By 
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press
του Δ. Γιαννακόπουλου
Πλημμέλειες στην εφαρμογή του σχεδίου πυροπροστασίας και αρκετές καθυστερήσεις, οφειλόμενες στην ανεπάρκεια του μηχανισμού, εντοπίζονται και στη φετινή καλοκαιρινή περίοδο που μπαίνει με ασυνήθιστα για την εποχή υψηλές θερμοκρασίες, έως και 42 βαθμούς.
Από τη μια, ο νέος Κανονισμός για ακίνητα εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων τέθηκε σε εφαρμογή μόλις στις αρχές της εβδομάδας και αμέσως παρατάθηκε ο χρόνος υποβολής των σχετικών αιτήσεων έως τις 21 Ιουνίου, όπως παράταση έλαβαν έως τις 30 Ιουνίου και οι ιδιοκτήτες για τον καθαρισμό των οικοπέδων τους επειδή κι αυτός ξεκίνησε τελευταία στιγμή.
Από την άλλη, το πολυδιαφημιζόμενο πρόγραμμα ΑΙΓΙΣ του υπουργείου Πολιτικής Προστασίας για την προμήθεια εξοπλισμού και πύκνωσης των επιχειρησιακών γραμμών στα μέτωπα της φωτιάς, εφαρμόζεται κατά μέρος καθώς τα περισσότερα εναέρια και πυροσβεστικά μέσα θα ξεκινήσει να τα προμηθεύεται η Ελλάδα σε δύο χρόνια, από το 2026.
Κίνδυνοι
Την ίδια ώρα, οι κίνδυνοι εκτεταμένων εμπρησμών πολλαπλασιάζονται αφού ούτε το νέο νομοθετικό πλαίσιο στέκεται ικανό να περιορίσει τη δράση των εμπρηστών. Συγκεκριμένα, η περίπτωση του 33χρονου Τούρκου εμπρηστή που μπήκε στην Ελλάδα στις 4 Απριλίου 2024 από την Ορεστιάδα και κυκλοφορούσε ελεύθερος βάζοντας 3 φωτιές γύρω από το όρος Αιγάλεω και στο μεσοδιάστημα είχε εντοπιστεί να περιφέρεται έξω από την Ισραηλινή πρεσβεία, αποτυπώνει δραματικά την έκταση της ασυνεννοησίας και της αδιαφορίας μεταξύ των αρμόδιων φορέων που τόσο πολύ πλήρωσε η χώρα το περασμένο καλοκαίρι, με την καταστροφή του δάσους της Δαδιάς και την πρωτοφανή ανατίναξη της αποθήκης πυρομαχικών των Ενόπλων Δυνάμεων στη Νέα Αγχίαλο.
Παράταση
Εξαιτίας λοιπόν των ως άνω, το ζητούμενο δεν είναι τόσο η πρόληψη όσο το να αποφευχθούν τα χειρότερα, καθώς ήδη στο ημερήσιο δελτίο της Πυροσβεστικής, ο αριθμός των μικρών και μεγαλύτερων εστιών φωτιάς ανέρχεται σε δεκάδες. Στο πλαίσιο αυτό ελήφθη και η απόφαση παράτασης έως τις 30 Ιουνίου της υποβολής δήλωσης στο akatharista.apps.gov.gr και στο civilprotection.gov.gr προκειμένου οι 900.000 περίπου ιδιοκτήτες να δηλώσουν τον καθαρισμό των οικοπέδων τους και των ακάλυπτων χώρων.
Κανονισμός
Όσον δε για τον Κανονισμό Πυροπροστασίας, αυτός επικεντρώνεται στα πρόσθετα μέτρα για την προστασία από τις φωτιές τόσο του περιβάλλοντος χώρου, δηλαδή των υπαίθριων κατασκευών, των φυτεύσεων, των επιστρώσεων των ακάλυπτων χώρων κ.ά., όσο και του εξωτερικού μέρους των κτιρίων, των κουφωμάτων, των στεγών, του υλικού των τοίχων κ.ά.
