Στην αποκάλυψη ότι θα δεχτεί ντιμπέιτ με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξη Τσίπρα, στις δεύτερες κάλπες, εάν αυτές χρειαστεί να γίνουν, προχώρησε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.
Μιλώντας το πρωί της Δευτέρας στον ΑΝΤ1 είπε ότι οι πρώτες εκλογές γίνονται με απλή αναλογική, γι’ αυτό και πρέπει να γίνει ντιμπέιτ με όλα τα κόμματα.
Πρόσθεσε πως στις δεύτερες εκλογές, αν χρειαστεί να γίνουν, θα πρέπει να υπάρξει τηλεμαχία των δυο αρχηγών.
Αυτό, γιατί, όπως είπε, οι επόμενες κάλπες θα γίνουν με ενισχυμένη αναλογική και με μπόνους επιπλέον εδρών στο πρώτο κόμμα.
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι «οι μόνες εκλογές που έχουμε μπροστά μας είναι αυτές της 21ης Μαΐου» και πρόσθεσε ότι θα σεβαστεί τις συνταγματικές επιταγές, θα πάρει την διερευνητική εντολή «αλλά το τι θα την κάνω, θα έχει να κάνει με το εκλογικό αποτέλεσμα» σημείωσε.
«Το εκλογικό αποτέλεσμα θα μας δείξει τις επόμενες κινήσεις» είπε χαρακτηριστικά.
Ο πρωθυπουργός έκανε αναφορά στον αρχηγό του ΠΑΣΟΚ, Νίκο Ανδρουλάκη, επαναλαμβάνοντας ότι δεν δέχτηκε να τον συναντήσει μετά την εκλογή του.
Συμπλήρωσε ότι «η στρατηγική ούτε Τσίπρας ούτε Μητσοτάκης ήταν προδιαγεγραμμένη από τη στιγμή που εξελέγη στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ» και πρόσθεσε ότι «αυτή τη στιγμή υπάρχουν μεγάλες διαφορές ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, ενώ το καλύτερο σενάριο για τον τόπο είναι η αυτοδυναμία της ΝΔ».
Είπε ακόμη ότι το ΠΑΣΟΚ είναι πιο κοντά με τον ΣΥΡΙΖΑ και τον κ. Τσίπρα παρά με τη ΝΔ και τον ίδιο.
«Με το ΠΑΣΟΚ του κ. Ανδρουλάκη έχουμε μεγάλες διαφορές. Ο κ. Ανδρουλάκης δεν θέλει εμένα για πρωθυπουργό, αλλά και σε πολιτικό επίπεδο έχουμε διαφορές».
Για τις νέες εξαγγελίες είπε ότι «όσο κινούμαστε εντός των δημοσιονομικών στόχων δεν χρειαζόμαστε την έγκριση κανενός. Για να υλοποιηθεί το πρόγραμμά μας έχουμε πει ότι προϋπόθεση είναι οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης που θα μας επιτρέπουν να δημιουργούμε πλεονάσματα».
«Ποτέ δεν θα επιτρέψω να επιστρέψει η χώρα σε εποχές επιτήρησης και Μνημονίων. Οι εποχές των παχιών αγελάδων του covid παρήλθαν οριστικά. Επειδή έχουμε αποδείξει ότι είμαστε πειθαρχημένοι στην εκτέλεση του προϋπολογισμού επιστρέφουμε στο τέλος του έτους το πλεόνασμα που δημιουργούμε. Οι πρώτοι που θα καρπωθούν το πλεόνασμα είναι οι χαμηλοσυνταξιούχοι και ευάλωτα άτομα» είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός.
Σημείωσε ότι θα συνεχίσει να στηρίζει τους χαμηλοσυνταξιούχους μέχρι να «σβήσει» η προσωπική διαφορά: «Είχαμε πει ότι θα διορθώσουμε αδικίες του νόμου Κατρούγκαλου. Για πρώτη φορά είχαμε αυξήσεις στις συντάξεις. Όλοι είδαν αυξήσεις αλλά ορισμένοι όχι στην τσέπη τους λόγω προσωπικής διαφοράς. Αυτό το διορθώσαμε με 200-300 ευρώ ως ενίσχυση. Είναι δέσμευσή μου ότι θα εξακολουθούμε να στηρίζουμε τους χαμηλοσυνταξιούχους μέχρι να «σβήσει» η προσωπική διαφορά» είπε.
Τόνισε ότι όλες οι κρίσεις που αντιμετώπισε η κυβέρνησή του ήταν εισαγόμενες, ενώ την κρίση του 2015 την προκάλεσε ο κ. Τσίπρας.
Εκτίμησε ότι η ακρίβεια θα αρχίσει να υποχωρεί, ενώ οι μειώσεις φόρων και οι αυξήσεις μισθών είναι μόνιμες. Προέβλεψε ότι «τα χειρότερα στον πληθωρισμό τα έχουμε δει. Εκτιμούμε ότι ο πληθωρισμός θα κινηθεί στο 3% το 2024».
Επανέλαβε ότι θα αυξηθεί ο κατώτατος μισθός στα 930 ευρώ και ο μέσος μισθός θα φτάσει στα 1.500 ευρώ σε βάθος 4ετιας.
Για τη μείωση του ΕΦΚ στα τρόφιμα είπε ότι δεν θα περάσει στις τιμές των τροφίμων. «Θυμάστε τι έγινε με τη μείωση του ΦΠΑ στον καφέ; Δεν πέρασε στην τελική τιμή» είπε χαρακτηριστικά.
