Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
του Κωνσταντίνου Μπούρα
Ο τραγουδιστής Δημήτρης Κανέλλος μιλάει στον Κωνσταντίνο Μπούρα για τα καλλιτεχνικά σχέδιά του, με αφορμή την επερχόμενη εμφάνισή του, την Παρασκευή 8 Νοεμβρίου, στη Μουσική Σκηνή Σφίγγα
Σας ευχαριστώ που δεχτήκατε να συναντηθούμε στο φιλόξενο πατάρι του ζαχαροπλαστείου «Χατζή» στο Σύνταγμα. Είστε ένας ιδιαίτερα ευγενής, προσηνής, ζεστός άνθρωπος που κοιτάτε τους άλλους στα μάτια, όπως όλοι οι αληθινοί καλλιτέχνες που είναι πιστοί στο όραμα και στις ηθικές τους αξίες.
Σας ευχαριστώ πολύ κι εσείς είστε ένας απλός, ευγενικός και ιδιαίτερα προσφιλής άνθρωπος παρά τα τόσα σημαντικά που έχετε ως παρακαταθήκη στο βιογραφικό σας.
Όλοι οι καλλιτέχνες έχουμε φιλοδοξίες. Οι δικές σου ποιες είναι;
Ναι το ομολογώ, κι εγώ ως καλλιτέχνης είμαι φιλόδοξος και σίγουρα δεν μ’ αρέσει να βάζω φραγμούς στους στόχους μου. Δεν μπορώ για την ώρα να γίνω πιο σαφής ως προς αυτό, αλλά σίγουρα τα επαγγελματικά μου σχέδια δεν περιορίζονται στα στενά όρια της πατρίδας μας. Μπορεί να ακούγεται λίγο κάπως όλο αυτό από την άλλη όμως οφείλω να είμαι ειλικρινής πρώτα και κύρια με τον εαυτό μου κι έπειτα και με τους αναγνώστες μας.
Μια μεγάλη σου επιθυμία;
Να κάνω μια μεγάλη περιοδεία όπου υπάρχει Ελληνισμός, η οποία θα είναι ανοιχτή και δωρεάν σε όλο τον κόσμο ανεξαρτήτου εθνικότητας. Όπως είχε πει κι ο Γιάννης Ρίτσος: «…εμείς δεν τραγουδάμε για να ξεχωρίσουμε απ’ τον κόσμο. Εμείς τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο.» Αυτό αληθινά αν το κατάφερνα θα μου έδινε μεγάλη χαρά!
Και με ποιον θα επιθυμούσες ακόμα να συνεργαστείς;
Θα ήθελα να συνεργαστώ με τον Μάριο Φραγκούλη τον οποίο γνωρίζω προσωπικά και τυγχάνει να έχουμε καταγωγή από πολύ κοντινά νησιά, εκείνος από Κάσο κι εγώ από Κάρπαθο. Τον θεωρώ έναν από τους σημαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες με διεθνή βεβαίως καριέρα.
Πιστεύεις ότι το τραγούδι σήμερα στην Ελλάδα περνάει κάποιου είδους κρίση; Βρίσκεις σήμερα τραγούδια που θα ‘θελες να πεις;
Αυτή είναι μια μόνιμη συζήτηση κι ένας γενικότερος προβληματισμός στα πηγαδάκια των τραγουδιστών-καλλιτεχνών. Πιστεύω ότι κάθε εποχή βγάζει τους δικούς της τραγουδιστές και αφήνει εντέλει τα δικά της καλλιτεχνικά αποτυπώματα. Επειδή αλλάζουν τα πολιτικά πράγματα του τόπου, αυτό αντανακλάται και στην τέχνη. Άλλη πολιτική κινητικότητα υπήρχε την εποχή του Χατζιδάκι, του Θεοδωράκη, του Τσιτσάνη κι άλλη τώρα. Ο κόσμος όσο περνάνε τα χρόνια, θεωρώ πως απλοποιεί όλο και περισσότερο τη ζωή του. Αυτό έχει την καλή και την κακή του πλευρά. Επίσης συζητιέται τελευταία πως στο Ηρώδειο πάει όποιος ή όποια θέλει και γίνεται αρνητική κριτική από πολύ κόσμο ως προς αυτό. Παλιά δεν συνέβαινε κάτι τέτοιο. Αυτό που θα έπρεπε πιστεύω να ενισχυθεί σημαντικά, είναι η μουσική παιδεία από τις πολύ μικρές κιόλας ηλικίες, εκεί που διαμορφώνεται ουσιαστικά ο χαρακτήρας ενός ανθρώπου. Η λύση ήταν είναι και θα είναι πρώτα και κύρια η «πρόληψη» και όχι η «καταστολή».
