By 
Ο Αυθεντικός Μαραθώνιος της Αθήνας είναι μια γιορτή για όλους. Δεν κάνει διακρίσεις ανάμεσα σε επαγγελματίες και ερασιτέχνες, αφού κοινή συνισταμένη όλων των συμμετεχόντων είναι η αγάπη τους για τον αθλητισμό και για το τρέξιμο. Αυτήν την Κυριακή ( 12/11) είναι το μεγάλο ραντεβού στους δρόμους της Αθήνας με τις συμμετοχές να έχουν ξεπεράσει κάθε προσδοκία.
Οι σημαντικότεροι σταθμοί στην ιστορία του και τα ρεκόρ
Οι «αριθμοί» του Μαραθωνίου της Αθήνας από το 1896 έως σήμερα.
Ο Μαραθώνιος της Αθήνας κλείνει φέτος 127 χρόνια «ζωής», συνδεδεμένος και με το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Μαραθωνίου δρόμου, του πιο παλαιού αγώνα του κόσμου! Tο 2023 θα διεξαχθεί το 96ο Πρωτάθλημα και το 41ο στις γυναίκες.
Ο Μαραθώνιος της Αθήνας είναι συνυφασμένος με την ιστορία του αγωνίσματος και έχει μια τεράστια ιστορία αριθμών. Τα στατιστικά του είναι… αμέτρητα.
Τα ρεκόρ του Μαραθωνίου της Αθήνας
Το ρεκόρ αυθεντικής διαδρομής κατέχει ο Κενυάτης Φίλιξ Κιπτσιρτσίρ Κάντι με 2:10.37 από τις 9 Νοεμβρίου 2014 και στις γυναίκες η Γιαπωνέζα Μιζούκι Νογκούτσι με 2:26.20 από τις 22 Αυγούστου 2004.
Τα ρεκόρ ΑΜΑ κατέχουν στους άνδρες ο Φίλιξ Κιπτσιρτσίρ Κάντι με 2:10.37 (9/11/2014) και η Λιθουανή Ράσα Ντραζνταουσκάιτε με 2:31.06 (30/10/2010).
Το ρεκόρ Ελλήνων στην αυθεντική διαδρομή κατέχουν ο Κώστας Γκελαούζος με το 2:16.49 στις 14 Νοεμβρίου 2021 και η Μαρία Πολύζου με το 2:39.10 στις 9 Αυγούστου 1997.
Τα ρεκόρ αγώνα ΑΜΑ Ελλήνων, ο Κώστας Γκελαούζος με 2:16.49 (2021) και η Κωνσταντίνα Κεφαλά με 2:40.36 στις 31 Οκτωβρίου 2010.
Στις 39 διοργανώσεις που έχουν προηγηθεί στους άνδρες έχουν κερδίσει 30 διαφορετικοί αθλητές και τις περισσότερες νίκες έχει ο Νίκος Πολιάς με 4 (1993, 1995, 1998 και 2000). Οι χώρες νικητών είναι 11 διαφορετικές και τις περισσότερες πρωτιές τις έχει η Κένυα (16) και ακολουθεί η Ελλάδα με 12.
Στις γυναίκες νικήτριες έχουν αναδειχθεί 36 διαφορετικές αθλήτριες και τις περισσότερες νίκες «μοιράζονται» 2 αθλήτριες, η Παναγιώτα Πετροπούλου (1993, 1996) και η Γερμανίδα Σόνια Όμπερεμ– Κρόλικ (2001, 2002). Οι νικήτριες προέρχονται από 13 χώρες, με την Ελλάδα να είναι επικεφαλής με 10 νίκες και ακολουθεί η Ιαπωνία με 6.
Ο Νίκος Πολιάς κατέχει τις περισσότερες (4) νίκες στον Μαραθώνιο της Αθήνας
Στους πανελληνίους τίτλους πολυνίκης στους άνδρες είναι ο Νίκος Πολιάς με 7 (1993, 1995, 1996, 1999, 2000, 2001 και 2003) και στις γυναίκες η Γεωργία Αμπατζίδου, επίσης με 7 νίκες (2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2008 και 2009).
Στον Μαραθώνιο της Αθήνας έχουν μετάσχει και μεγάλες μορφές του μαραθωνίου και ξεχωρίζει αναμφισβήτητα ο δις ολυμπιονίκης, ο Αιθίοπας Αμπέμπε Μπικίλα, νικητής του 1961 με χρόνο 2:23.44.
Οι περσινοί νικητές ήταν ο Χαράλαμπος Πιτσώλης με χρόνο 2:23.43 και η Βασιλική Κωνσταντινοπούλου με 2:46.01. Τερμάτισαν 12.531 δρομείς και ο τελευταίος σημείωσε επίδοση 8:17.36.
Μαραθώνιος: Δέκα ιστορίες που ξεχωρίζουν
Ενδιαφέροντα στοιχεία από το αγώνισμα των 42.195 μέτρων
Δέκα ιστορίες από την πρώτη φορά που διεξήχθη ο Μαραθώνιος της Αθήνας, το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα στις 10 Μαρτίου του 1896, μέχρι σήμερα.