Αναφερόμενος στο κόμμα Κασιδιάρη είπε ότι «η ιστορία θα γράψει ότι δύο κόμματα έδωσαν τη μάχη, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Κάποιοι ήταν παρόντες και κάποιοι ήταν απόντες. Το τι γίνεται στη δεξιά πολυκατοικία δεν με αφορά. Η ΝΔ θα διεκδικήσει ψήφο εμπιστοσύνης μόνο από βουλευτές που έχουν εκλεγεί με τη ΝΔ».
Είπε ακόμη ότι «κάποιους τους ενόχλησε που η Χρυσή Αυγή δεν μετέχει στις εκλογές. Ο κ. Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν δείχνουν καμία ικανοποίηση ότι η Χρυσή Αυγή δεν θα κατέβει στις εκλογές».
Για τις υποκλοπές είπε: «Αναλαμβάνω τις ευθύνες που μου αναλογούν για τις υποκλοπές. Σίγουρα θα βαρύνει πολιτικά, αρνητικά και όχι θετικά. Εμείς όμως αυτό που είπαμε το κάναμε: Είμαστε η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που απαγορεύει την πώληση παράνομου λογισμικού και πήραμε όλα τα θεσμικά μέτρα ώστε αυτό να μην ξαναγίνει. Μάθαμε από το λάθος μας και η ΕΥΠ λειτουργεί με πιο αυξημένα εχέγγυα διαφάνειας σε σχέση με το παρελθόν».
Όλη η συνέντευξη
Γιώργος Παπαδάκης: Μαζί μας, όπως αναμενόταν και το είχαμε προαναγγείλει, ο Πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και υποψήφιος Πρωθυπουργός. Το υποψήφιος Πρωθυπουργός νομίζω ότι κολλάει, έτσι δεν είναι;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Προφανώς.
Μαρία Αναστασοπούλου: Καλημέρα σας, καλώς ήρθατε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καλημέρα σας, καλή εβδομάδα.
Γιώργος Παπαδάκης: Πρέπει να μας ξεκαθαρίσετε και να μας το ξεκαθαρίσετε χωρίς να αλλάξετε όμως άποψη, γιατί μετά θα πούμε «άλλα μας έλεγε ο Πρωθυπουργός όταν είχε έρθει εδώ και άλλα λέει μετά». Εκλογές 21 Μαΐου, περίπτωση αυτοδυναμίας, δύσκολο να πιάσει ένα κόμμα το 46%. Εμείς να σας το ευχηθούμε, εάν δεν πιάσει «θα την πάρω», λέτε, «τη διερευνητική εντολή», τι να την κάνετε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Οι μόνες εκλογές που έχουμε μπροστά μας, κ. Παπαδάκη, είναι οι εκλογές της 21ης Μαΐου. Με απλή αναλογική, με μεγάλη δυσκολία να συγκροτηθεί κυβέρνηση μετά, για τους λόγους που έχουμε εξηγήσει πολλές φορές. Αυτό το οποίο έχω πει είναι ότι θα σεβαστώ τις επιταγές του Συντάγματος.
Γιώργος Παπαδάκης: Θα σεβαστώ σημαίνει ότι θα την πάρετε από την κυρία Σακελλαροπούλου.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το τι θα την κάνω θα εξαρτηθεί από το εκλογικό αποτέλεσμα και δεν θα σας πω τίποτα περισσότερο γι’ αυτό σήμερα.
Γιώργος Παπαδάκης: Δηλαδή αν είναι μεγάλο το ποσοστό που θα πάρετε στην πρώτη εκλογική αναμέτρηση, θα πείτε «γιατί να κάτσω εγώ τώρα να προβληματιστώ για συνεργασίες, ενδεχομένως στη δεύτερη να πάρω την αυτονομία».
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το εκλογικό αποτέλεσμα θα μας δείξει τις κινήσεις της επόμενης μέρας.
Γιώργος Παπαδάκης: Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να έχουμε και εκπλήξεις από εσάς το βράδυ των εκλογών 21 Μαΐου;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μα περιμένουμε να δούμε το αποτέλεσμα κ. Παπαδάκη.
Μαρία Αναστασοπούλου: Δηλαδή κ. Μητσοτάκη, θα επιμείνουμε λίγο σε αυτό, εάν είστε πρώτο κόμμα και πάρετε ένα ποσοστό 34-35% και βγαίνουν οι αριθμοί και μπορείτε με τον τρίτο, με το ΠΑΣΟΚ, να σχηματίσετε κυβέρνηση την 21η Μαΐου θα το κάνετε ή όχι;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτό που μπορώ να σας πω, κυρία Αναστασοπούλου, μιας και με ρωτάτε συγκεκριμένα, είναι ότι με το ΠΑΣΟΚ και τον κ. Ανδρουλάκη έχουμε μεγάλες διαφορές.
Ο ίδιος ο κ. Ανδρουλάκης έχει πει επανειλημμένως ότι δεν θέλει εμένα για Πρωθυπουργό, αλλά και σε πολιτικό επίπεδο βλέπω σημαντικές αποστάσεις σε μια σειρά από θέματα, όπως η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων, το άρθρο 16, οι θέσεις μας για την οικονομία.
Κατά συνέπεια, θα σας έλεγα ότι ο κ. Ανδρουλάκης σήμερα και το ΠΑΣΟΚ είναι πολύ πιο κοντά στο ΣΥΡΙΖΑ απ’ ό,τι είναι στη Νέα Δημοκρατία και σε εμένα προσωπικά. Εξάλλου, φαίνεται να τους ενώνει ένας κοινός στόχος και αυτός είναι να μην είμαι εγώ Πρωθυπουργός. Το είπε και ο κ. Βαρουφάκης, το λέει και ο κ. Ανδρουλάκης, το λέει και ο κ. Τσίπρας.
