By 
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
Πρόσφατη έρευνα του ΕΜΠ έδειξε πως το 39% των πεζοδρομίων της Αθήνας είναι μικρότερα του ενός μέτρου, ενώ σε μεγάλο βαθμό η δυσθυμία του πολίτη στη θέα τους οφείλεται στο γεγονός πως πολλά πεζοδρόμια κατασκευάζονται εξ’ αρχής με κακοτεχνίες, καταστρέφονται από έργα του κράτους ή ιδιωτικών εταιριών ή καθίστανται άχρηστα από την ανεξέλεγκτη παράνομη στάθμευση.
Η ΤΡ έχει συχνά καταδείξει πως για όλους εμάς που μένουμε και εργαζόμαστε στο κέντρο της πόλης η έννοια της «βιώσιμης αστικής κινητικότητας» δεν είναι ένα θεωρητικό σχήμα, αλλά ένα πραγματικό case study, μια καθημερινή άσκηση επιβίωσης.
Η ιστορία που είχε πρόσφατα διηγηθεί η Κωνσταντίνα Καρακώστα, Επίκουρη Καθηγήτρια Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας, είναι ενδεικτική:
«Η καθημερινότητά μου ξεκινάει κάθε πρωί από έναν μικρό δρόμο, παράλληλο της πλατείας Συντάγματος για να καταλήξει στην πλατεία Κλαυθμώνος. Ο πλοηγός του Google maps μετράει ακριβώς 800 μέτρα απόσταση και επτά λεπτά χρόνο. Η πραγματικότητα, όμως, είναι πολύ πιο σύνθετη. Σε αυτά τα λίγα μέτρα δεν υπάρχει παντού πεζοδρόμιο, ενώ στα σημεία που υπάρχει παρκάρουν κατά μήκος οι μηχανές, με αποτέλεσμα να προσπαθείς να χωρέσεις ανάμεσα στις ρόδες για να περάσεις απέναντι. Η σήμανση των μονοδρόμων είναι απλά διακοσμητικό στοιχείο, καθώς τα μηχανάκια και τα πατίνια κυκλοφορούν και προς τις δύο κατευθύνσεις, χωρίς να ξέρεις από που πρέπει να προσέχεις. Η προσπέλαση ανάμεσα στα φορτηγά που ξεφορτώνουν εμπορεύματα τις ώρες αιχμής είναι, επίσης, ένας δείκτης που αποτυπώνει τις γυμναστικές σου ικανότητες.
Δημοτική αστυνομία δεν υπάρχει πουθενά, ούτε μία μέρα, για να διευκολύνει την κατάσταση αλλά και να εφαρμόσει τις απαγορεύσεις του κώδικα οδικής κυκλοφορίας. Τα επτά λεπτά του πλοηγού είναι στην πραγματικότητα πολύ περισσότερα.
Εκείνους, όμως, που συμπονώ είναι τους ηλικιωμένους, τα άτομα με αναπηρία, τους γονείς με τα καροτσάκια των μωρών τους και τους ξένους τουρίστες που καθημερινά αποβιβάζονται κατά εκατοντάδες στο κέντρο της πόλης και δεν ξέρουν από πού θα πρέπει να χωρέσουν τις αποσκευές τους για να μπούνε στα ξενοδοχεία τους.
Η ελκυστικότητα μιας πόλης συνδέεται άρρηκτα με τις συνθήκες κατοίκησης και την ποιότητα της καθημερινής μετακίνησης. Η ποιότητα της ζωής των ανθρώπων στις πόλεις προκύπτει ως αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης που αναπτύσσουν τόσο με το αστικό τους περιβάλλον όσο και με το δημόσιο χώρο.
Ένας βιώσιμος δημόσιος χώρος θα πρέπει να ανταποκρίνεται σε πολλές και ποικίλες ανάγκες -περιβαλλοντικές, κοινωνικές, οικονομικές- κυρίως, όμως, να είναι προσβάσιμος σε όλους και να προσφέρει άνεση και ασφάλεια.
Στο κέντρο της Αθήνας η απουσία πεζοδρομίων σε συνδυασμό με την έλλειψη αστυνόμευσης έχουν μετατρέψει τους δρόμους σε απλούς συνδέσμους σε ένα οδικό δίκτυο που καθένας μπορεί να τους χρησιμοποιήσει όπως επιθυμεί για να μετακινηθεί».