Έχεις τραγουδήσει Μίμη Πλέσσα, Θάνο Μικρούτσικο, μεγάλους σημαντικούς συνθέτες. Και οι δυο τους μελοποιούσαν ποιοτικούς στίχους. Πιστεύεις ότι η τεχνολογία σήμερα επηρεάζει την σύγχρονη μουσική παραγωγή; Προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης «συνθέτουν». Πιστεύεις ότι αυτό θα καταστρέψει ή θα βελτιώσει το τραγούδι;
Εγώ δεν είμαι από εκείνους που δαιμονοποιούν την τεχνολογία. Εξαρτάται από το πώς την χρησιμοποιούμε. Το πρόβλημα κατά την γνώμη μου είναι το κέρδος. Η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει μπει όντως ενεργά στον χώρο της σύνθεσης τραγουδιών. Βάζεις μια μελωδία αποτελούμενη από τρεις νότες μόνο και σου βγάζει ένα έτοιμο τραγούδι. Τρομακτικό. Και σ’ αυτή την περίπτωση τίθεται το εξής ζήτημα. Ποιον θα εξυπηρετήσει όλο αυτό; Τους καλλιτέχνες; Νομίζω πως όχι.
Το κοινό το φτιάχνουμε και το κατευθύνουμε εμείς ή εκείνο μας τραβάει από τη μύτη και μας πάει όπου θέλει;
Πιστεύω πως το κοινό είναι εκείνο που κατά κύριο λόγο διαμορφώνει το περιβάλλον. Ο Λαός που λέμε. Από εκεί και πέρα δεν σημαίνει ότι κι ο καλλιτέχνης, πρέπει να πηγαίνει όπου πάει το ποτάμι. Επιλέγεις εάν κάτι ταιριάζει με τις ηθικές σου αξίες και τις δυνατότητές σου.
Εγώ ξέρεις δεν είχα βλέψεις να κάνω καριέρα τραγουδιστή. Γεννήθηκα στη Νίκαια. Δούλεψα σαν οικοδόμος. Μεροδούλι-μεροφάϊ. Ό,τι βγάζαμε πήγαινε στην οικογένεια για να μπορέσουμε να ζήσουμε. Όταν μου δώσανε τα διπλάσια χρήματα (σε δραχμές τότε) σε σύγκριση με την οικοδομή επειδή είχα καλή φωνή, άρπαξα την ευκαιρία από τα μαλλιά και βιοπορίστηκα για πολλά χρόνια και μέσα από το τραγούδι, δουλεύοντας ακόμη και στα μπουζούκια. Δεν έχω παράπονο, για αρκετό καιρό όλο αυτό πήγε πολύ καλά. Το ερώτημα που προέκυψε όμως στην πορεία ήταν, μπορώ και κυρίως, θέλω να συνεχίσω την καλλιτεχνική μου πορεία μέσα στους συγκεκριμένους χώρους; Όταν έτυχε στο δρόμο μου η εκπληκτική Γλυκερία και συνεργαστήκαμε για αρκετά χρόνια, ήταν εκείνη η αφορμή, το κομβικό σημείο για να αλλάξω τη στάση μου στα πράγματα. Μπήκα στο ποιοτικό τραγούδι, στο λεγόμενο έντεχνο.