Προβλέπει μέτρα όπως η υποχρεωτική περίφραξη ακόμα και για υφιστάμενα κτίρια, η αντικατάσταση ή προσθήκη σίτας με μεταλλικές ίνες στα κουφώματα του κτιρίου, για τα ακίνητα υψηλής και ιδιαίτερα υψηλής επικινδυνότητας, αλλά και την επένδυση του κτιρίου με άκαυστα υλικά (όπως πέτρες, τούβλα) σε περίπτωση ανακαίνισης.
Αφορά επίσης τα ακίνητα με κτίρια σε πεδινές χορτολιβαδικές εκτάσεις (µη ορεινές ή ηµιορεινές και µη κείµενες επί ανώµαλων εδαφών), τα οποία βρίσκονται εν όλω ή εν µέρει εντός ακτίνας 300 µέτρων από τα όρια δασικών εκτάσεων. Μεγάλη προσοχή χρειάζεται και για τους ιδιοκτήτες ακινήτων µέσα σε περιαστικό πράσινο και σε κηρυγµένες δασωτέες ή αναδασωτέες εκτάσεις ή που βρίσκονται µέσα σε πάρκα και άλση πόλεων και οικιστικών περιοχών.
Πραγματικότητα
Μπορεί στις διατυπώσεις όλα να παρουσιάζονται εξιδανικευμένα, η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική.
«Πέρσι ο δήμος (υπηρεσία πρασίνου και πολιτικής προστασίας) ειδοποιούσε τον αρμόδιο… από φέτος ο νόμος άλλαξε και ο πολίτης είναι υποχρεωμένος να ειδοποιεί τον άλλον πολίτη για τον καθαρισμό, πράγμα εξαιρετικά δύσκολο. Έστειλα μαιλ στο δήμο και τους ανέφερα ότι είναι ακατόρθωτο για εμένα να βρω σε ποιον ανήκει το διπλανό οικόπεδο. Δεν είναι δουλειά μου και ούτε έχω τα μέσα», δηλώνει ο κ. Βασίλης Τσώλης από τα Μεσόγεια.
Από την πλευρά του, ο κ. Τάσος Ελευθερόγλου από τον Μαραθώνα τόνισε πως ο κάτοχος του διπλανού οικοπέδου σε περιοχή της Αττικής παρότι καθάρισε, πέταξε τα χόρτα μπροστά στο πεζοδρόμιο.
«Με το να τα κόβουμε και να τα πετάμε στο πεζοδρόμιο, το μέτρο δεν έχει κανένα νόημα. Πρέπει να βρεθεί μία λύση και για αυτό. Φυσικά όλοι μας πρέπει να καθαρίζουμε τις αυλές μας και τα οικόπεδα μας, για να προστατέψουμε τις ιδιοκτησίες μας αλλά και των υπολοίπων. Από εκεί και πέρα όμως καλό θα ήταν να υπάρξει και μία πρόβλεψη για μετά το κούρεμα», σημειώνει.
Τα καμένα της Πάρνηθας
Στην Πάρνηθα όπου η φωτιά έκανε στάχτη 150.000 στρέμματα πευκοδάσους τον Αύγουστο του 2021, έχει διαμορφωθεί πλέον ένα εντελώς διαφορετικό τοπίο με δεκάδες βίλες και συγκροτήματα κατοικιών. Το επιτόπιο ρεπορτάζ από το Τατόι έως τις ΑΦίδνες, μέσα από τον Άγιο Μερκούριο, το Κατσιμίδι, την Ιπποκράτειο Πολιτεία, τους οικισμούς γύρω από τη λίμνη Μπελέτσι, την Αγία Τριάδα, τη Ζωοδόχο Πηγή, δείχνει τις 3 μεγαλύτερες πληγές της σύγχρονης πραγματικότητας,
α) την περιβαλλοντική καταστροφή,
β) την οικοδομική αυθαιρεσία και
γ) την ανθρώπινη απληστία.