Η απόσταση του Μαραθωνίου είναι 42 χιλιόμετρα και 195 μέτρα στο γαλλικό μετρικό σύστημα, δηλαδή 26 μίλια και 385 γυάρδες στο βρετανικό αυτοκρατορικό. Η απόσταση που καθιερώθηκε είναι αυτή που έτρεξαν οι αθλητές στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, όταν έγινε μια μικρή αλλαγή στην αρχική διαδρομή, για να δοθεί η εκκίνηση μπροστά από το βασιλικό παιδικό δωμάτιο στο παλάτι του Γουίνδσορ.
Το 1897 έγινε για πρώτη φορά ο αγώνας της Βοστώνης, ο πιο παλιός Μαραθώνιος που διεξάγεται ανελλιπώς σε ετήσια βάση. Η νίκη του Στέλιου Κυριακίδη το 1946 είναι πασίγνωστη, ωστόσο το 1920 κέρδισε άλλος ένας Ελληνας -Λάκων στην καταγωγή- ο Παναγιώτης Τριβουλίδης, δεύτερος στη Μεσολυμπιάδα του 1906 στη διελκυστίνδα. Το 1914 μετανάστευσε στις ΗΠΑ, για αυτό και στη Βοστώνη αγωνίστηκε ως Αμερικανός. Την ίδια χρόνια μετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αμβέρσας με την ελληνική ολυμπιακή ομάδα. Εγκατέλειψε στον Μαραθώνιο και ήταν 39ος στα 10 χιλιόμετρα σε ανώμαλο έδαφος.
Για πρώτη φορά το 1960 κέρδισε Αφρικανός δρομέας τον Ολυμπιακό Μαραθώνιο. Ηταν ο Αιθίοπας Αμπέμπε Μπικίλα, που έτρεξε ξυπόλυτος. Αρχικά επρόκειτο να τρέξει με καινούργια παπούτσια, αλλά όταν τα δοκίμασε έβγαλε φουσκάλες. Τον επόμενο χρόνο, πάλι ξυπόλυτος, κέρδισε τον διεθνή Μαραθώνιο της Αθήνας και το 1964 έγινε ο πρώτος με συνεχόμενες Ολυμπιακές νίκες, αυτήν τη φορά φορώντας παπούτσια.
Ο όρος «παγκόσμιο ρεκόρ» για το αγώνισμα του Μαραθωνίου έγινε αποδεκτός από τη Διεθνή Ομοσπονδία την 1η Ιανουαρίου του 2004. Μέχρι τότε χρησιμοποιούσαν τη φράση «καλύτερη επίδοση στον κόσμο».
Το 2011, ένας Βέλγος, ο Στέφαν Ενγκελς έτρεξε καθημερινά 42.195 μέτρα. Στις 31 Δεκεμβρίου του 2011 συμπλήρωσε 15.401 χιλιόμετρα τρέχοντας 365 μαραθωνίους.
Το 2019, στον Μαραθώνιο της Νέας Υόρκης, τερμάτισαν 53.627 δρομείς, αριθμός-ρεκόρ. Οι διοργανωτές του Μαραθωνίου του Λονδίνου ανακοίνωσαν ότι οι αιτήσεις για το 2024 ξεπέρασαν τις 500.000, επίσης ρεκόρ.
Στις 12 Οκτωβρίου 2019, ο Ελιουντ Κιπτσόγκε έγινε ο πρώτος άνθρωπος που τερμάτισε σε χρόνο κάτω από δύο ώρες, 1:59:40 στη Βιέννη. Το εγχείρημα ονομάστηκε Ineos 1:59 Challenge. Ο χρόνος δεν αναγνωρίστηκε από την τότε IAAF, γιατί ο αγώνας δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις. Στον Κενυάτη παρέχονταν συνεχώς υγρά, μπροστά του ένα αυτοκίνητο έδινε το ρυθμό και συνεχώς έτρεχαν μαζί του, σε διάταξη για να περιορίζουν την αντίσταση του αέρα, ομάδες δρομέων που διαδέχονταν η μία την άλλη.
Γκιγιόμ Ντε Λουστράκ
Ένας Γάλλος, ο Γκιγιόμ Ντι Λουστράκ, ολοκλήρωσε τον Απρίλιο του 2023 τον Μαραθώνιο στην πόλη Ντρομ της Νοτιοδυτικής Γαλλίας σε 3:25 τρέχοντας ανάποδα.
Το παγκόσμιο ρεκόρ γυναικών, 2:11:53 που σημείωσε η Τιγκστ Ασέφα από την Αιθιοπία στις 24 Σεπτεμβρίου 2023 στο Βερολίνο, είναι καλύτερο από το πανελλήνιο ρεκόρ (2:12:04) του Σπύρου Ανδριόπουλου.
Κάτω από 2:20 έχουν τρέξει 73 γυναίκες, ενώ 95 άνδρες έχουν γράψει ταχύτερο χρόνο από 2:05 (τελευταία ενημέρωση: 31 Οκτωβρίου 2023). Μόνο 11 γυναίκες και 2 άνδρες από τους συνολικά 168 δεν είναι Αφρικανοί ή αφρικανικής καταγωγής.