Μαρία Αναστασοπούλου: Αυτό ισχύει τώρα, τις τελευταίες ημέρες; Γιατί μέχρι πριν από δύο εβδομάδες σας θυμάμαι κι εσάς τον ίδιο να λέτε ότι αν πρέπει να διαλέξουμε μία από τις πολιτικές δυνάμεις της χώρας να συνεννοηθούμε στα βασικά αυτό είναι το ΠΑΣΟΚ, τώρα τι άλλαξε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν το έχω πει.
Γιώργος Παπαδάκης: Μήπως πήραν τα μυαλά σας αέρα από τις δημοσκοπήσεις που σας δείχνουν…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν το έχω πει αυτό στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, κυρία Αναστασοπούλου. Με το ΠΑΣΟΚ έχουμε συνεργαστεί στο παρελθόν, αλλά από εκεί και πέρα είναι βέβαιο ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ Νέας Δημοκρατίας και ΠΑΣΟΚ και εξακολουθώ να πιστεύω ότι το καλύτερο σενάριο για την επόμενη μέρα για τη χώρα είναι μια ισχυρή αυτοδύναμη κυβέρνηση, με τη Νέα Δημοκρατία στο τιμόνι, για να μπορούμε να έχουμε την πολιτική σταθερότητα που ο τόπος χρειάζεται.
Γιώργος Παπαδάκης: Πρέπει να κάνουμε όμως ερωτήσεις και πρέπει να πάρουμε και απαντήσεις. Εάν στη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση δεν καταφέρετε, αν είστε πρώτο κόμμα, να εξασφαλίσετε το ποσοστό αυτοδυναμίας το οποίο παίζει ποιο είναι αυτό -θα είναι από 37 έως 38 και κάτι, θα εξαρτηθεί από το άθροισμα του ποσοστού των κομμάτων που θα μείνουν εκτός Βουλής- τι θα κάνετε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Με ρωτάτε τι θα γίνει στη δεύτερη κάλπη όταν δεν ξέρουμε ακόμα τι θα γίνει στην πρώτη.
Γιώργος Παπαδάκης: Το περίμενα ότι θα μου απαντήσετε έτσι.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν θα σας πω απολύτως τίποτα γι’ αυτό. Διεκδικώ την αυτοδυναμία και πιστεύω ότι μπορώ να την πετύχω.
Γιώργος Παπαδάκης: Άρα, λοιπόν, βλέποντας και κάνοντας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως. Και ο λαός ο τελικός κριτής πάντα.
Μαρία Αναστασοπούλου: Λέτε με κάθε ευκαιρία, επειδή αναφερθήκατε στον κ. Ανδρουλάκη, ότι ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ έχει εμμονή προσωπικά μαζί σας. Δηλαδή, εσείς βλέπετε κάτι παραπάνω από το ψυχρό κλίμα που έχει προκύψει μετά την ιστορία των παρακολουθήσεων; Για την οποία έχετε τοποθετηθεί και εσείς ανοιχτά ότι έγιναν λάθη, κ. Μητσοτάκη.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ο κ. Ανδρουλάκης δεν δέχθηκε να με συναντήσει από την πρώτη στιγμή που εκλέχτηκε ως Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ. Και πιστεύω…
Γιώργος Παπαδάκης: Δεν έχετε βρεθεί ποτέ; Πρώτη φορά θα βρεθείτε στο debate;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ποτέ. Έχουμε συναντηθεί τυπικά, αλλά δεν έχουμε βρεθεί. Είχα ζητήσει να τον συναντήσω, σας θυμίζω, δεν δέχτηκε να με συναντήσει δύο φορές. Κατά συνέπεια θεωρώ ότι αυτή η στρατηγική του «ούτε Τσίπρας, ούτε Μητσοτάκης» ήταν προδιαγεγραμμένη από τον κ. Ανδρουλάκη από την πρώτη στιγμή που εκλέχτηκε Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.
Γιώργος Παπαδάκης: Να επικαιροποιήσουμε λιγάκι τη συζήτηση; Ανακοινώσατε κάποια πολύ καλά μέτρα, σημαντικά μέτρα. Γιατί, τώρα, όμως, κ. Πρόεδρε; Γιατί κάποιοι λένε, η Νέα Δημοκρατία ανακοινώνει το πρόγραμμά της και βλέποντας ότι ενδεχομένως το πρόβλημα είναι στους νέους ανθρώπους, που εκεί είναι αδιευκρίνιστη η ψήφος, τους λέτε Freedom Pass για όσους ενηλικιωθούν. Δηλαδή, φωτογραφίζετε αυτούς που θα ψηφίσουν για πρώτη φορά.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κύριε Παπαδάκη, θα μας επιτρέψετε να ανακοινώνουμε το πρόγραμμά μας με τον τρόπο τον οποίο θέλουμε εμείς.
