικονομικές και εργασιακές εγγυήσεις προκειμένου να προκύψουν πολλαπλά θετικά αποτελέσματα όπως η μεγαλύτερη διάρκεια ζωής του Μεταλλείου, περισσότερες θέσεις εργασίας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, μικρότερη περιβαλλοντική όχληση και φυσικά διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και ειρήνης.
Η Δημοτική Αρχή, αντί για τον κίνδυνο απομονωτισμού του απόλυτου ΟΧΙ και την αφέλεια του απόλυτου ΝΑΙ, επιλέγει την οδό της δυναμικής και σταθερής διεκδίκησης και εφαρμογής όρων για μια ομαλή και βιώσιμη συνύπαρξη της μεταλλευτικής δραστηριότητας με το σύνολο της κοινωνίας, αλλά και την τουριστική προοπτική και κάθε άλλη δραστηριότητα της τοπικής οικονομίας. Συνεχίζουμε χωρίς προκατάληψη και χωρίς εκπτώσεις, τη διεκδίκηση που ήδη έχει φέρει αποτελέσματα με τον διπλασιασμό των μεταλλευτικών τελών και τη διασφάλιση δικαιώματος βέτο, για όποια μέθοδο μεταλλουργίας προτείνει μελλοντικά η επενδύτρια εταιρεία. Και το σημαντικότερο, συνεχίζουμε με μια απόφαση που συναντά τους προβληματισμούς αλλά και τις ελπίδες, της συντριπτικής πλειονότητας των συμπολιτών μας».
Η τοποθέτηση του επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης
Επέστρεψε μετά από μια δεκαετία και πλέον στα κοινά, ο πρώην δήμαρχος Σταγείρων-Ακάνθου Μιχάλης Βλαχόπουλος, διεκδικώντας στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές τον δημαρχιακό θώκο του Αριστοτέλη. Οι ψηφοφόροι του έδωσαν ποσοστό 41,5% και δέκα έδρες στο 25μελές δημοτικό συμβούλιο. Ο Μιχάλης Βλαχόπουλος ήταν δήμαρχος από το 2002 έως το 2010 και σε ερώτησή μας για το μείζον θέμα της εξόρυξης του χρυσού μας είπε: “Πάνω από όλα δεν πρέπει να χωρίζονται οι πολίτες. Όλοι αγωνιζόμαστε για το ίδιο πράγμα. Εμείς θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε να πετύχουμε ότι καλύτερο για όλους τους πολίτες και για ολόκληρη της περιοχή, να είστε σίγουροι για αυτό.”
Η σταθερή θέση της Λαϊκής Συσπείρωσης
Από την πλευρά του ο επικεφαλής της ελάσσονος μειοψηφίας στο δημοτικό συμβούλιο Αριστοτέλη, κ. Κυριάκος Παρθενιάδης, ως επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης (ΚΚΕ) ανέφερε: “Ο ορυκτός και μεταλλευτικός πλούτος της Χαλκιδικής είναι χαρακτηριστική απόδειξη των τεράστιων παραγωγικών δυνατοτήτων που έχει και η περιοχή, αλλά και συνολικά η χώρα, στον τομέα των μεταλλικών ορυκτών και της εξόρυξης γενικότερα, που στο πλαίσιο του άλλου δρόμου ανάπτυξης που προτείνει το ΚΚΕ θα μπορούσε να καλύψει τις εγχώριες λαϊκές ανάγκες και να οδηγήσει το λαό μας να ζήσει καλύτερα. Ταυτόχρονα όμως η περίπτωση της εξόρυξης χρυσού στη ΒΑ Χαλκιδική είναι διδακτική για τον αντιλαϊκό χαρακτήρα της ανάπτυξης που υπηρετεί το καπιταλιστικό κέρδος”.
Παρουσιάζοντας τη θέση του ΚΚΕ για την εξόρυξη χρυσού στη ΒΑ Χαλκιδική και την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου προς όφελος των εργαζόμενων, για την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών, σημείωσε: «Συνυπολογίζοντας το σύνολο των διαχρονικών επιπτώσεών της στην κατάσταση των εργαζομένων, είμαστε αντίθετοι στη συγκεκριμένη εξορυκτική δραστηριότητα χρυσού στη ΒΑ Χαλκιδική και γενικότερα στη διάθεση του ορυκτού πλούτου της χώρας στα μονοπώλια και στην ανεξέλεγκτη εξορυκτική δραστηριότητα που προκαλεί τεκμηριωμένα περιβαλλοντική καταστροφή και ταυτόχρονα στερεί ορυκτό πλούτο από μια μελλοντική εργατική εξουσία».
