Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
γράφει ο ΚΡΙΤΩΝ ΠΙΠΕΡΑΣ, τέως πρόεδρος Σωματείου Διπλωματούχων Ξεναγών
Τα τελευταία χρόνια σε πολλές χώρες γίνεται φανερό, ότι ο υπερτουρισμός δημιουργεί πολλά προβλήματα. Επιβάρυνση στο περιβάλλον, ανεξέλεγκτη αύξηση airbnb, που συνοδεύεται από έλλειψη στέγης. Παράνομοι όλων των ειδών που εκμεταλλεύονται τους τουρίστες.
Και έχουν αρχίσει να λαμβάνονται μέτρα για να αντιμετωπιστούν όλα αυτά τα φαινόμενα. Για παράδειγμα στην Βενετία αποφασίστηκε η επιβολή διοδίων, σε όλους όσοι επισκέπτονται την πόλη των δόγηδων.
Στη Βαρκελώνη, ο δήμος ανακοίνωσε ότι θα απαγορεύσει την ενοικίαση διαμερισμάτων σε τουρίστες από το 2028, μια κίνηση για να περιοριστεί το κόστος στέγασης που τα τελευταία χρόνια έχει κάνει την πόλη μη οικονομικά βιώσιμη για τους κατοίκους της.
Στην Ελλάδα, αυτό έχει γίνει φανερό σε πολλούς τουριστικούς προορισμούς, και όχι μόνο, με φοιτητές, δασκάλους και καθηγητές, εργαζόμενους στον τουρισμό, να αδυνατούν να βρουν στέγη. Πολλά νησιά αντιμετωπίζουν προβλήματα λειψυδρίας, σκουπιδιών ακόμα και συνωστισμού, όπως στη Μύκονο και την Σαντορίνη.
Κάποια στιγμή θα πρέπει να επενδύσουμε σοβαρά στον τουρισμό και να στηρίξουμε όχι την ποσότητα, αλλά την ποιότητα. Δεν είναι όλα χρήμα, και δεν πρέπει όλα να εξαγοράζονται στον βωμό του υπερτουρισμού.
Ρημάζουμε τη φύση, καταστρέφουμε περιοχές NATURA, μολύνουμε τις θάλασσες, κρατάμε μόνο syrtaki dance και ‘’opa’’ μπροστά στα μεγαθήρια κρουαζιερόπλοια, κάνουμε την Ελλάδα ένα all inclusive προορισμό, χωρίς καν τα υπερκέρδη που κάποιοι ονειρεύονται.
Η προσωπική μου άποψη, είναι ότι πρέπει να στραφούμε στις σοβαρές υποδομές, στις υπηρεσίες, με σεβασμό στο περιβάλλον και στον πολιτισμό. Η Ελλάδα δεν είναι, και δεν πρέπει να γίνει Disneyland.
Πρέπει να επενδύσουμε στην εκπαίδευση και στον επαγγελματισμό όλων όσοι εμπλέκονται στο τουριστικό προϊόν.
Βλέπω με λύπη το επίσημο κράτος, το υπουργείο πολιτισμού, το υπουργείο τουρισμού, να μεταφράζουν τον τουρισμό σε αριθμούς και χρήμα.
Το υπουργείο πολιτισμού ξεκίνησε τις πριβέ ξεναγήσεις στην Ακρόπολη με αντίτιμο 1.000 ευρώ το άτομο. Είναι κάτι τέτοιο απαραίτητο;
Σαν ξεναγός θα πίστευε κανείς ότι το γεγονός αυτό θα με χαροποιούσε. Είναι επιπλέον ευκαιρίες εργασίας. Όμως προσωπικά πιστεύω, ότι κάποια πράγματα δεν πρέπει να μπαίνουν σε διατίμηση.
Δεν θα ήταν καλύτερα το υπουργείο να εστιάσει πρώτα στις υπηρεσίες που προσφέρει και μετά να σκεφτεί πώς θα εκμεταλλευτεί (με την έννοια της χρησιμοποίησης για κέρδος) έναν τόσο εμβληματικό χώρο όπως είναι η Ακρόπολη, ένα μνημείο UNESCO; Να φροντίσει την εύκολη πρόσβαση στο χώρο (προβλήματα πάρκινγκ), την εύκολη είσοδο – έξοδο στον χώρο, επαρκείς τουαλέτες, την προσβασιμότητα για ΑμεΑ (το αναβατόριο τις μισές μέρες δεν λειτουργεί, και όταν λειτουργεί, είναι μέχρι τις 2 γιατί μετά ο τεχνικός σχολάει (!), άνοδος και κάθοδος γίνεται μέσα από τα Προπύλαια, με αποτέλεσμα τον συνωστισμό με ό,τι αυτό συνεπάγεται, γιατί κανείς δεν θέλει να σκεφτεί τι θα συμβεί σε μια έκτακτη περίπτωση που θα πρέπει ο βράχος να εκκενωθεί άμεσα.