Γιώργος Παπαδάκης: Βέβαια, για όνομα του Θεού.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Έτσι δεν είναι; Εξάλλου, αυτό το οποίο ανακοινώσαμε χθες είναι ένα μόνο μέτρο από τα πολλά που έχουμε ανακοινώσει για τη νέα γενιά. Δεν έχει μεγάλο δημοσιονομικό κόστος, είναι 30 εκατομμύρια, και είναι ένα μέτρο το οποίο έρχεται και εντάσσεται σε μια λογική που λέει ότι θέλουμε οι νέοι μας, όταν ενηλικιώνονται, να μπορούν να έχουν μια μικρή παροχή από την πολιτεία για δράσεις πολιτισμού και τουρισμού. Το Freedom Pass είχε δουλέψει πάρα πολύ καλά και αποφασίσαμε αυτό να το μονιμοποιήσουμε.
Από εκεί και πέρα, όπως ξέρετε, το πρόγραμμά μας είναι ένα πρόγραμμα πολύ αναλυτικό, πολύ τεκμηριωμένο, εκτείνεται σε πολλά διαφορετικά επίπεδα. Πολύ καλά κοστολογημένο. Και θα εξακολουθούμε να μιλάμε προγραμματικά από τώρα μέχρι τις εκλογές. Το πρόγραμμά μου είναι εδώ, θα σας το δώσω…
Γιώργος Παπαδάκης: Μπορεί να δούμε και άλλα δηλαδή;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αν μπορείτε να δείτε και άλλες ανακοινώσεις;
Γιώργος Παπαδάκης: Ναι.
Μαρία Αναστασοπούλου: Μέχρι τις 21.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Νομίζω ότι θα δείτε μεγαλύτερη έμφαση στα συγκεκριμένα του προγράμματος. Θέλω να δώσω ένα παράδειγμα, ότι όταν μιλήσαμε χθες για τα οικογενειακά επιδόματα των δημοσίων υπαλλήλων, είναι μια εξειδίκευση ενός μέτρου το οποίο ήδη ουσιαστικά έχουμε ανακοινώσει.
Έχουμε πει, 500 εκατομμύρια παραπάνω για το μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων και από εκεί και πέρα, αυτό το οποίο έχουμε κάνει είναι να πούμε ότι αυτά τα χρήματα θα τα δώσουμε πρωτίστως σε δημόσιους υπαλλήλους οι οποίοι έχουν παιδιά, για να στηρίξουμε το οικογενειακό επίδομα το οποίο σήμερα είναι χαμηλό.
Μαρία Αναστασοπούλου: Το Freedom Pass, εφάπαξ, κύριε Πρόεδρε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Εφάπαξ, μια φορά.
Γιώργος Παπαδάκης: Και είναι μόνο για τους 18αρηδες. Γιατί επί COVID το είχαμε δώσει και στους 22αρηδες.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι, εφάπαξ. Μια φορά, όταν ενηλικιώνεσαι.
Μαρία Αναστασοπούλου: Τώρα, επειδή έχετε πει αύξηση μέσου μισθού 25%, κατώτατος στα 950 ευρώ, περαιτέρω μείωση της φορολογίας.
Κύριε Πρόεδρε, για όλα αυτά τα μέτρα που έχετε ανακοινώσει για την επόμενη τετραετία πρέπει να πάρουμε το «οκ» από τους εταίρους μας ή εμείς παίρνουμε αυτά τα μέτρα και τα κάνουμε από μόνοι μας;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι, γιατί πρέπει να πληρούμε τους βασικούς μας δημοσιονομικούς στόχους. Όσο κινούμαστε εντός των στόχων του πλεονάσματος που έχουμε θέσει για το 2023, δεν χρειαζόμαστε την έγκριση κανενός για να εφαρμόσουμε τα μέτρα μας, γι’ αυτό και το πρόγραμμά μας είναι κοστολογημένο. Γι’ αυτό και λέμε ότι η απαραίτητη προϋπόθεση για να υλοποιηθεί είναι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης, τους οποίους η οικονομία μας μπορεί να πετύχει, για να μπορούμε ακριβώς να παράγουμε εκείνα τα πλεονάσματα που μας επιτρέπουν να υλοποιούμε το πρόγραμμά μας.
Γιώργος Παπαδάκης: Κύριε Πρόεδρε, υπάρχει ένα λάθος. Ενώ από τη μία πλευρά κάνετε αυξήσεις στα επιδόματα, κάνετε αυξήσεις στους μισθούς, από την άλλη δεν έχουμε επικαιροποίηση των εισοδηματικών και περιουσιακών στοιχείων. Με αποτέλεσμα ένας άνθρωπος ο οποίος παίρνει κάτι ελάχιστον παραπάνω ή κάτι παραπάνω, αυτό που χάνει από ένα επίδομα ή η φορολογία που του έρχεται, γιατί αλλάζει κλίμακα, να του αφαιρεί πολύ μεγαλύτερο ποσό. Μήπως λοιπόν θα πρέπει…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι κάτι που θα το εξετάσουμε την επόμενη τετραετία. Έχετε δίκιο σ’ αυτό που λέτε και τα ακούω κι εγώ αυτά τα παράπονα.
Γιώργος Παπαδάκης: Χαίρομαι που το λέω…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι απολύτως δικαιολογημένο.
Μαρία Αναστασοπούλου: Ακούσαμε να λέτε ότι το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ που παρουσιάστηκε από τον κ. Τσίπρα κοστίζει συνολικά πάνω από 80 δισεκατομμύρια ευρώ. Μας εξηγείτε λίγο πως προκύπτει αυτό; Έχετε την οικονομική ανάλυση για ένα-ένα μέτρο;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως, και την έχει δώσει και ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος. Όταν μιλάμε για ένα συνολικό κόστος, ξέρετε μιλάμε για το ένα άθροισμα, όταν μιλάμε μόνο για το ΦΠΑ στα τρόφιμα, το οποίο μπορεί να στοιχίσει 8 δισεκατομμύρια σε μία τετραετία.
