By 
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
της Μάρθας Λεκκάκου
Ο Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος, Γενικός Γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, συνετέλεσε στην αλματώδη εξέλιξη του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας μας κατά τα τελευταία έτη. Είναι Καθηγητής στο Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεματικής του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου και έχει διατελέσει Πρύτανης στο Πανεπιστήμιο όπου διδάσκει. Είναι επίσης Διδάκτορας του Τμήματος Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του Πανεπιστημίου Αθηνών και Επισκέπτης Καθηγητής στο Πανεπιστήμια του Sussex, UK και Manchester, UK.
Μιλώντας στην Today Press, ο Καθηγητής Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος, εξηγεί με πολύ απλά λόγια – ένδειξη άλλωστε της βαθιάς του γνώσης – πώς το gov.gr και η διαλειτουργικότητα αποτελούν κορυφαίες μεταρρυθμίσεις. Σημειώνει ότι «αυτό που έχουμε κάνει τα τελευταία χρόνια είναι να ενοποιήσουμε τα συστήματα του δημοσίου τομέα προκειμένου να υπάρχει η περιβόητη διαλειτουργικότητα, δηλαδή να ανταλλάσσονται δεδομένα μεταξύ των πληροφοριακών συστημάτων της δημόσιας διοίκησης, έτσι ώστε ο πολίτης να μην πηγαίνει από υπηρεσία σε υπηρεσία για να προμηθευτεί μια βεβαίωση ή ένα έγγραφο. Με τη διαλειτουργικότητα μπορούμε να μεταφέρουμε τα δεδομένα του πολίτη, πάντα με τη συγκατάθεση του ίδιου, σε μια άλλη υπηρεσία από την οποία ο πολίτης έχει ζητήσει να εξυπηρετηθεί. Και επίσης έτσι αντλούνται μόνο τα συγκεκριμένα στοιχεία που απαιτούνται για τη διεκπεραίωση της συγκεκριμένης υπηρεσίας που έχει ζητήσει ο πολίτης. Έτσι, έχουμε εν πολλοίς γλιτώσει όχι απλώς «τα φαινόμενα του γκισέ», αλλά και τον «ψηφιακό γκισέ» δηλαδή την απαίτηση από οποιαδήποτε ηλεκτρονική υπηρεσία του σκαναρίσματος εγγράφων. Δεν χρειάζεται ο πολίτης να φέρει έγγραφα και να τα συνυποβάλει ηλεκτρονικά ή σκαναρισμένα στις δημόσιες υπηρεσίες. Αυτά πλέον γίνονται με αυτόματο τρόπο μειώνοντας τον χρόνο εξυπηρέτησης.
Σε ό,τι αφορά τις υπηρεσίες του gov.gr και τη διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών, ξεχνάμε καμιά φορά ποια ήταν η προηγούμενη κατάσταση 5 – 6 χρόνια πίσω. Τα ξεχνάμε γιατί τα θεωρούμε δεδομένα, τα θεωρούμε κεκτημένα. Και να σας πω την αλήθεια αυτά είναι τα καλώς κεκτημένα. Αλλά από την άλλη δεν πρέπει να θεωρούμε δεδομένο ότι όλα αυτά θα γίνονταν ούτως ή άλλως! Το παρελθόν διδάσκει άλλα. Ήταν η πολύ σαφής κυβερνητική στρατηγική που το επιτέλεσε, με βάση τις κατευθύνσεις και στόχευση του Πρωθυπουργού.
- Υπάρχουν στοιχεία για την εξοικονόμηση πόρων από gov.gr και το Κέντρο Διαλειτουργικότητας;
Είμαστε σε μια διαδικασία όπου εκπονούμε μια νέα μελέτη για το όφελος της διαλειτουργικότητας και συνολικά για το gov.gr. Ωστόσο, τόσο από έρευνα του 2022 όσο και από πρόσφατη, προ ολίγων μηνών, από την Deloitte για λογαριασμό του ΣΕΠΕ (Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών Ελλάδας), εκτιμάται ότι για τα πέντε χρόνια από την έναρξη λειτουργίας του gov.gr το 2020, το όφελος είναι 1,3 δισεκ. € και 1,7 δισεκ. € λόγω της διαλειτουργικότητας, δηλαδή συνολικά 3 δισεκ. €. Τώρα λοιπόν εκπονούμε τη νεότερη φάση αυτής της μελέτης για να δούμε πραγματικά … «πόσα ψάρια πιάσαμε». Και νομίζω ότι θα έχουμε πιάσει πολλά και καλά.
- Σύμφωνα με δηλώσεις του Υπουργού, Δημήτρη Παπαστεργίου, έρχεται άμεσα, ακόμη και μέσα στον Μάρτιο ο προσωπικός αριθμός, ο οποίος θα αναγράφεται πάνω στις νέες ταυτότητες. Πώς θα ωφεληθεί ο πολίτης από τον προσωπικό αριθμό;
Το έργο αυτό χρειάστηκε μεγάλη προετοιμασία, εργαζόμαστε τρία χρόνια πάνω σε αυτό. Πρώτα από όλα με τον προσωπικό αριθμό θα επιλυθεί το πρόβλημα των ενιαίων στοιχείων του πολίτη. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορέσουμε να έχουμε ενιαία εικόνα στα μητρώα του δημοσίου, γνωρίζοντας τον ΑΜΚΑ, τον ΑΦΜ, τον αριθμό ταυτότητας. Συνδυάζοντας αυτά τα στοιχεία με τον προσωπικό αριθμό, θα μπορούμε να δώσουμε στον πολίτη πολύ πιο εξελιγμένες υπηρεσίες, για παράδειγμα σε οικονομικά ζητήματα.