Και πρόσθεσε ότι «το βασικό ζήτημα είναι ποιος κατέχει τον φυσικό – ορυκτό πλούτο, ποιος οργανώνει και διευθύνει την παραγωγή, ποιος απολαμβάνει τον πλούτο που παράγεται. Παράλληλα ποιος είναι αυτός που σχεδιάζει και υλοποιεί μέτρα υγιεινής – ασφάλειας και προστασίας του περιβάλλοντος, ποιος τα εφαρμόζει και με ποιο κριτήριο.
Σε αυτό το πραγματικό ερώτημα απαντάει ολοκληρωμένα η πρόταση του ΚΚΕ: Κοινωνικοποίηση του ορυκτού πλούτου, αξιοποίησή του στο πλαίσιο ενός ανώτερου τρόπου οργάνωσης της παραγωγής και της κοινωνίας. Σε αυτό το πλαίσιο το ΚΚΕ δεν λέει όχι στην εξόρυξη κανενός μεταλλεύματος που τεκμηριωμένα μπορεί να βοηθήσει στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου του ελληνικού λαού.”
Διαφορετικό «ΌΧΙ» στην Ιερισσό για την 28η Οκτωβρίου
Θα πρέπει να σημειώσουμε πως οι κινητοποιήσεις συλλόγων και φορέων συνεχίζονται στην περιοχή. Χαρακτηριστική είναι η εκδήλωση που διοργανώνει ο Σύλλογος «Φίλοι του Περιβάλλοντος Ιερισσού» μαζί με συλλόγους και φορείς της περιοχής, σήμερα, Σάββατο 28 Οκτωβρίου 2023 στο πάρκο του Αριστοτελείου Πνευματικού Κέντρου Ιερισσού. Στόχος της εκδήλωσης είναι η συσπείρωση του κόσμου ενάντια στην αλόγιστη εξόρυξη στην ΒΑ Χαλκιδική, ιδίως τώρα που μια σειρά επιχειρήματα μας δικαιώνονται και αποδεικνύεται ότι είναι αληθινά:
– Δεν υπάρχει καμία ξένη επένδυση, τα χρήματα τελικά θα δοθούν από τις ελληνικές τράπεζες κι από το Ταμείο Ανάκαμψης.
– Δεν υπάρχουν οι πολυδιαφημιζόμενες θέσεις εργασίας απεναντίας, αυτό που εισπράττουμε όλοι (και οι εργαζόμενοι), είναι μόνο απολύσεις.
Σε ότι αφορά το περιβάλλον, απέναντι στις σοβαρές επιφυλάξεις και τα επιχειρήματα πλήθους επιστημόνων ότι μια τέτοιου είδους δραστηριότητα δεν μπορεί να ελεγχθεί, το υπουργείο αποφάσισε να καταργήσει και τους τελευταίους ελεγκτικούς μηχανισμούς!
Μετά τις πρόσφατες πλημμύρες αποδείχτηκε ότι όσο και να μας διασφαλίζει οποιαδήποτε καλή ή κακή μελέτη, η φύση τελικά μας ξεπερνά και έχει τον τελευταίο λόγο.
«Εμείς θα συνεχίσουμε να παλεύουμε με κάθε τρόπο τόσο θεσμικά, μέσα από το Συμβούλιο Επικρατείας και την Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και επικοινωνώντας στην κοινωνία τους κινδύνους που εγκυμονεί η συγκεκριμένη δραστηριότητα» αναφέρεται στην ανακοίνωση των διοργανωτών.
«Οι Σκουριές είναι μια προδιαγεγραμμένη καταστροφή»
Την ίδια στιγμή, το κίνημα ενάντια στην εξορυκτική δραστηριότητα στη βορειοανατολική Χαλκιδική παραμένει ενεργό και το απέδειξε, στην πρώτη, ύστερα από τρία ολόκληρα χρόνια, συγκέντρωση διαμαρτυρίας που πραγματοποιήθηκε στον κόμβο Μεγάλης Παναγίας.
Το κίνημα, μάλιστα, επέστρεψε ευρύ και ενωτικό, καθώς η κλήση έγινε από τη Συνέλευση Κατοίκων ενάντια στη Μεταλλευτική Δραστηριότητα στη βορειοανατολική Χαλκιδική, στην οποία έχουν συνενωθεί όλες οι επιτροπές που έχουν δραστηριοποιηθεί στον αγώνα.