Αθροίζοντας όλα τα μέτρα του ΣΥΡΙΖΑ καταλήγουμε σε αυτό το ποσό. Έδωσα χθες ένα παράδειγμα, το οποίο νομίζω ότι είναι ενδεικτικό. Προσωπικός βοηθός. Ξέρετε πόσο μεγάλη σημασία αποδίδω στα Άτομα με Αναπηρία και στη στήριξη τους. Εμείς λέμε προσωπικό βοηθό για 2.000 συμπολίτες μας, ο ΣΥΡΙΖΑ λέει για 70.000. Μόνο αυτό το μέτρο κοστίζει 2 δισ. Είναι παντελώς ανεφάρμοστο. Δεν υπάρχουν τόσοι προσωπικοί βοηθοί, ούτε υπάρχουν τόσο μεγάλες ανάγκες. Είναι ένα μόνο παράδειγμα του πόσο εύκολα -θα έλεγα- ο ΣΥΡΙΖΑ πετάει αριθμούς στον αέρα χωρίς να έχει καμία απολύτως αίσθηση κοστολόγησης αυτών των οποίων λέει.
Γιώργος Παπαδάκης: Κύριε Πρόεδρε, ακρίβεια. Ακρίβεια, ΦΠΑ, η ακρίβεια καλπάζει και θα μου επιτρέψετε να πω ότι δεν είναι δικαιολογία μόνο ο πληθωρισμός. Είναι και τα μέτρα τα οποία θα πρέπει να λαμβάνει μία κυβέρνηση.
Η Κύπρος για παράδειγμα, πριν από λίγες μέρες, μηδενίζει τον ΦΠΑ στα βασικά τρόφιμα, όχι σε όλα, στα βασικά τρόφιμα. Δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε και εμείς κάτι τέτοιο;
Ο ειδικός φόρος κατανάλωσης, δεν θα μπορούσε να μειωθεί; Και κάτι άλλο. Δεν είμαστε συνεπείς, όλο το πολιτικό σύστημα, διότι ο ειδικός φόρος κατανάλωσης επεβλήθη για να πατάξουμε το λαθρεμπόριο καυσίμων.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πολλές φορές έχουμε μιλήσει για αυτό, κ. Παπαδάκη, και το ερώτημα είναι ένα. Θα απαντήσω, λοιπόν, ευθέως: η μείωση του ΦΠΑ δεν θα περάσει στις τιμές των προϊόντων. Γιατί το λέω αυτό; Θυμάστε όταν μειώσαμε το ΦΠΑ στον καφέ; Μειώθηκαν οι τιμές; Όχι. Αντίστοιχα παραδείγματα έχουμε από πολλές ευρωπαϊκές χώρες που επιχείρησαν να μειώσουν το ΦΠΑ και είδαν τελικά ότι το μέτρο αυτό δεν είχε αποτέλεσμα, αλλά είχε σημαντικό δημοσιονομικό κόστος.
Μαρία Αναστασοπούλου: Δεν είναι μία έμμεση παραδοχή αυτό, κύριε Πρόεδρε, ότι δεν υπάρχουν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί ή δεν λειτουργούν με τέτοιο τρόπο, ώστε να ελέγξουν την αγορά;
Γιώργος Παπαδάκης: Εάν καρπωθεί ο επαγγελματίας τον ΦΠΑ παρανομεί.
Μαρία Αναστασοπούλου: Πώς λέμε ότι δεν θα φτάσει στον καταναλωτή;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι κατ’ ανάγκη. Η αγορά λειτουργεί με τους δικούς της κανόνες, ξέρετε πολύ καλά ότι πώς θα ελέγξει κανείς δεκάδες χιλιάδες καφέ τα οποία υπάρχουν; Η αγορά ισορροπεί στο επίπεδο το οποίο θεωρεί ότι μπορεί να προσφέρει προϊόντα και υπηρεσίες που να είναι διατεθειμένοι οι καταναλωτές να τις πληρώσουν.
Αλλά επειδή εγώ έχω μιλήσει πολλές φορές με συναδέλφους μου στο εξωτερικό για το θέμα αυτό και όσοι δοκίμασαν τη μείωση του ΦΠΑ διαπίστωσαν ότι στην πορεία είχαν έλλειμμα στα έσοδα, χωρίς να μειώσουν τις τιμές.
Εξάλλου, θέλω να θυμίσω, ότι ο πληθωρισμός στη χώρα μας είναι χαμηλότερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Εξακολουθεί να υπάρχει σημαντικότατο πρόβλημα ακρίβειας, το αναγνωρίζω πρώτος εγώ. Γι’ αυτό και δώσαμε το Market Pass, γι’ αυτό και στηρίξαμε λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, γι΄ αυτό και αυξήσαμε τον κατώτατο μισθό στα 780 ευρώ. Είχα δεσμευθεί για 730 ευρώ, θέλω να σας θυμίσω, αύξηση του κατώτατου μισθού, πήγαμε στα 780 ευρώ.
Άρα, τελικά η λύση στο πρόβλημα της ακρίβειας είναι η στήριξη του εισοδήματος μέσω των ονομαστικών μισθών και της μείωσης των φόρων. Και γι’ αυτό επιμένω τόσο πολύ στο να μπορέσουμε να αυξήσουμε τον κατώτατο μισθό στα 950 ευρώ και τον μέσο μισθό στα 1.500 ευρώ σε ορίζοντα τετραετίας. Είναι ένας στόχος ο οποίος είναι απολύτως εφικτός και μόνο έτσι θα μπορέσουμε να στηρίξουμε πραγματικά το εισόδημα.