Γιατί όταν γνωρίζεις με βεβαιότητα τα στοιχεία του, τότε μπορείς να δώσεις υπηρεσίες μεγαλύτερης εμπιστοσύνης προς αυτόν. Διαδικαστικά πάντως για τον προσωπικό αριθμό, το ζητούμενο ήταν να προστεθεί ο ΠΑ στις ταυτότητες. Έχοντας αποστείλει σχετικό έγγραφο στην Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, μετά από πολύ μεγάλη προετοιμασία και σε συνεργασία με το Υπ. Προστασίας του Πολίτη, λάβαμε την απαραίτητη έγκριση μόλις πριν από μια εβδομάδα. Τι μας λέει η Αρχή; Ότι θα πρέπει να φροντίσουμε να μην γίνεται χρήση αντιγράφου της ταυτότητας επειδή θα αναγράφει τον προσωπικό αριθμό. Άρα, αυτό που χρειάζεται είναι να σταματήσει το απαρχαιωμένο φαινόμενο της φωτοτύπησης της ταυτότητας. Θα σταματήσει λοιπόν η φωτοτυπία της ταυτότητας που είναι …απομεινάρι του παρελθόντος. Για το δημόσιο ήδη το έχουμε θεσμοθετήσει, θα το θεσμοθετήσουμε και για τον ιδιωτικό τομέα. Και αυτό έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία έτσι ώστε να μην χρειάζεται να προσκομίζει ο πολίτης αντίγραφο ταυτότητας πουθενά. Ο πολίτης θα μπορεί να ταυτοποιείται και να εξυπηρετείται σε οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία, αναφέροντας μόνο τον προσωπικό αριθμό του. Δηλαδή δεν θα χρειάζεται …εκείνο το χαρτάκι με τους δικούς του αριθμούς (ΑΜΚΑ, ΑΦΜ κτλ) και τους αντίστοιχους για σύζυγο και τα παιδιά κ.ο.κ. Όλα αυτά θα είναι παρελθόν.
- Τεχνητή νοημοσύνη στο δημόσιο τι σημαίνει και σε ποιο επίπεδο βρισκόμαστε;
Είμαστε στην αρχή των εφαρμογών, όπως κι η Ευρώπη, ωστόσο έχουμε ήδη τομείς στους οποίους εφαρμόζονται τεχνικές ΤΝ, όπως στο gov.gr με τον ψηφιακό βοηθό mAIgov που έκλεισε ήδη ένα χρόνο λειτουργίας και πλέον και στο Κτηματολόγιο. Παγκοσμίως τώρα διαμορφώνονται οι εφαρμογές ΤΝ.
Χρειάζεται να βάλουμε την τεχνητή νοημοσύνη σε μεγαλύτερο βαθμό στο δημόσιο τομέα, προκειμένου να αυτοματοποιήσουμε διαδικασίες, όχι για την αυτοματοποιημένη λήψη αποφάσεων, αλλά για να υποβοηθά και να συντομεύει το χρόνο επεξεργασίας των υποθέσεων του πολίτη από το Δημόσιο.
Οφείλουμε να υπογραμμίσουμε ότι η Ελλάδα είναι από τις χώρες που διαθέτει στρατηγική για την προώθηση και υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης. Έχει συσταθεί η Συμβουλευτική Επιτροπή για την Τεχνητή Νοημοσύνη υπό τον Πρωθυπουργό, έχουμε εκπροσώπηση στο EU AI Board και νομίζω ότι θα βλέπουμε συνεχώς νέα, απτά αποτελέσματα. Φυσικά, υπάρχει ακόμα πολλή δουλειά να κάνουμε και είμαστε πολύ αισιόδοξοι για το τι σχεδιάζουμε να υλοποιήσουμε στο εξής, τοποθετώντας τη χώρα μας μπροστά στον παγκόσμιες τεχνολογικές εξελίξεις .
Νομίζω ότι αυτό το οποίο πρέπει να γίνει είναι να στοιχηθούμε προς μία εθνική προσπάθεια που λέγεται ψηφιακός μετασχηματισμός και έχει ξεκινήσει την τελευταία πενταετία με απτά επιτεύγματα και βέλτιστες πρακτικές, προκειμένου να την ενισχύσουμε και να πρωτοπορούμε ως χώρα.
Ας μην παραλείπουμε το γεγονός ότι η χώρα μας βρέθηκε να είναι πρώτη μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών σε ό,τι αφορά τη βελτίωση της παροχής υπηρεσιών προς τους πολίτες τα τελευταία 4 χρόνια και αυτό μας κάνει πολύ ευτυχείς για ό,τι έχουμε επιτύχει. Έχουμε αρκετά να κάνουμε όμως μπροστά μας για να είμαστε περισσότερο μπροστά σε σχέση με τους μέσους όρους της ΕΕ τα επόμενα χρόνια.