Αντί λοιπόν, να λύσουμε πρώτα βασικά θέματα για ΟΛΟΥΣ τους επισκέπτες, προσφέρουμε μια άνετη επίσκεψη της Ακρόπολης σε όσους έχουν να διαθέσουν πολύ περισσότερα χρήματα. Είναι πιστεύω λάθος αντιμετώπιση του σημαντικού αυτού μνημείου από το ίδιο το κράτος που καλείται να το προστατέψει και να το ανυψώσει. Η ιδέα του να μπορώ να επισκεφτώ ένα μνημείο μόνος μου, αρκεί να πληρώσω, με βρίσκει αντίθετο. Και που σταματάει αυτό; Με λίγα παραπάνω χρήματα θα μπορώ να μπω και να περπατήσω στον Παρθενώνα; Να σταθώ δίπλα στις Καρυάτιδες; Ας μη μπει το ίδιο το κράτος στη λογική ότι όλα πωλούνται και όλα αγοράζονται.
Το υπουργείο τουρισμού, προσπαθεί με νομοσχέδιο να αλλάξει τον ορισμό του ξεναγού, ανοίγοντας τον δρόμο σε συνοδούς από όλο τον κόσμο να αντικαταστήσουν τους διαπιστευμένους ξεναγούς της Ελλάδας στις διαδρομές των πολυήμερων εκδρομών.
Η Ελλάδα είναι ένας μοναδικός προορισμός που διαθέτει τα πάντα, μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους, φυσική ομορφιά, παραδοσιακούς οικισμούς, εκκλησίες, τεμένη, κάστρα, λαογραφία, παράδοση, ιστορία. Και για δεκαετίες, και πολύ σωστά, το κράτος και ο ΕΟΤ επένδυσε πολλά στην εκπαίδευση των ξεναγών, στις σχολές ξεναγών, και προώθησε μέσω αυτών τον περιηγητικό τουρισμό, για να μπορέσουν οι επισκέπτες, μέσω των ξεναγών τους να γνωρίσουν όλα αυτά που κάνουν τη χώρα αυτή τόσο μοναδική.
Τώρα το υπουργείο θεωρεί ότι ο ξεναγός χρειάζεται μόνο σε χώρους και μουσεία, και όλα τα άλλα, μπορούν να τα αναλάβουν άτομα που δεν έχουν εκπαιδευτεί, που δεν έχουν διαπιστευτεί από το ίδιο το ελληνικό κράτος. Θεωρούν ότι Γερμανοί, Τούρκοι, Βορειομακεδόνες, Βρετανοί, θα υπερασπιστούν και θα προβάλλουν τη χώρα με την ίδια ζέση, την ίδια αγάπη και πάθος που έχουν οι ξεναγοί της Ελλάδας που χρόνια τώρα προβάλλουν τη χώρα, που υπερασπίζονται τη χώρα, που εξυψώνουν τη χώρα στα μάτια των επισκεπτών.
Και εδώ, η λογική είναι να έχουμε πολλούς ‘’ξεναγούς’’ και βάζω τη λέξη σε εισαγωγικά, γιατί Ξεναγός (ναι με το Ξ κεφαλαίο), για το ελληνικό κράτος και το υπουργείο τουρισμού, θα πρέπει πάντα να είναι αυτός που έχει την εκπαίδευση και τη διαπίστευση που λαμβάνει από το ίδιο το υπουργείο τουρισμού μέσα από εκπαίδευση, και όχι κάποιος που του χαρίζεται η ξεναγική ταυτότητα, ή ακόμα χειρότερα, του δίνει το ίδιο το υπουργείο την ευκαιρία να το ΄΄παίξει΄΄ ξεναγός, επειδή θεωρεί ότι ο ξεναγός της Ελλάδας, έχει περιορισμούς στο που μπορεί να εργαστεί και που όχι.
Αυτό είναι κάτι που οι μεγάλοι tour operators ζητούν εδώ και πολλά χρόνια, γιατί βέβαια προτιμούν να έχουν τον δικό τους συνοδό και απλά να χρησιμοποιούν ξεναγό, μόνο όπου δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς.
Όχι, ο περιηγητικός τουρισμός στην Ελλάδα, χρειάζεται ξεναγό της Ελλάδας, για να μιλήσει για αυτή τη τόσο σημαντική γωνιά του κόσμου. Στη γειτονική Τουρκία, ΚΑΝΕΙΣ δεν μπορεί να ξεναγήσει αν δεν είναι διαπιστευμένος ξεναγός (και όλοι γνωρίζουμε πώς παρουσιάζουν οι συνάδελφοι της Τουρκίας , τη χώρα τους).
Όχι, δεν χρειαζόμαστε πολλούς ΄΄ξεναγούς΄΄, χρειαζόμαστε επαγγελματίες ξεναγούς, χρειαζόμαστε σωστά εκπαιδευμένους ξεναγούς, που θα προβάλλουν τη χώρα. Ας φροντίσει το υπουργείο για τη σωστή εκπαίδευση, ας φροντίσει για σωστές και πολλές σχολές ξεναγών, και ας μην εστιάσει στην παραγωγή ανειδίκευτων ‘’ξεναγών΄΄, μόνο και μόνο γιατί προσβλέπουν στην αύξηση του αριθμού των επισκεπτών και όχι στην ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών. Το διαδίκτυο βρίθει από παράνομους που προσφέρουν υπηρεσίες ξεναγού και με την ασχετοσύνη τους προσβάλλουν και δυσφημούν τη χώρα. Είναι καιρός λοιπόν, να εστιάσουμε στο τί προσφέρουμε, στο πώς το προσφέρουμε και όχι στο να δώσουμε τη χώρα σε αυτόν που προσφέρει τα πιο πολλά. Και είμαι σίγουρος ότι στο τέλος, το υπουργείο τουρισμού, θα σταθεί στο πλευρό των ξεναγών.