Και κάτι τελευταίο. Η ακρίβεια είναι εδώ μαζί μας, εκτιμώ ότι θα αρχίσει να υποχωρεί. Οι μειώσεις φόρων, όμως, και οι αυξήσεις των μισθών είναι μόνιμες και δεν θα φύγουν. Άρα όταν θα υποχωρεί η ακρίβεια το όφελος από τις αυξήσεις των μισθών θα είναι μόνιμο και θα συνοδεύει τους μισθωτούς για το επόμενο διάστημα.
Γιώργος Παπαδάκης: Ο πληθωρισμός στα τρόφιμα, όμως, δεν είναι στο ύψος του πληθωρισμού της χώρας, ο πληθωρισμός στα τρόφιμα είναι στο 15% και 16%, αυτό κάτι σημαίνει.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι αλήθεια αυτό το οποίο λέτε. Παντού στην Ευρώπη έχουμε μεγαλύτερο πληθωρισμό στα τρόφιμα, εκτιμώ όμως, κ. Παπαδάκη και κα Αναστασοπούλου, ότι έχουμε δει τα χειρότερα στον πληθωρισμό.
Θα αρχίσει να αποκλιμακώνεται ο πληθωρισμός, εμείς ελπίζουμε ότι θα έχουμε πληθωρισμό κοντά στο 3% τον επόμενο χρόνο, αλλά, όπως σας είπα οι αυξήσεις των μισθών και οι αυξήσεις των εισοδημάτων είναι μόνιμες αυξήσεις, οι οποίες ήρθαν για να μείνουν και μόνο έτσι θα μπορέσουμε τελικά να στηρίξουμε το διαθέσιμο εισόδημα.
Μαρία Αναστασοπούλου: Κύριε Πρόεδρε, σας θυμάμαι να ασκείτε πολύ σκληρή κριτική επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ σε σχέση με την επιδοματική πολιτική που ασκούσε τότε η κυβέρνηση. Εδώ, αν κάτσει κάποιος και λαμβάνοντας υπόψη και τις δύσκολες συνθήκες, βεβαίως και τις δύσκολες κρίσεις που βίωσε η χώρα, αν κάτσει να μετρήσει κανείς τα «pass Μητσοτάκη» μπορεί να είναι και περισσότερα από τα «pass Τσίπρα».
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μα είμαστε στην ίδια συγκυρία; Σας ρωτώ. Δώσαμε 45 δισεκατομμύρια στην διάρκεια της πανδημίας.
Μαρία Αναστασοπούλου: Τότε ήμασταν ακόμα στα μνημόνια, κ. Πρόεδρε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Έπρεπε να το κάνουμε; Σας ρωτώ εγώ ευθέως. Προφανώς και έπρεπε να το κάνουμε, γιατί βρεθήκαμε αντιμέτωποι με μια πρωτοφανή κρίση. Στηρίξαμε την κοινωνία, τις θέσεις εργασίας, σώσαμε επιχειρήσεις από κλείσιμο και γι’ αυτό και η ανεργία σήμερα έχει πέσει έξι μονάδες. Και το ίδιο θα έκανα πάλι αν ξαναβρισκόμουν σε αυτή τη θέση. Το κάναμε χωρίς να διαταράξουμε τελικά τη δημοσιονομική ισορροπία. Είχαμε ουσιαστικά ισοσκελισμένο προϋπολογισμό το 2022, θα έχουμε πλεόνασμα το 2023. Άρα, ό,τι κάνουμε πρέπει να είναι εντός των αντοχών της ελληνικής οικονομίας.
Από εκεί και πέρα, είχαμε μια δεύτερη εισαγόμενη κρίση, η οποία ήταν η κρίση της ακρίβειας. Στηρίξαμε τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος. Θυμάστε πόσες εκπομπές κάνατε, κύριε Παπαδάκη, εσείς εδώ, και λέγατε, και δικαιολογημένα, ότι οι λογαριασμοί στο ρεύμα έχουν ξεφύγει.
Τι κάναμε λοιπόν; Φορολογήσαμε τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας, πήραμε τα χρήματα αυτά, βάλαμε χρήματα και από τον προϋπολογισμό και στηρίξαμε τα νοικοκυριά. Δώσαμε το Market Pass σε ποιους; Όχι σε όλους. Στους περισσότερους. Αποκλείσαμε τα πολύ υψηλά εισοδήματα, γιατί είδαμε ότι βρεθήκαμε αντιμέτωποι με ένα έκτακτο πρόβλημα. Αλλά υπάρχει ένας κοινός τόπος που ενώνει όλες τις κρίσεις που κληθήκαμε να διαχειριστούμε εμείς. Ήταν όλες εισαγόμενες.
Η κρίση του 2015 ήταν κρίση την οποία προκαλέσαμε εμείς οι ίδιοι. Άρα ο κ. Τσίπρας δεν μπορεί να λέει σήμερα ότι μας έβγαλε από τα μνημόνια όταν ήταν αυτός που μας έβαλε στο τρίτο μνημόνιο.
Γιώργος Παπαδάκης: Μάλιστα. Να μιλήσουμε για μια ειδική κατηγορία και είναι πολύ μεγάλη: 2,5 εκατομμύρια και κάτι παραπάνω είναι οι συνταξιούχοι. Τα μνημονιακά χρόνια οι περικοπές που είχαν αυτοί οι άνθρωποι φτάνουν κοντά τα 40 δισεκατομμύρια ευρώ.
