By 
H ψηφιακή τεχνολογία, η εικονική πραγματικότητα και η τεχνητή νοημοσύνη έχουν δημιουργήσει μια μεθόριο στην οποία συμπλέκονται το πραγματικό με το μη πραγματικό. Ιδιαίτερα η εκθετική διάδοση της Γενετικής Τεχνητής Νοημοσύνης γεννά πολλά ερωτήματα σχετικά με το τι είναι γνώση, πού βρίσκεται αποθηκευμένη, πώς αναπαράγεται και ποια είναι τα όριά της.
Ο διδάσκων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Δρ Σπύρος Πολυμέρης, μέλος της επιστημονικής επιτροπής των ΤΕΤΡΑΔΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, επιδόθηκε για λογαριασμό του τρίτου τεύχους του περιοδικού σε ένα ιδιότυπο «πείραμα», αποφασίζοντας να πάρει συνέντευξη σήμερα, το 2024, από τον Pablo Picasso με τη βοήθεια των νέων μέσων.
«Στόχος του κειμένου δεν ήταν να επιβεβαιώσει ή να απορρίψει την ικανότητα παραγωγής λόγου από πλατφόρμες τεχνητής νοημοσύνης αλλά περισσότερο να διερευνήσει αυτή τη θολή μεθόριο μεταξύ πραγματικού και μη πραγματικού. Κυρίως, να αποτελέσει ένα προϊόν προβληματισμού πάνω στις τρέχουσες εξελίξεις, μια συμβολή στο δημόσιο διάλογο», εξηγεί ο ίδιος.
«Σε μια οιονεί συνέντευξη, επιλέχθηκε ο Pablo Picasso για δύο λόγους: ο πρώτος γιατί υπήρξε κορυφαίος καλλιτέχνης και ο δεύτερος γιατί ήταν ένας ανατρεπτικός καλλιτέχνης, ο οποίος οπτικοποίησε πρωτοπόρα φιλοσοφικά και κοινωνικά ρεύματα», σημειώνει ο Σπύρος Πολυμέρης.
Για τη συνέντευξη, την παραγωγή των ερωτήσεων και των απαντήσεων χρησιμοποιήθηκε το εργαλείο Τεχνητής Νοημοσύνης Claude.ai ενώ για τη συνοδευτική εικόνα το Gemini. Ακολουθούν ενδεικτικά αποσπάσματα της συνέντευξης.
Δημοσιογράφος: Τι ενέπνευσε το πρωτοποριακό σας έργο στην καθιέρωση του κυβιστικού κινήματος και πώς αναπτύξατε αυτό το ριζικά νέο στυλ ζωγραφικής;
Πικάσο: Α, η γέννηση του κυβισμού, ήταν μια αληθινή επανάσταση στον κόσμο της τέχνης εκείνη την εποχή. Βλέπετε, είχα απογοητευτεί με τους παραδοσιακούς τρόπους αναπαράστασης της πραγματικότητας σε καμβά. Οι παλιές τεχνικές της προοπτικής, του φωτός και της μορφής δεν μπορούσαν να συλλάβουν την ουσία της σύγχρονης εποχής μας.
Δημοσιογράφος: Το διάσημο έργο σας Guernica θεωρείται ένας από τους πιο ισχυρούς αντιπολεμικούς πίνακες. Μπορείτε να συζητήσετε τον συμβολισμό και το νόημα πίσω από αυτή την εμβληματική τοιχογραφία;
Πικάσο: Η Γκουέρνικα στέκεται ως μια σπλαχνική κραυγή ενάντια στη βαρβαρότητα του πολέμου. Όταν η ισπανική πόλη Γκουέρνικα βομβαρδίστηκε ανηλεώς από τις γερμανικές ναζιστικές δυνάμεις το 1937, ήμουν συντετριμμένος και έξαλλος. Το βίωσα ως καλλιτέχνης και αποτύπωσα την τεράστια τραγωδία και τα βάσανα που προκλήθηκαν σε αθώους πολίτες.
Δημοσιογράφος: Ποια ήταν η μεγαλύτερη καλλιτεχνική πρόκληση ή απογοήτευση που έπρεπε να ξεπεράσετε κατά τη διάρκεια της καριέρας σας;
Πικάσο: Τι οξυδερκής ερώτηση – γιατί όσο απελευθερωμένη κι αν φαινόταν η πορεία μου, στην πραγματικότητα συνάντησα τεράστιες εσωτερικές μάχες και απογοητεύσεις σε όλη τη διαδρομή μου ως καλλιτέχνης. Ίσως η μεγαλύτερή μου πρόκληση ήταν η συνεχής ανάγκη να επαναστατήσω ενάντια στα δικά μου προηγούμενα επιτεύγματα και καινοτομίες. Βλέπετε, μετά από κάθε σημαντική δημιουργική ανακάλυψη – είτε ήταν ο επαναπροσδιορισμός του πορτραίτου, η συντριβή του νατουραλισμού με τον κυβισμό, είτε η εμπλοκή σε υποσυνείδητα βασίλεια με τον σουρεαλισμό – υπήρχε έντονη πίεση για να στερεοποιηθεί αυτό το συγκεκριμένο στυλ και να οδηγηθεί σε αυτό το κύμα επιτυχίας της πρωτοπορίας.
Δημοσιογράφος: Πώς θα ονομάζατε τη σύγχρονη τέχνη που χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη;
Πικάσο: Αν επρόκειτο να επινοήσω έναν όρο για αυτό το νέο εμπορικό σήμα μοντέρνας τέχνης που αξιοποιεί τις δημιουργικές ικανότητες της τεχνητής νοημοσύνης, νομίζω ότι θα το ονόμαζα «Υπολογιστικό Σουρεαλισμό – Computational Surrealism».