Η πηγή του κακού
Στοιχεία που προέκυψαν στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος του δήμου Αθηναίων και της Μονάδας Βιώσιμης Κινητικότητας του ΕΜΠ με τίτλο «Walkable Athens: Πρότυπο Γεωχωρικό Παρατηρητήριο Βαδισιμότητας Δήμου Αθηναίων», με επιστημονικό υπεύθυνο τον ομότιμο καθηγητή Θάνο Βλαστό, δείχνουν την … πηγή του κακού, καθώς:
• Περίπου το 2% των δρόμων (περίπου 31 χλμ.) δεν έχει καθόλου πεζοδρόμιο.
• Το 37% των πεζοδρομίων (706 χλμ.) έχει πλάτος μικρότερο του ενός μέτρου.
• Το 32% των πεζοδρομίων έχει πλάτος από ένα έως δύο μέτρα.
• Μόλις το 25% (476 χλμ.) έχει πλάτος μεγαλύτερο των δύο μέτρων.
Προσπάθεια αναστροφής της εικόνας
Η προσπάθεια βελτίωσης της εικόνας είναι καθημερινή, με την ομάδα του νυν δημάρχου της Αθήνας, Χάρη Δούκα, να δίνει στη δημοσιότητα στοιχεία που αφορούν στην αναβάθμιση των πεζοδρομίων της πόλης κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024. Συγκεκριμένα, στοιχεία της διεύθυνσης Οδοποιίας, Αποχέτευσης και Κοινοχρήστων Χώρων Δήμου Αθηναίων, δείχνουν πως το επίμαχο διάστημα αναβαθμίστηκαν – ανακατασκευάστηκαν πεζοδρόμια έκτασης 10.720 τ.μ.
Ωστόσο, η απαίτηση των πολιτών, των επισκεπτών και των τουριστών της πόλης αφορά στη συνολική αναμόρφωση του τοπίου ώστε η εικόνα του δημόσιου χώρου να αναβαθμιστεί συνολικά αλλά και η ασφάλεια των πεζών να διασφαλιστεί απόλυτα.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ 01/01/2024 – 31/06/2024
Αναβάθμιση – ανακατασκευή πεζοδρομίων: 10.720 τ.μ.
Ανακατασκευή ασφαλτικών οδοστρωμάτων: 51.000 τ.μ.
Άρση επικινδυνότητας πεζοδρομίων και οδοστρωμάτων (τοπικές επεμβάσεις): 5.008 τ.μ.
Πηγή: Δ/νση Οδοποιίας, Αποχέτευσης και Κοινοχρήστων Χώρων Δήμου Αθηναίων
ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ – ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΕΖΟΔΡΟΜΙΩΝ
Ολοκληρωμένα έργα
Πανεπιστημίου
Αιόλου – Πλ. Ομονοίας: 404 τ.μ.
Αναστασίου Ζίννη
Λεωφόρος Συγγρού – Τσάμη Καρατάσου: 2.322 τ.μ.
Παυσανίου
Βασ. Κωνσταντίνου – Ιππόδαμου: 469 τ.μ.
Τελεσίλης
Αμύντα – Φαίδρου: 533 τ.μ.
Φαίδρου
Ξενοκλέους – Ιππόδαμου: 249 τ.μ.
Δικαιάρχου
Υμηττού – Ιλιάδος: 885 τ.μ.
Μουρούζη
Ηρώδου Αττικού – Στησιχόρου: 193 τ.μ.
Αρχελάου
Βασ. Γεωργίου Β – Σπύρου Μερκούρη: 1.455 τ.μ.
Μακρυνίτσας
Πανόρμου – Δημητσάνας: 914 τ.μ.
Μ. Ασίας
Φαραντάτων – Ποντοηρακλείας: 776 τ.μ.
Ι. Πάγκα
Ι. Πάγκα & Κονοπισοπούλου: 244 τ.μ.
Στο πλαίσιο του έργου της “Ανάπλασης του Εμπορικού Κέντρου”
Σοφοκλέους
Αθηνάς – Σταδίου: 1.435 τ.μ.
Αριστείδου
Σοφοκλέους – Ευριπίδου: 840 τ.μ.
Πηγή: Δ/νση Οδοποιίας, Αποχέτευσης και Κοινοχρήστων Χώρων Δήμου Αθηναίων
