1923: Υπογράφεται η συνθήκη της Λωζάνης

Σαν σήμερα στις 24 Ιουλίου, του 1923 υπογράφεται η Συνθήκη της Λωζάνης, συνθήκη ειρήνης που έθεσε τα όρια της σύγχρονης Τουρκίας. 

Υπεγράφη, ανάμεσα στην Αγγλία, την Γαλλία, την Γιουγκοσλαβία, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ιαπωνία, την Ρουμανία και την Τουρκία, με σκοπό να αποτελέσει συνθήκη ειρήνης που αποκαθιστά τις σχέσεις φιλίας και εμπορίου με την Τουρκία, μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον Ελληνοτουρκικό του 1921 – 1923.

Κυριότερα Άρθρα της Συνθήκης της Λωζάνης

Άρθρα 2 και 3: Οριοθετεί τα σύνορα της Τουρκίας με Ελλάδα, Βουλγαρία, Συρία και Ιράκ.

Άρθρο 5 : Συγκροτεί επιτροπή για να προσδιορίσει επί του εδάφους την οριογραμμή μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ακολουθώντας κατά το καλύτερο δυνατόν τις περιγραφές που δίνονται στη συνθήκη αυτή και λαμβάνοντας υπόψη τοπικούς περιορισμούς και άλλα οικονομικά ενδιαφέροντα.

Άρθρο 12 : “Η απόφαση που πάρθηκε στις 13-2-1914 στη σύσκεψη του Λονδίνου, μετά από το άρθρο 5 της συνθήκης του Λονδίνου στις 17 έως 30 Μαΐου 1913, και το άρθρο 15 της συνθήκης των Αθηνών στις 1 με 14 Νοεμβρίου 1913 και η οποία απόφαση κοινοποιήθηκε στην Ελληνική Κυβέρνηση στις 13 Φεβρουαρίου 1914 σχετικά με την κυριαρχία της Ελλάδας πάνω στα νησιά της Ανατολικής Μεσογείου εκτός Ίμβρου, Τενέδου και Λαγουσών (νήσος Μαυριές) και ειδικότερα τα νησιά Λήμνος, Σαμοθράκη, Μυτιλήνη, Χίος, Σάμος και Ικαρία, επαναβεβαιούται εκτός εάν περιλαμβάνεται αντίθετη πρόβλεψη στην παρούσα συνθήκη, τα νησιά που βρίσκονται λιγότερο από τρία μίλια από την ακτή παραμένουν στην Τουρκική Κυριαρχία” .

Άρθρο 13 : Θέτει μερικούς περιορισμούς σχετικά με την οχύρωση και το μέγεθος των στρατιωτικών δυνάμεων στα Ελληνικά νησιά Μυτιλήνη, Χίος, Σάμος και Ικαρία.

Άρθρο 14 : Λαμβάνει μέτρα για ειδικά θέματα των Τουρκικών νησιών και η Τένεδος, όπως διοικητική οργάνωση από τοπικά στοιχεία που να εγγυάται το γηγενή μη μουσουλμανικό πληθυσμό σε ότι αφορά στην τοπική διοίκηση και την προστασία προσώπων και περιουσιών.

Άρθρο 15 : “Η Τουρκία αποκηρύσσει προς χάρη της Ιταλίας όλα τα δικαιώµατά της και τους τίτλους της πάνω στα Δωδεκάνησα”.

Άρθρο 20 : “Η Τουρκία µε το άρθρο αυτό αναγνωρίζει την προσάρτηση της Κύπρου στο Ηνωµένο Βασίλειο, όπως ανακηρύχθηκε από τη Βρετανική Κυβέρνηση στις 15 Δεκ 1914”.

Άρθρο 23 : “Τα συµβαλλόµενα µέρη, συµφωνούν και διακηρύττουν την αρχή της ελεύθερης διέλευσης και ναυσιπλοΐας στα Τουρκικά στενά, όπως περιγράφεται στην ξεχωριστή σύµβαση που υπογράφηκε την ίδια µέρα σχετικά µε το καθεστώς των Στενών”

Άρθρα 30-45 : Αφορούν στην προστασία και την επανεγκατάσταση των µειονοτήτων.

Σχόλια: Η Συνθήκη της Λοζάννης, ήταν το αποτέλεσµα µιας προσπάθειας για ισορροπία µεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, µετά από πολλά χρόνια εχθροπραξιών.

Η Τουρκία αναγνώρισε την Ελληνική κυριαρχία πάνω στα νησιά Λήµνος, Λέσβος, Χίος, Σάµος και Ικαρία, που είχαν απελευθερωθεί από τον Οθωµανικό ζυγό στο διάστηµα µεταξύ 1878 και 1913.

Η Ελλάδα επέστρεψε στην Τουρκία την Ανατολική Θράκη, τα νησιά Ίµβρος και Τένεδος και παραιτήθηκε από τα δικαιώµατά της στη Σµύρνη στην Ανατολία, που της είχε παραχωρηθεί από την Οθωµανική Κυβέρνηση µε τη λήξη του Α’ Παγκόσµιου Πολέµου µε τη συνθήκη των Σεβρών (10 Αυγούστου 1920 – ποτέ δεν εφαρµόστηκε).

Και οι δύο χώρες συµφώνησαν να ανταλλάξουν τις Ελληνικές και Τουρκικές µειονότητες. Η συνθήκη  είναι ακόµα σε ισχύ.