Κώστας Κατσαφάδος στην Today Press: Δίκαιο και σύγχρονο σωφρονιστικό σύστημα που αρμόζει σε ευρωπαϊκή χώρα

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Today Press

Μιλώντας αποκλειστικά στην Today Press, ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, Κώστας Κατσαφάδος, αναφέρεται στη μεγάλη μεταρρύθμιση του σωφρονιστικού συστήματος που έχει δρομολογηθεί και αποκαλύπτει ότι η κυβέρνηση είναι σε φάση να ανακοινώσει σύντομα τις τελικές αποφάσεις για το «βραχιολάκι» καθώς θεωρείται, όπως τονίζει, ο πιο ασφαλής τρόπος να εκτίσει κανείς ένα τμήμα της ποινής του.

Η ενδιαφέρουσα συζήτηση με τον αρμόδιο υφυπουργό επικεντρώνεται επίσης στην κατάσταση των συνόρων μας στον Έβρο και στην κατασκευή του φράχτη, στο συνολικό σχέδιο αντιμετώπισης του εντεινόμενου φαινομένου της εφηβικής παραβατικότητας, στην επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στην Αθήνα, όπως και στα πρόσφατα επεισόδια στο Πανθεσσαλικό γήπεδο.

1. Είναι γνωστό ότι στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων σας, βρίσκεστε πολύ τακτικά στον  Έβρο, όχι μόνο για την επιτήρηση της ολοκλήρωσης κατασκευής τμήματος του φράχτη, αλλά και για τις ροές μεταναστών. Ποια είναι η κατάσταση σήμερα;

ΑΠ: Όπως γνωρίζετε με απόφαση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη κάθε εβδομάδα βρίσκομαι στον Εβρο. Ο φράχτης και η επέκτασή του αποτελούν προτεραιότητα για την ελληνική κυβέρνηση, η οποία εφαρμόζει μια αυστηρή, αλλά απολύτως δίκαιη, μεταναστευτική πολιτική. Σε σύσκεψεις με τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη Γιάννη Οικονόμου και με αξιωματικούς της Ελληνικής Αστυνομίας, καθώς και με στελέχη των κατασκευαστριών εταιρειών, έχω λάβει την ενημέρωση ότι η κατασκευή κυλά βάσει του χρονοδιαγράμματος που έχει τεθεί. Ο φράχτης αποτελεί σημαντικό εργαλείο που συμβάλλει ουσιαστικά στη φύλαξη των συνόρων μας και στην προσπάθεια αντιμετώπισης της παράνομης μετανάστευσης και των δικτύων των λαθροδιακινητών. Πλέον μπορούμε να πούμε ότι τα τελευταία χρόνια το μήνυμα ότι τα σύνορά μας δεν είναι πλέον ξέφραγο αμπέλι το έχουν λάβει όλοι. Και όσοι δεν το έχουν λάβει, το συνειδητοποιούν όταν φτάσουν στον Έβρο.

2. 2.       Σε συνέχεια της προηγούμενης ερώτησης, πώς αποτιμάτε την επίσκεψη του Τούρκου προέδρου, Ερντογάν στην Αθήνα;

ΑΠ: Η Ελληνική κυβέρνηση προσήλθε  στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας με την Τουρκία με ειλικρινή διάθεση συνεργασίας καθώς η εμπέδωση κλίματος διαλόγου αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στις σχέσεις μας με τη γειτονική χώρα.  Όπως καταλαβαίνετε η Διακήρυξη Φιλίας και Καλής Γειτονίας των Αθηνών είναι ένα Ιδιαίτερα σημαντικό κείμενο, καθώς είναι η πρώτη φορά που Ελλάδα και Τουρκία – με τις υπογραφές του Πρωθυπουργού της Ελλάδας και του Προέδρου της Τουρκίας δεσμεύονται σε σχέσεις φιλίας και καλής γειτονίας και σε «ήρεμα νερά».