Τώρα που δεν έχουμε μνημόνια δεν θα πρέπει να αποκατασταθούν κάποιες από τις αδικίες;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτό κάνουμε.
Γιώργος Παπαδάκης: Είχατε δεσμευτεί το 2019 για την προσωπική διαφορά και το νόμο Κατρούγκαλου, ότι θα τον καταργήσετε το νόμο Κατρούγκαλου. Όχι μόνο δεν καταργήσατε το νόμο Κατρούγκαλου, πατήσατε πάνω στο νόμο Κατρούγκαλου και συνεχίσατε κάποιες μεταρρυθμίσεις.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είχαμε πει ότι θα διορθώσουμε αδικίες του νόμου Κατρούγκαλου. Τι κάναμε λοιπόν; Για πρώτη φορά έχουμε αύξηση των συντάξεων. Σχεδόν 8%.
Θέλω να θυμίσω ότι η αύξηση των συντάξεων είναι προϊόν και του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας. Όσο πιο γρήγορα αναπτύσσεται η οικονομία τόσο πιο γρήγορα αυξάνονται οι συντάξεις.
Αύξηση είδαν όλοι οι συνταξιούχοι. Κάποιοι δεν την είδαν στην τσέπη τους λόγω της προσωπικής διαφοράς.
Γιώργος Παπαδάκης: 900.000.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως. Είναι πολύ σημαντικό ένας χαμηλοσυνταξιούχος ο οποίος μας ακούει σήμερα, και ο οποίος ποτέ δεν κατάλαβε πώς δούλευε η προσωπική διαφορά -ήταν άλλη μια επινόηση του νόμου Κατρούγκαλου-, σήμερα δεν θα έβλεπε αύξηση στη σύνταξη.
Ήρθαμε, λοιπόν, και είπαμε, πολύ ωραία, αυτό πρέπει να το διορθώσουμε. Δώσαμε από 200 έως 300 ευρώ έκτακτη ενίσχυση. Είναι δέσμευσή μου, κ. Παπαδάκη και κα Αναστασοπούλου, ότι θα εξακολουθούμε να στηρίζουμε ειδικά τους χαμηλοσυνταξιούχους που είναι θύματα της προσωπικής διαφοράς έως ότου…
Μαρία Αναστασοπούλου: Για πλήρη κατάργηση μπορείτε να δεσμευτείτε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι, δεν θα δεσμευτώ για κατάργηση της προσωπικής διαφοράς.
Γιώργος Παπαδάκης: Για επιστροφή της 13ης σύνταξης;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ουσιαστικά αυτό το οποίο κάνουμε με τις αυξήσεις που έχουμε δώσει και με τις έκτακτες ενισχύσεις που δίνουμε πάντα στο τέλος του χρόνου, είναι περίπου ισοδύναμο με αυτό το οποίο λέτε.
Προσέξτε όμως. Επειδή έχω μία ευθύνη -όπως σας είπα- για δημοσιονομική πειθαρχία. Διότι πρώτα και πάνω απ’ όλα δεν πρόκειται ποτέ μα ποτέ να επιτρέψω στη χώρα να ξανακυλήσει σε εποχές δημοσιονομικής επιτήρησης και μνημονίων. Για να γίνει αυτό με απόλυτη βεβαιότητα πρέπει να είμαστε συνεπείς στις δεσμεύσεις μας και να το εξηγήσουμε να το καταλάβουν και οι τηλεθεατές μας.
Οι εποχές των «παχιών αγελάδων» του COVID, που μπορούσαμε να δαπανούμε χωρίς περιορισμούς ευρωπαϊκούς παρήλθαν οριστικά. Η χώρα πρέπει να παράγει πρωτογενή πλεονάσματα, αλλά επειδή έχουμε αποδείξει ότι είμαστε πειθαρχημένοι στην υλοποίηση του προϋπολογισμού.
Είδατε ότι κάθε χρόνο το πλεόνασμα πέρα και πάνω από τους στόχους μας το επιστρέφουμε στην κοινωνία και οι πρώτοι, θα το τονίσω, που θα το καρπωθούν και το 2023 θα είναι οι χαμηλοσυνταξιούχοι και τα άτομα τα οποία βρίσκονται σε υψηλό καθεστώς ευαλωτότητας. Αυτοί που δικαιούνται ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Οι ανάπηροι συμπολίτες μας. Εμείς ήμασταν αυτοί που αυξήσαμε τα επιδόματα αναπηρίας κατά 8% ως τελευταία μας κίνηση πριν από τις εκλογές.
Γιώργος Παπαδάκης: Πάντως για το δώρο, για να ολοκληρώσω, οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα παίρνουν δώρο. Οι κρατήσεις που τους γίνονται είναι για 14 μισθούς και μόλις βγαίνουν στη σύνταξη παίρνουν 12. Αυτό δεν είναι αδικία, κύριε Πρωθυπουργέ;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ξέρετε πολύ καλά ότι εγώ θέλω να βλέπω, κ. Παπαδάκη, τις αποδοχές σε ετήσια βάση. Γιατί αυτό τελικά μετράει. Αν τις μοιράζεις στα 12 ή στα 14 και το ίδιο ισχύει τελικά και για τις συντάξεις. Ξέρετε ότι υπάρχουν άλλες χώρες που δεν έχουν 14 μισθούς, έχουν 12, αλλά το τελικό, θα έλεγα, αυτό που έχει τελικά την αξία, είναι πόσα χρήματα παίρνει ο άλλος στην τσέπη του σε ετήσια βάση. Κάποιοι υπολογισμοί γίνονται σε 12μηνη βάση, κάποιοι γίνονται σε 14μηνη βάση. Από εκεί και πέρα, εγώ αυτό το οποίο θέλω να κρατήσετε είναι ότι εμείς έχουμε ένα σχέδιο συγκεκριμένο για το πώς θα αυξήσουμε τους μισθούς.
