Όσοι πιστεύουν ότι οι σχέσεις Ελλήνων και Αλβανών στη Βόρεια Ήπειρο θα είναι ποτέ αρμονικές μάλλον θα πρέπει να ξαναδούν την ιστορία. Ποτέ δεν ήταν καλές και μένει να δούμε αν ποτέ βελτιωθούν λόγω Ε.Ε. Από το 1925, που καθορίστηκαν τα σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας, με την εκβιαστική στάση των Ιταλών σε βάρος της Αθήνας και μέχρι το 1990 που άνοιξαν τα σύνορα, οι Βορειοηπειρώτες ζούσαν υπό το κράτος των διωγμών.
Από το 1990 και μετά η κατάσταση χειροτέρεψε, ειδικά στην περιοχή της Χειμάρρας την «αλβανική Ριβιέρα» η οποία, όμως, θεωρείται και η ψυχή του Ελληνισμού. Η σύλληψη και η προφυλάκιση του Φρέντη Μπελέρη, του νεοεκλεγέντος δημάρχου, δεν είναι παρά μια ακόμη κίνηση εκφοβισμού των Ελλήνων προκειμένου να εγκαταλείψουν τις παραλιακές περιοχές που κατοικούν και έχουν τις περιουσίες τους, ώστε αυτές να ενταχθούν στο γενικότερο σχέδιο των Τιράνων για εκχώρησή τους σε ξένες ή φιλικές προς την κυβέρνηση εταιρείες για την κατασκευή τουριστικών υποδομών.
Η σύλληψη και η προφυλάκιση Μπελέρη δεν μπορεί να θεωρηθεί κεραυνός εν αιθρία. Εδώ και δεκαετίες οι Αλβανοί έχουν φροντίσει το ιδιοκτησιακό καθεστώς στην περιοχή να είναι αμφισβητήσιμο, με το δημόσιο να είναι ο μεγάλος επικυρίαρχος. Επί Χότζα, από το 1945 και μετά όλες οι περιουσίες πέρασαν στο δημόσιο. Με αποτέλεσμα, όταν έπεσε το καθεστώς, η πλειοψηφία των παλιών ιδιοκτητών να μην έχουν στα χέρια τους οριστικούς τίτλους. Το μόνο που έγινε, το 1991, όταν η κυβέρνηση διένειμε χωράφια σε πολλούς ιδιοκτήτες, αλλά μόνο για να καλλιεργούν και όλως περιέργως να τα πωλούν!
Οι αρμοδιότητες στο δήμο
Ωστόσο , αυξημένες αρμοδιότητες και τον τελευταίο λόγο στην πολεοδομική ανασυγκρότηση της περιοχής τον έχει ο δήμος. Και αυτή η δικαιοδοσία είναι που δημιουργεί τις εντάσεις, αφού η κυβέρνηση των Τιράνων θέλει να έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο στην αξιοποίηση της περιοχής. Αν ο δήμαρχος ήταν Αλβανός όλα θα κυλούσαν ήρεμα. Από τη στιγμή, όμως, που εξελέγη δήμαρχος ελληνικής καταγωγής, ο Ράμα πέρασε στην αντεπίθεση, αφού γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα ότι όποιος ελέγχει τον δήμο, όποιος εκδίδει τις πολεοδομικές άδειες, ελέγχει και τον σχεδιασμό ανάπτυξης της περιοχής.
Βάσει της αλβανικής νομοθεσίας στο δήμο ανήκει η αρμοδιότητα να αποχαρακτηρίζει εκτάσεις και να επιτρέπει την ανοικοδόμησή τους. Και το κυριότερο: ο δήμος καθορίζει τον αιγιαλό γεγονός που επηρεάζει άμεσα τις χρήσεις γης, αφού από τις αποφάσεις αυτές, εξαρτάται αν μία περιοχή θεωρηθεί «χαμηλής ή μέτριας οχλήσεως ή υψηλής εμπορικής χρήσεως».
Ο Γιώργος Γκόρο, ο «εξωμότης»
Τα παραπάνω θα μπορούσαν να ήταν εθνικιστικές υπερβολές αν δεν υπήρχε το προηγούμενο του 2011. Τότε εξελέγη δήμαρχος ο Γιώργο Γκόρο (ελληνικής καταγωγής τον οποίο οι Χειμαρριώτες έχουν αποκηρύξει ως εξωμότη) ο οποίος συμφώνησε για τον αποχαρακτηρισμό μιας δασικής περιοχής, βόρεια της παραλίας της Χειμάρρας, όπως αναφέρει σε άρθρο του ο κ. Άγγελος Συρίγος, με αποτέλεσμα εκεί να κτιστούν 154 διαμερίσματα και 94 βίλες μπροστά από μία αποκλειστική παραλία ενός χιλιομέτρου. Άλλες 7 άδειες έχουν δοθεί μέχρι σήμερα για αντίστοιχα «resorts» σε όλη την παραλία.