Συγκεκριμένα, στη Διακήρυξη υπογραμμίζεται η σημασία αποτελεσματικών διαύλων επικοινωνίας σε κάθε επίπεδο και δίνεται έμφαση στην αποφυγή συγκρουσιακών καταστάσεων και δυνητικής κλιμάκωσης. Επιπλέον, η Διακήρυξη καθορίζει τις αρχές και τα ορόσημα του ελληνοτουρκικού διαλόγου και των επαφών στη βάση των τριών αξόνων που είχαν συμφωνηθεί κατά τη συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο στο Βίλνιους τον περασμένο Ιούλιο: Πολιτικός διάλογος (για θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, στον οποίο εντάσσονται οι διερευνητικές επαφές), θετική ατζέντα, Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης στα οποία συμπεριλαμβάνονται και μέτρα για τη μείωση «αδικαιολόγητων πηγών έντασης καθώς και των κινδύνων που απορρέουν από αυτές». Επιπλέον οι 15 συνολικά συμφωνίες και μνημόνια συνεργασίας που υπεγράφησαν δείχνουν πως υπάρχουν τομείς που μπορούμε να συνεργαστούμε, παρά τις δεδομένες διαφορές που έχουμε.

3. 3.       Φυλακές και αντεγκληματική πολιτική. Ποιες μεταρρυθμίσεις χρειάζονται για να αποσυμφορηθούν τα σωφρονιστικά καταστήματα αλλά και για να μιλούμε στην ουσία για σωφρονισμό και αποτροπή τέλεσης νέων αδικημάτων;

ΑΠ: Πριν λίγες ημέρες παρουσίασα στην Βουλή το στρατηγικό σχέδιο 2024 – 2026 για το σωφρονιστικό σύστημα της χώρας, που στόχο έχει την βελτίωση των συνθηκών κράτησης και διαχείρισης του πολυπληθυσμού των σωφρονιστικών καταστημάτων, την ενίσχυση των υπηρεσιών υγείας, της μετασωφρονιστικής πολιτικής και των διαδικασιών επανένταξης και εκπαίδευσης των κρατουμένων, τη δημιουργία των προϋποθέσεων για την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, την εκπαίδευση και τη διοίκηση του προσωπικού των σωφρονιστικών καταστημάτων και τον εκσυγχρονισμό των υποδομών καθώς και την ψηφιακή αναβάθμιση της αρμόδιας  Γραμματείας.

Μέσα από ένα ολοκληρωμένο πλέγμα δράσεων προσπαθούμε  να δημιουργήσουμε σύγχρονες συνθήκες στο σωφρονιστικό σύστημα.

Ένα δίκαιο και σύγχρονο σύστημα που αρμόζει σε ευρωπαϊκή χώρα.

Στο πλαίσιο της προσπάθειας για την αποσυμφόρηση των φυλακών και της κτηριακής αναβάθμισης εντός του Δεκεμβρίου θα λειτουργήσει το σωφρονιστικό κατάστημα της Δράμας, χωρητικότητας 600 θέσεων, το οποίο και αποτελεί ένα σύγχρονο συγκρότημα. Μιλάμε για ένα σωφρονιστικό κατάστημα που  θα λειτουργήσει καταλυτικά για την αποσυμφόρηση, τόσο της φυλακής της Νιγρίτας, όσο και της φυλακής της Κομοτηνής. Μετά από πάρα πολύ μεγάλη προσπάθεια καταφέραμε και την επανδρώσαμε με διοικητικό προσωπικό και με το προσωπικό της εσωτερικής φύλαξης, αλλά και με τους εξωτερικούς φρουρούς.

Επιπλέον στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κρήτης ΙΙ, σχεδόν έχουν ολοκληρωθεί όλα τα σχετικά ζητήματα με την κτιριακή υποδομή του και ελπίζω μέχρι το τέλος του 2024 θα έχουμε και εκεί θετικά αποτελέσματα.