Οι μεγάλοι συνθέτες πώς προέκυψαν; Ο Θάνος Μικρούτσικος πού σε βρήκε;
Μέσω ενός κοινού γνωστού, του Μάνου Τρανταλίδη. Με πρότεινε στον Θάνο, με άκουσε και με αγκάλιασε κυριολεκτικά και μεταφορικά. Κάναμε μαζί συναυλίες, τραγούδησα μαζί του σε αφιερώματα στον Γιάννη Ρίτσο και με προίκισε με τα τελευταία ανέκδοτά του τραγούδια.
Οι άλλοι συνθέτες που συνάντησες και συνεργάστηκες μαζί τους ποιοι ήταν;
Είναι πολλοί. Από τους «παλιούς», που ήτανε και συνεργάτες του Θάνου, είναι ο Φώντας Λάδης, ένας από τους βασικούς φίλους και του Μάνου Λοΐζου. Στην πορεία συνεργάστηκα με τον Μίμη Πλέσσα, που «έφυγε» πρόσφατα. Έπαιξε πιάνο σε ένα single, σε ένα δικό του τραγούδι, «Τα φιλιά», σε ποίηση του επίσης μεγάλου Δημήτρη Χριστοδούλου. Μέσα στον κορωνοϊό έκανα μια πολύ σημαντική για μένα δισκογραφική δουλειά, «Τα Έντεκα Ζεϊμπέκικα του Μίκη Θεοδωράκη» με την Ορχήστρα Μίκης Θεοδωράκης. Για να γίνει αυτή η δουλειά με άκουσε ο Μίκης όντας καθηλωμένος στο κρεβάτι του και είπε, «αυτός είναι δικός μου τραγουδιστής». Άλλο ένα σημαντικό «παράσημο» για εμένα. Έχω συνεργαστεί και με νεότερους δημιουργούς όπως πχ, τον Στέφανο Κορκολή και τον Νίκο Μωραΐτη.
Θεωρείς ότι είσαι τυχερός άνθρωπος; Πιστεύεις στην τύχη ή μόνο στην ακάματη δουλειά; Ή και τα δύο;
Ναι, ο παράγοντας τύχη υπάρχει στη ζωή μας. Αλλά η επιτυχία είναι πιστεύω, αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς. Χωρίς αυτήν δεν πάμε πουθενά.
Διακρίνεσαι από σεμνότητα και σοβαρότητα.
Αλίμονο από εκείνους που το παίζουν ότι τα ξέρουν όλα. Δεν υπάρχει καιρός για τέτοια. Αυτά είναι βλακείες. Μικροπρέπειες. Έχω φιλοδοξίες ως άνθρωπος βέβαια, αλλά δε μ’ αρέσει να πατάω επί πτωμάτων. Αντιθέτως, νιώθω πικραμένος, απογοητευμένος πολλές φορές γιατί έχουν πατήσει πολλάκις πάνω μου. Αυτό που δεν μου αρέσει να κάνω εγώ στους άλλους δυστυχώς μου το έχουν κάνει. Με τους συνεργάτες μου έχουμε γίνει όμως πιο ανθεκτικοί, πιο συγκεκριμένοι σε αυτά που ζητάμε έτσι ώστε αν καταλάβουμε ότι μας εμπαίζουν για να μας εκμεταλλευτούν, απομακρυνόμαστε ευγενικά. Πριν γίνουμε το τραμπολίνο τους για να πηδήξουν στον έκτο όροφο. Τα ξέρεις…
Αυτό γίνεται σε όλα τα επαγγέλματα.
Δυστυχώς ναι γίνεται. Γι’ αυτό πρέπει να μάθουμε να αντιδρούμε σε όσους-ες μας συμβαίνει.
Μακροπρόθεσμα επικρατεί το δίκαιο. Εμείς είμαστε που αντέχουμε στο χρόνο, κοιμόμαστε με ήσυχη συνείδηση και προχωράμε.
Όταν βρούμε χρόνο να κοιμηθούμε.. [γέλια].