Η δημαρχία Γκόρο ήταν μια αρνητική εξέλιξη για τους Έλληνες οι οποίοι έβλεπαν ότι εκτάσεις κοινοτικές ή και των προγόνων τους να καταπατούνται «με το έτσι θέλω» και σα να μην έφτανε αυτό, είχαν και τους συγγενείς και φίλους στελεχών της κυβέρνησης να κυριαρχούν παντού.
Οι… επενδυτές της κυβέρνησης Ράμα
Οι Χειμαρριώτες καταγγέλλουν ότι αυτοί που επενδύουν συνδέονται άμεσα με στελέχη της κυβέρνησης και τον πρωθυπουργό. Όπως υποστηρίζουν, ο σύζυγος της υπουργού Εξωτερικών, Όλτα Τζάτσκα και ο αδελφός του πρωθυπουργού Όλσι Ράμα, έχουν μεγάλα συμφέροντα στον δήμο. Λέγεται ότι υπάρχουν και τα σχετικά αποδεικτικά έγγραφα. Ο Αλβανός πρωθυπουργός , ωστόσο, διατείνεται ότι δεν κατέχει ούτε ένα τετραγωνικό γης στη Χειμάρρα!
Για τον λόγο αυτό ένας αλβανικής καταγωγής δήμαρχος ή και κάποιος «εξωμότης» λύνουν τα χέρια του Ράμα, προκειμένου να εφαρμόσει το σχέδιο για την τουριστική αξιοποίηση της περιοχής. Γι’ αυτό και η εμμονή Ράμα κατά του Μπελέρη. Ήταν τέτοιο το μίσος του Αλβανού πρωθυπουργού που έφτασε σε σημείο να τον εμφανίσει σε τηλεοπτική εκπομπή ως «αναλφάβητο, τούβλο και ασχημομούρη»!
Τι προηγήθηκε της έντασης
Το 2022, επί δημαρχίας Βασίλη Μπολάνου το αλβανικό υπουργείο Περιβάλλοντος αποφάσισε να τοποθετήσει πινακίδες οι οποίες υποδεικνύουν τα τοπωνύμια, τις συνοικίες, τα μνημεία καθώς και τις κύριες οδούς της Χειμάρρας, χωρίς καν να ερωτηθεί ο δήμος παρά το γεγονός ότι κάτι τέτοιο προβλέπεται από την αλβανική νομοθεσία. Οι πινακίδες περιόριζαν τα όρια του δήμου και άφηναν τουριστικά «φιλέτα» εκτός δικαιοδοσίας του δήμου Χειμάρρας με σκοπό να τα διαχειριστούν οι «εκλεκτοί» των αλβανών κυβερνώντων, όπως έγινε, σύμφωνα με την καταγγελία των Χειμαρριωτών, με την παραλία στη Νίβιτσα-Κακομαία.
Οι πινακίδες ήταν δίγλωσσες (αλβανικά και αγγλικά) και όχι τρίγλωσσες. Δεν περιελάμβαναν δηλαδή την ελληνική. Ο Βασίλης Μπολάνος, ως δήμαρχος, τις ξήλωσε και μπήκε σε δικαστικές περιπέτειες.
Το χειρότερο για τη Χειμάρρα είναι πώς αν και ήταν πάντα η «ψυχή του Ελληνισμού», δεν συγκαταλέγεται στους μειονοτικούς δήμους, καθώς εξαιρέθηκε από το καθεστώς Χότζα. Οι επίσημα αναγνωρισμένοι μειονοτικοί δήμοι είναι ο δήμος Φοινίκης, που βρίσκεται κοντά στους Αγίους Σαράντα και περιλαμβάνει 59 χωριά, και ο δήμος Δρόπολης Πωγωνίου στο Αργυρόκαστρο με 34 χωριά. Όλα αυτά τα μέρη βρίσκονται στον αλβανικό Νότο, στην πλευρά του Ιονίου και αποτελούν τις περιοχές της Αλβανίας που μπορούν να αξιοποιηθούν τουριστικά.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press του Σαββάτου