Προχωράμε ακόμα και την  μετεγκατάσταση των φυλακών Κορυδαλλού στον Ασπρόπυργο κι ο διαγωνισμός για την υλοποίηση του έργου βρίσκεται στο στάδιο του ανταγωνιστικού διαλόγου με τους τέσσερις υποψήφιους αναδόχους και στην φάση να προκηρυχθεί διεθνής διαγωνισμός μέσω του ΤΑΙΠΕΔ.

Τέλος, η κυβέρνηση είναι σε φάση να ανακοινώσει συντόμως τις τελικές αποφάσεις για το «βραχιολάκι» καθώς θεωρείται ο πιο ασφαλής τρόπος να εκτίσει κανείς ένα τμήμα της ποινής του ή να συμπεριλαμβάνεται στα διάφορα μέτρα τα οποία λαμβάνονται γύρω από την αποφυλάκιση ενός κρατουμένου, αλλά ακόμα και στη χορήγηση των αδειών των κρατουμένων.

4. Ένα πολύ μεγάλο –πρώτιστα κοινωνικό- πρόβλημα είναι τα εντεινόμενα φαινόμενα της εφηβικής παραβατικότητας στη χώρα μας. Ποιες πρωτοβουλίες σχεδιάζετε για την αντιμετώπιση του ζητήματος;

ΑΠ: Σε ό,τι αφορά την παραβατικότητα των νέων αλλά και την μικροεγκληματικότητα, θέλω να σας πω ότι είμαστε αντιμέτωποι με ένα πάρα πολύ δύσκολο πρόβλημα. Είχαμε 1.350 συλλήψεις ανηλίκων σε όλη την ελληνική επικράτεια τον Σεπτέμβριο. Δηλαδή αυτό σημαίνει ότι η Αστυνομία είτε εξιχνίασε, είτε απέτρεψε εν τη γενέσει τους περιπτώσεις οι οποίες είναι πάνω από 1.000 – 1.100 κυρίως στην Αθήνα αλλά και αλλού.

Η Ελληνική Αστυνομία καλείται να διαχειριστεί την εγκληματικότητα των ανηλίκων, στο τελευταίο στάδιο. Καλούμαστε να διαχειριστούμε μία, αν μου επιτραπεί η έκφραση, συνολική αποτυχία της κοινωνίας, της οικογένειας, της εκπαίδευσης, σε μία σειρά από ζητήματα, και προσπαθούμε την αποτυχία αυτή να τη διαχειριστούμε αποτρέποντας συμβάντα, εξιχνιάζοντας, μιλώντας με τους ανθρώπους, παρακολουθώντας από εκεί που εξιχνιάζουμε τι μέλλει γενέσθαι και με τους ανθρώπους που συλλαμβάνουμε.

Έχουμε πραγματοποιήσει μια σειρά από συσκέψεις με στόχο να δούμε πώς θα εντατικοποιήσουμε ακόμη περισσότερο την εμφανή αστυνόμευση και πώς θα προχωρούμε και σε προληπτικούς ελέγχους και θα αξιοποιούμε τα πληροφοριακά δίκτυα τοπικών αστυνομικών τμημάτων και να ξεκινήσουμε μία προσπάθεια ανοιχτού διαλόγου στα πλαίσια μίας ευρύτερης πρωτοβουλίας που θα ξεκινήσει και η Κυβέρνηση, ανά Δήμο με συλλόγους γονέων και κηδεμόνων, με συλλόγους εκπαιδευτικών. Μην ξεχνάτε ότι η παραβατικότητα των νέων είναι πρωτίστως ένα κοινωνικό φαινόμενο, που δεν αντιμετωπίζεται μόνο με την καταστολή, που έτσι και αλλιώς γίνεται εκ των υστέρων.