Νιώθεις ευτυχισμένος, τα έχεις βρει με τον εαυτό σου ή ψάχνεσαι ακόμα;
Αυτές τις λέξεις δεν θα τις χρησιμοποιούσα. Ούτε ευτυχία ούτε επιτυχία. Καταρχάς προσπαθώ να είμαι δίκαιος άνθρωπος. Έχω και μία κόρη που θέλω να της μεταφέρω αυτόν τον τρόπο σκέψης. Ο δίκαιος άνθρωπος μάχεται και διεκδικεί το δίκιο του, αλλά και το δίκιο όλων των ανθρώπων. Προτιμώ τη λέξη «δίκαιο» παρά «καλοσύνη». Τον καλό τον λένε και Μ….. ενώ τον δίκαιο όχι.
Μπορεί να εκληφθεί ως αδυναμία η καλοσύνη.
Ξέρεις, η καλοσύνη είναι αόριστη δεν έχει στέρεες βάσεις.
Όπως η ευγένεια.
Ναι, όπως κι η ευγένεια.
Αυτό που λέμε ελευθερία της έκφρασης είναι εφικτή ή ουτοπική; Μια ψευδαίσθηση ίσως που έχει ο σύγχρονος άνθρωπος;
Οι καλλιτέχνες έχουμε δώσει πολλούς αγώνες κατά χρονικά διαστήματα για να έχουμε ελευθερία καλλιτεχνικής έκφρασης. Κάθε απόπειρα φίμωσης του τραγουδιού και γενικότερα της τέχνης, έχει πέσει επανειλημμένα στο κενό. Ελευθερία απόλυτη, όχι, δεν πιστεύω ότι υφίσταται. Υπάρχει βέβαια η αυταπάτη του Διαδικτύου που όμως κι εκεί ακόμα πολλές φορές λογοκρίνεσαι.
Ο τραγουδιστής είναι ερμηνευτής, δεν είναι δημιουργός; Πώς μπορεί να το πάει παραπέρα;
Έχει πολύ σημαντικό ρόλο κατά τη γνώμη μου ο τραγουδιστής και μεγάλη επιρροή στον κόσμο. Είναι αυτός που θα «πουλήσει» το προϊόν. Ένα καλό τραγούδι μπορεί να χαντακωθεί ή να ανέβει χίλιες σκάλες παραπάνω. Ορισμένοι εμπορικοί τραγουδιστές διαλέγουν να πουν μερικά κλασσικά τραγούδια κι ο κόσμος τους κατακρίνει χωρίς καν πολλές φορές να τους ακούσει. Εμένα αυτό δεν μου αρέσει. Ας δοκιμάσει και ας κριθεί. Το να τα περνάμε όλα από χλωρίνη δεν είναι καλό για την τέχνη μας.
Τι ετοιμάζεις τώρα;
8 Νοεμβρίου στη Σφίγγα, που μου είπες ότι θα έρθεις κιόλας…
Δεν το χάνω με τίποτα!
…Στη Σφίγγα, στην Ζωοδόχου Πηγής, είναι ένα πρότζεκτ που έχουμε ετοιμάσει με τον Θανάση Βασίλα, ο επί δεκαοχτώ χρόνια μαέστρος στην Ορχήστρα Μίκη Θεοδωράκη. Ο τίτλος είναι «Στων αγγέλων τα μπουζούκια». Κοντά μου θα είναι η Κατερίνα η Βερβέρη, μία εκπληκτική τραγουδίστρια. Θα τραγουδήσουμε Πλέσσα, Θεοδωράκη και πολλών ακόμα αγαπημένων συνθετών…
Το τελευταίο single του Δημήτρη Κανέλλου είναι το «Μια Ζωή το Παλεύω» σε στίχους και μουσική του Γιάννη Πάριου. Κυκλοφορεί από την DEEP music.
Δημήτρης Κανέλλος – “Στων αγγέλων τα μπουζούκια”
Συμμετέχει η Κατερίνα Βερβέρη
Μουσική επιμέλεια: Θανάσης Βασιλάς
Παρασκευή 8 Νοεμβρίου, στη Μουσική Σκηνή Σφίγγα
(Ακαδημίας και Ζωοδόχου Πηγής)
Ώρα έναρξης: 22.00
Eίσοδος: 15 ευρώ
Προπώληση εισιτηρίων: sfiga.gr – ticketservices.gr
Τηλέφωνο κρατήσεων: 211-4096149, 6987-844845