Μιλώντας στην εφημερίδα μας η κα Μαρία Καδόγλου, μέλος της Συνέλευσης Κατοίκων υποστήριξε: “«Οι Σκουριές είναι μια προδιαγεγραμμένη καταστροφή και εμείς δεν θα περιμένουμε την τραγωδία να συμβεί. Η συγκέντρωση ήταν μια καλή αρχή μετά από τρία χρόνια απουσίας από τους δρόμους. Θέλαμε να κάνουμε γνωστό το ξεκίνημα και πάλι του αγώνα, ενωμένοι, ενάντια στα σχέδια της εταιρείας, η οποία ετοιμάζεται, όπως έχει προαναγγείλει, ότι θα ξεκινήσει εργασίες στο μεταλλείο Σκουριών, ένα μεταλλείο που παραμένει κλειστό από το 2017».
Μ. Μπουρμά (Εκπρόσωπος κατοίκων): Τεράστιος ο κίνδυνος πλημμυρών
Μία άλλη διάσταση έδωσε μιλώντας στην TodayPress η εκπρόσωπος των κατοίκων της περιοχής, κα Μαίρη Μπουρμά. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε στον πολύ πιθανό κίνδυνο των πλημμυρών και χαρακτηριστικά ανέφερε με βάση όσα έγιναν και στο πρόσφατο παρελθόν: “Το δάσος συγκρατεί το χώμα και το νερό και προστατεύει τα χωριά και το φυσικό περιβάλλον των χαμηλότερων περιοχών. Τον Οκτώβρη του 2000, πριν ακόμα ξεκινήσει η κατασκευή του μεταλλείου των Σκουριών, το ρέμα της Μεγάλης Παναγιάς που κατεβαίνει από τις Σκουριές, ξεχύθηκε ορμητικό και έπνιξε το χωριό, μετά από μια ακραία, ακόμα και για τα σημερινά δεδομένα καταιγίδα. Μέσα σε δύο ώρες έριξε περισσότερο νερό από όσο έριξε σε έξι ώρες ο Daniel στη Θεσσαλία και περισσότερο από όσο βρέχει στην περιοχή της Αθήνας σε έναν ολόκληρο χρόνο). Οι επιστήμονες τότε μιλούσαν για βροχόπτωση επιπέδου Μπαγκλαντές και έλεγαν ότι θα έπρεπε να γίνει άγαλμα στο δάσος, γιατί αυτό έσωσε τη Μ. Παναγιά.
Μια δεκαετία αργότερα, το Φεβρουάριο 2010 το Στρατώνι θάφτηκε κάτω από τόνους λάσπης και φερτών υλικών από ένα μικρό ρέμα, το ρέμα της Αργυρώς. Σήμερα, ακριβώς επάνω από το Στρατώνι βρίσκεται άλλο ένα υψηλής επικινδυνότητας έργο της Ελληνικός Χρυσός. Ο χώρος απόθεσης αποβλήτων του Κοκκινόλακκα, κατασκευασμένος μέσα στην κοίτη του εκτραπέντος ρέματος Κοκκινόλακκα, ακριβώς επάνω σε σεισμικό ρήγμα και σε μικρή απόσταση από τη θάλασσα. Η ίδια η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της εταιρείας παραδέχεται ότι στο σχεδιασμό του έργου έχουν υποεκτιμηθεί τα ύψη βροχής και αναγνωρίζει ως σοβαρό κίνδυνο την υπερπήδηση των αναχωμάτων από τα νερά και την ενδεχόμενη κατάρρευσή τους!»
Η Today Press αφαιρεί τη… χρυσόσκονη από την γνωστή «επένδυση» της Eldorado Gold
Τριπλή επίπτωση στη Χαλκιδική
Οι αρνητικές συνέπειες της εξόρυξης στο περιβάλλον, την οικονομία του τόπου και την πολιστιστική και φυσική ομορφιά της περιοχής
Τα δραματικά γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων κατέδειξαν, με τον πιο εμφατικό τρόπο, τις καταστροφικές συνέπειες που μπορεί να έχουν οι ανθρώπινες επεμβάσεις στη ροή του νερού, ειδικά όταν συνδυαστούν με τις ακραίες βροχοπτώσεις που φέρνει η κλιματική αλλαγή, τονίζει το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών δραστηριοτήτων και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: «Στη βορειοανατολική Χαλκιδική, σε μια συνολική έκταση 265.000 στρεμμάτων, βρίσκεται σε εξέλιξη ένα φαραωνικό έργο εξόρυξης από την Eldorado Gold – Eλληνικός Χρυσός. To έργο περιλαμβάνει εκτεταμένες επεμβάσεις στα υδατικά συστήματα της περιοχής, μαζικές αποστραγγίσεις των ορεινών όγκων και εκτροπές ρεμάτων, σε μια περιοχή γνωστή για την πλημμυρική της επικινδυνότητα.