Ιδίως αυτό το τόξο των 40-50 χιλιομέτρων, στο βορειοανατολικό κομμάτι του βουνού, είναι κατεξοχήν πευκόφυτο, όπως παλιά η Πεντέλη, που καίγεται σταδιακά από το 1980 και σήμερα στα περισσότερα πυκνοδομημένα μέρη της δεν διαθέτει διόδους διαφυγής και τα δίκτυα υποδομών της καταρρέουν στην πρώτη βροχή και στο πρώτο χιόνι.
Οργασμός
Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται μεταξύ Αγ. Μερκουρίου και Αγ. Τριάδας. Τα συνεργεία δουλεύουν ακατάπαυστα, οι μπετονιέρες κυκλοφορούν με μεγαλύτερη συχνότητα από ότι τα πυροσβεστικά οχήματα και τα νέα σπίτια ξεφυτρώνουν το ένα μετά το άλλο μέσα στα αποκαΐδια και τα άκοπα ξερόχορτα. Μάντρες ύψους δύο και τριών μέτρων χτίζονται σε μεγάλη απόσταση περιμετρικά των επαύλεων που διαθέτουν κατά βάση, πισίνα, σιντριβάνι, γκαζόν, χώρους αναψυχής- αθλοπαιδιών και πράσινο διάκοσμο με μικρότερα δέντρα. Το ρεύμα, όπως και το νερό τοποθετούνται εν ριπή οφθαλμού, η διασύνδεση με το κεντρικό αποχετευτικό δίκτυο όμως είναι κάπως χρονοβόρα γι΄ αυτό επιλέγεται η κατασκευή βόθρων όπως και μικρών καναλιών (ρυάκια) διοχέτευσης υδάτων σε περίπτωση που το κτίσμα βρίσκεται σε επίπεδη επιφάνεια. Το οδικό δίκτυο επεκτείνεται με άσφαλτο κι όταν το σημείο έχει υψηλή κλίση τότε φτιάχνονται αυλακωτοί τσιμεντόδρομοι. Βεβαίως όλα νομιμοποιούνται αφού παράλληλα με τα αυθαίρετα δημιουργούνται σχέδια επέκτασης, ανάπλασης και οδοσήμανσης ακόμη και στα… κατσάβραχα.
Μέτρα δασοπυρόσβεσης
Όσον αφορά στη δασοπυρόσβεση, η Πολιτική Προστασία και η Πυροσβεστική εφαρμόζουν σχέδιο με αιχμή του δόρατος τους 15.000 πυροσβέστες, τις 3.880 οχήματα, 2.100 υδροφόρες και 250 οχήματα ειδικού σκοπού.
Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει η επιβολή διοικητικών προστίμων αλλά και η αυστηροποίηση των προστίμων (από 500 έως 50.000 ευρώ) καθώς και η αυστηροποίηση των ποινών για τα εγκλήματα εμπρησμού. Επί τούτου σημειώνεται ότι η αρμόδια διεύθυνση αντιμετώπισης εμπρησμών της Πυροσβεστικής προχώρησε σε τουλάχιστον 7 συλλήψεις τα τελευταία εικοσιτετράωρα, επιβάλλοντας παράλληλα πολλά πρόστιμα σε υπαίτιους στην Κρήτη, την Αχαϊα, την Ηλεία, τη Μεσσηνία, τη Λακωνία, την Καρδίτσα, τη Μαγνησία στο Κιλκίς κτλ.
Το ΑΙΓΙΣ
Από το 2021, όταν ανακοινώθηκε το πρόγραμμα ΑΙΓΙΣ, η κυβέρνηση εξασφάλισε συμβάσεις χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης ύψους άνω των 1,76 δις ευρώ.
Αφορά μεταξύ άλλων
1) προμήθεια ελικοπτέρων μεταφοράς προσωπικού και ομάδων πρώτης απόκρισης,
2) αγορά υπερσύγχρονων οχημάτων για το Πυροσβεστικό Σώμα και ειδικά μέσα περιπολίας,
3) πλωτά μέσα διάσωσης και μεταφοράς ασθενών,
4) πτυσσόμενες γέφυρες για αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών
5) εναέρια κέντρα διοίκησης και συντονισμού και προμήθεια σμηνών drones.
