Απόδοση δικαιοσύνης

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press

Όπως περίσσευαν για το Μάτι και για την Μάνδρα, για να μην πάω λίγο παλιότερα στις πυρκαγιές της Ηλείας. Όλες αυτές οι τραγωδίες, που από κομμάτι της κοινωνίας θεωρήθηκαν προδιαγεγραμμένα εγκλήματα, σφράγισαν την εποχή τους και άφησαν μια γεύση πικρίας σε όλους εμάς που τις είδαμε ως θεατές και (ευτυχώς) όχι ως πρωταγωνιστές.

Για να είμαστε ρεαλιστές, πάντα στις κοινωνίες συμβαίνουν τραγωδίες. Μια φορά στο τόσο, μια σειρά από διαβολικές συμπτώσεις «κουμπώνουν» με εγκληματικές παραλείψεις ή λάθη, με αποτέλεσμα πολύνεκρες τραγωδίες. Το ζήτημα είναι να μην αποδεχόμαστε αυτή την στατιστική ως αναπόφευκτη, αλλά να εκπαιδεύουμε διαρκώς τα άτομα και να οργανώνουμε τις υπηρεσίες του κράτους με στόχο την αποφυγή τους. Ποτέ δεν θα λείπουν οι άσχημες συμπτώσεις, αλλά η προετοιμασία και η πρόληψη θα λειτουργούν πάντα ως αντίρροπες δυνάμεις στην ανοργανωσιά και στην κακοδαιμονία.

Το δεύτερο δεδομένο που αφορά τέτοιες μεγάλης έκτασης τραγωδίες, είναι η κοινωνική αίσθηση που απομένει στην συνέχεια ότι δεν αποδίδεται δικαιοσύνη. Ότι οι υπαίτιοι την γλυτώνουν ή πέφτουν στα μαλακά. Η απόδοση δικαιοσύνης στην χώρα είναι εξαιρετικά αργή και οι νομικοί λαβύρινθοι κάθε υπόθεσης τόσο μπερδεμένοι, που στο τέλος οι πολίτες καταλήγουν ότι τα εγκλήματα αυτού του είδους κουκουλώνονται. Η πραγματικότητα είναι ότι απλώς δεν συμβαδίζει η αίσθηση οργής όσων πλήττονται από την τραγωδία με τους ρυθμούς απόδοσης της δικαιοσύνης. Φάνηκε και στην πρώτη επέτειο του δυστυχήματος που είχαμε στα μέσα της βδομάδας. Ενώ η ανάκριση δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί, άπαντες κατάγγειλαν συγκάλυψη και κουκούλωμα.

Για να είμαστε ακριβοδίκαιοι, πρέπει να κατανοήσουμε τον πόνο των ανθρώπων που έχασαν παιδιά, πατεράδες ή συζύγους. Ό,τι κι αν πουν, ό,τι κι αν καταγγείλουν αυτοί, είναι πέραν πάσης κριτικής. Τα ίδια άλλωστε είχαν συμβεί και με τους συγγενείς των καμένων ανθρώπων στις φωτιές της Ηλείας, με τους πνιγμένους της Μάνδρας ή με τους καρβουνιασμένους στο Μάτι. Οι συγγενείς ούρλιαζαν για δικαιοσύνη, όμως χρειάστηκαν πάνω από πέντε χρόνια για να τελεσιδικήσουν οι τρομερές αυτές υποθέσεις. Αλλά μετά από τόσα χρόνια, η υπόλοιπη κοινωνία μένει με την αίσθηση ότι δεν αποδίδεται δικαιοσύνη. Η ίδια η ανεξάρτητη δικαιοσύνη βέβαια, τα βλέπει αλλιώς. Ζητά να την αφήσουν ανεπηρέαστη να τιμωρήσει όσους φταίνε και να αθωώσει όσους δεν φταίνε.

Το πράγμα γίνεται ακόμα χειρότερο, διότι εδώ στην Ελλάδα τα πάντα πολιτικοποιούνται στον ύψιστο βαθμό, πόσο μάλλον οι πολύνεκρες τραγωδίες. Τα πανό που υψώθηκαν στις εκδηλώσεις της πρώτης επετείου έγραφαν «κυβέρνηση δολοφόνων», παρά το γεγονός ότι αμέσως μετά την τραγωδία υπήρξαν απανωτές εκλογές τις οποίες η κυβέρνηση «δολοφόνων» κέρδισε πανηγυρικά και δημοκρατικότατα. Αν την περασμένη βδομάδα καταγράφηκε κάτι από τις συγκεντρώσεις, τις ταραχές και τους βανδαλισμούς που ακολούθησαν (ως και το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη μουντζούρωσαν), ήταν ότι τα Τέμπη έγιναν η αφορμή για να ξεσπάσουν όλοι το αντικυβερνητικό τους μένος.

Από τα κόμματα της αριστεράς ως τα συνδικάτα, άπαντες έβαλαν έναν δεκάρικο για τα αδικοχαμένα παιδιά των Τεμπών και στην συνέχεια απαρίθμησαν έναν κατάλογο δικών τους αιτημάτων, εντελώς άσχετων με την τραγωδία. Από μισθολογικές αυξήσεις μέχρι θεσμικά αιτήματα κλάδων και ομάδων. Όχι αδίκως λοιπόν, η ΝΔ κατηγόρησε τα κόμματα και τα συνδικάτα για υποκρισία, καθώς τέτοιες συγκεντρώσεις και καταγγελίες δεν έγιναν ούτε για το Μάτι (με σχεδόν διπλάσιους νεκρούς) ούτε για την Μάνδρα. Μέχρι και η Μάγδα Φύσσα επιστρατεύτηκε, ώστε να υπάρξει μια έντεχνη ταύτιση της δολοφονίας του γιού της από τους Ναζιστές με το δυστύχημα των Τεμπών.

Αυτό που τελικά διαφαίνεται είναι η επιλεκτική αναφορά σε νεκρούς από διάφορες τραγωδίες. Οι μεν νεκροί των Τεμπών ζητούν δικαίωση, οι νεκροί στο Μάτι μπαίνουν στην λήθη. Ο χειρότερος τρόπος πάντως να αποδοθεί δικαιοσύνη και να μην ξανασυμβεί παρόμοιο έγκλημα όπως αυτό των Τεμπών, είναι να μετατραπεί η επέτειος σε κάτι παρόμοιο με την επέτειο του Πολυτεχνείου. Όπου μαζεύεται ο κάθε πικραμένος για δικούς του λόγους και στο τέλος όλοι μαζί τα σπάνε στο κέντρο της Αθήνας…