Στις Σκουριές, στο όρος Κάκκαβος, 3.500 στρέμματα μοναδικού δάσους θα αφανιστούν για γίνει η ανοιχτή εξόρυξη μεταλλεύματος, ενώ το ρέμα του Λάκκου Καρατζά “απλά” θα καταργηθεί για να δώσει τη θέση του σε χώρο απόθεσης μεταλλευτικών αποβλήτων.
Η δε Ολυμπιάδα από το 2000 και μετά, πνίγεται κάθε τρεις και λίγο (πιο πρόσφατα, το Νοέμβριο του 2019). Είτε από το ρέμα Μπασδέκη που έχει εκτρέψει η Ελληνικός Χρυσός ή από το ρέμα του Μαυρόλακκα που επίσης διέρχεται μέσα από τις εγκαταστάσεις της, με υπαρκτό τον κίνδυνο να παρασύρει τοξικές ουσίες κάθε φορά που πλημμυρίζει.
Η Ελληνικός Χρυσός εκθέτει τον τόπο μας σε ανυπολόγιστους κινδύνους, με αποκλειστικό σκοπό το κέρδος της. Όταν συμβεί το κακό, δεν θα είναι ατύχημα και δεν θα είναι “η μανία της φύσης”. Εγκληματική ενέργεια θα είναι.
Γι’ αυτό και παλεύουμε:
– ενάντια στην εξόρυξη χρυσού/χαλκού στις Σκουριές αλλά και συνολικά στη μεταλλευτική δραστηριότητα.
– να αποκατασταθεί η περιοχή στην φυσική της μορφή και να αποχαρακτηριστεί από μεταλλευτική.
Συνεχίζουμε τον αγώνα για μια ζωή με αξιοπρέπεια σε αρμονία με το φυσικό περιβάλλον».
Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εξόρυξης χρυσού
Η εξόρυξη χρυσού χρησιμοποιεί διάφορες χημικές ουσίες που μπορεί να μολύνουν το περιβάλλον. Οι πιο κοινές χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στην εξόρυξη χρυσού είναι το υδράργυρος, το κυανίδιο και το χλώριο.
Ο υδράργυρος είναι ένα βαρύ μέταλλο που είναι πολύ τοξικό για τον άνθρωπο και το περιβάλλον. Το κυανίδιο είναι μια πολύ τοξική ουσία που μπορεί να προκαλέσει θάνατο σε ανθρώπους και ζώα. Το χλώριο είναι μια χημική ουσία που μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στα μάτια, το δέρμα και το αναπνευστικό σύστημα.
Οι οικονομικές επιπτώσεις της εξόρυξης χρυσού
Οι κάτοικοι της Χαλκιδικής φοβούνται ότι η εξόρυξη χρυσού θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στον τουρισμό και στην τοπική οικονομία.
Η Χαλκιδική είναι μια δημοφιλής τουριστική περιοχή. Η εξόρυξη χρυσού μπορεί να αποτρέψει τους τουρίστες από το να επισκεφθούν την περιοχή.
Η εξόρυξη χρυσού μπορεί επίσης να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην τοπική οικονομία. Η εταιρεία “Hellas Gold” είναι μια καναδική εταιρεία. Οι οικονομικές συναλλαγές της εταιρείας θα πραγματοποιούνται σε δολάρια ΗΠΑ. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια θέσεων εργασίας και επιχειρηματικών ευκαιριών για τους ντόπιους.
Οι πολιτιστικές επιπτώσεις της εξόρυξης χρυσού
Η Χαλκιδική είναι μια περιοχή με πλούσια φυσική ομορφιά και πολιτιστική κληρονομιά. Η εξόρυξη χρυσού μπορεί να καταστρέψει την ομορφιά και την πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής.
Η εξόρυξη χρυσού μπορεί να προκαλέσει την καταστροφή δασών, ποταμών και μνημείων. Αυτό μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των κατοίκων της περιοχής.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