5.      Ενδεχομένως να μην υπάρχει Δήμος σε όλη την Επικράτεια που να μην αντιμετωπίζει πρόβλημα υποστελέχωσης στα Α.Τ. με ό,τι αυτό συνεπάγεται στην ασφάλεια των πολιτών. Τι προτίθεστε να κάνετε γι΄αυτό;

ΑΠ: Αρχικά, µε απόφαση του πρωθυπουργού, αποδεσμεύθηκαν δεκάδες αστυνομικοί από τη φύλαξη δημοσίων προσώπων και ιδιωτών, ώστε να ενισχυθεί η αστυνόμευση στην πρώτη γραµµή της ανάγκης. Το µέτρο αυτό έρχεται σε συνέχεια της επιστροφής αστυνομικών στην Τροχαία, η οποία έχει ήδη ξεκινήσει. Πέρα από το έµψυχο δυναµικό, προχωράµε στην άµεση εισαγωγή νέων τεχνολογιών στην επιτήρηση της δηµόσιας τάξης. Ειδικότερα, αναπτύσσουµε δίκτυο καµερών τελευταίας τεχνολογίας, οι οποίες επιτρέπουν την αυτόµατη βεβαίωση παραβάσεων. Οι κάµερες νέας τεχνολογίας µπορούν να εντοπίζουν ακόµα και την ηχορύπανση ή και τους αέριους ρύπους. Η ΕΛΑΣ δεν µπορεί να είναι παντού µε φυσικό τρόπο, µπορεί όµως να είναι ψηφιακά. Παράλληλα, αξιοποιούµε άµεσα εργαλεία ΑΙ για την αξιολόγηση κινδύνων και την ανάλυση των δεδοµένων που συλλέγονται είτε ψηφιακά είτε µε φυσικό τρόπο. Από εκεί και πέρα με επιτελικό σχεδιασμό προχωράμε στην ανασυγκρότηση των δυνάμεών μας και κάθε θέση που μας αναλογεί, όπως γνωρίζετε στην ΕΛΑΣ μπαίνουν μέσω Πανελλαδικών, την αξιοποιούμε.

6. Πρόσφατα δεχτήκατε –συνολικά η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη- από μερίδα μέσων μαζικής ενημέρωσης έντονη κριτική για τα επεισόδια στο Πανθεσσαλικό στον αγώνα Βόλος – Ολυμπιακός. Τι απαντάτε;

ΑΠ: Πρώτα από όλα ακούμε την κριτική. Δεν αντιδικούμε με κανέναν και δεν είναι αυτός ο ρόλος μας ως πολιτική ηγεσία. Η κυβέρνηση αυτό που οφείλει να κάνει είναι να εφαρμόζει τον νόμο. Η Αστυνομία, σε μία δύσκολη κατάσταση που δημιουργήθηκε, και τις προβλεπόμενες συλλήψεις έκανε και τις προβλεπόμενες προσαγωγές και προσπάθησε να προασπίσει την ασφάλεια των υπόλοιπων πολιτών που στην πλειοψηφία τους θέλουν να πάνε στο γήπεδο για να δουν έναν αγώνα.  Ακολουθήθηκε   ένα συγκεκριμένο πρωτόκολλο με βάση την επικινδυνότητα εκείνης της στιγμής, η αστυνομία προσήγαγε και συνέλαβε κάποιους παρευρισκόμενους οπαδούς -οι οποίοι ήταν στον χώρο- και έκρινε ότι πρέπει να προχωρήσει στις συγκεκριμένες ενέργειες. Κι αυτό θα συνεχίσει να κάνει. Να εφαρμόζει τον νόμο σε οποιοδήποτε γήπεδο, σε οποιοδήποτε δημόσιο χώρο, οποτεδήποτε λαμβάνει χώρα μια παράνομη πράξη.

Αυτή είναι η δουλειά της Αστυνομίας.

Από εκεί και πέρα, προφανώς, κάθε ενέργεια ή παράλειψη ενός οργάνου του κράτους, ενός αστυνομικού, ενός οποιουδήποτε οργάνου σε οποιοδήποτε Σώμα Ασφαλείας αξιολογείται. Και από την στιγμή που έχει υπάρξει και παρέμβαση της δικαιοσύνης πιστεύω ότι δεν θα μείνει τίποτε στη σκιά και στη ζώνη του “γκρίζου”.