Επαναλαμβάνω, οι μισθοί δεν αυξάνονται -με εξαίρεση τον κατώτατο που είναι ακόμα, θα έλεγα, απόφαση του κράτους- δεν αυξάνονται με «φιρμάνι». Αυξάνονται όταν μειώνεται η ανεργία, όταν ο εργαζόμενος έχει μεγαλύτερη δύναμη να διεκδικήσει καλύτερο μισθό. Αυξάνονται όταν φέρνουμε περισσότερες ξένες επενδύσεις, αυξάνονται όταν βελτιώνουμε τις δεξιότητες των εργαζόμενων έτσι ώστε να μπορούν να διεκδικούν καλύτερες απολαβές.
Όλα αυτά αποτελούν κύριο πυλώνα του προγράμματός μας. Και για να κλείσω αυτήν την τοποθέτηση μου, μία αναφορά σε αυτό το οποίο είδα χθες στην Ελευσίνα.
Ήταν πολύ συγκινητικό, θα σας έλεγα, ναυπηγεία -έχετε κάνει και εσείς πολλές εκπομπές- τα οποία ήταν έτοιμα να κλείσουν, σήμερα έχουν πέντε καράβια μέσα τα οποία επισκευάζονται. Οι εργαζόμενοι είναι ικανοποιημένοι. Πληρώνονται. Λήγει, ελπίζουμε, η δικαστική τους εκκρεμότητα, λήγει η εξυγίανση αυτής της εμβληματικής επένδυσης και τα ναυπηγεία Ελευσίνας θα μπορέσουν να προσθέσουν εκατοντάδες εργαζόμενους τα επόμενα χρόνια.
Αυτή είναι η εικόνα της Ελλάδος την οποία οραματίζομαι.
Μαρία Αναστασοπούλου: Κύριε Πρόεδρε, να επιστρέψουμε λίγο στα πολιτικά, γιατί έχουμε αφήσει κάποιες εκκρεμότητες. Γίνεται χαμός στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας, όπως έχετε διαπιστώσει και διαπιστώνουμε όλοι. Πάρα πολλά κόμματα. Υπάρχουν σήμερα δημοσιεύματα, και έχω μπροστά μου εφημερίδες, που λένε ότι δύο κόμματα της ακροδεξιάς γίνονται στην πραγματικότητα παράρτημα της Νέας Δημοκρατίας. Υπάρχουν συναντήσεις που γίνονται στο Μέγαρο Μαξίμου με Αρχηγούς αυτών των κομμάτων προκειμένου…
Γιώργος Παπαδάκης: Τις οποίες μεθοδεύετε εσείς.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα αστειεύεστε φαίνεται.
Μαρία Αναστασοπούλου: Προκειμένου να συνεργαστείτε αν χρειαστεί μετά τις εκλογές;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα αστειεύεστε φαίνεται. Κοιτάξτε, εγώ καταλαβαίνω γιατί κάποιοι μπορεί να αισθάνονται άσχημα με το πώς πηγαίνει αυτή η προεκλογική περίοδος.
Εγώ έχω επιλέξει συνειδητά να μιλάω για το μέλλον. Βλέπετε, δεν μου αρέσει να μιλώ για τους αντιπάλους μου, το αποφεύγω. Θέλω να μιλάω για το πρόγραμμά μας, αλλά φαίνεται ότι κάποιοι άλλοι επιλέγουν να μιλούν μόνο για εμάς και να κατασκευάζουν διάφορα σενάρια.
Τη μία δεν τους αρέσουν οι δημοσκοπήσεις και είναι κατευθυνόμενες, γιατί δεν απαντούν οι πολίτες, για άλλους λόγους. Τη δεύτερη προσπαθούν να χτίσουν σενάρια αποστασίας. Αναρωτιέμαι γιατί το λένε αυτοί που πιστεύουν ότι θα είναι πρώτοι στις εκλογές; Το τρίτο, το οποίο ακούω είναι ότι υπάρχουν, λέει, διεργασίες στη δεξιά πολυκατοικία, δεξιά της Νέας Δημοκρατίας.
Κοιτάξτε, εμείς κάναμε μία νομοθετική παρέμβαση πάρα πολύ ουσιαστική και με αυτή τη νομοθετική παρέμβαση απαγορεύσαμε στους φονιάδες της Χρυσής Αυγής να κατέβουν στις εκλογές. Είναι αδιανόητο να έρχονται κάποιοι σήμερα και να λένε ότι αυτό αποτελεί μία παρέμβαση στον τρόπο διεξαγωγής των εκλογών, γιατί περίπου αυτό εννόησε ο κ. Τσίπρας χθες.
Εγώ είχα καταλάβει ότι όλοι θέλαμε να αποκλειστεί η Χρυσή Αυγή από τις εκλογές. Το πετύχαμε, λοιπόν, αυτό και θυμάστε ότι κάνατε και εσείς κουβέντες εδώ και είχατε τις αμφιβολίες σας, όχι εσείς αλλά παρευρισκόμενοι, αν η διάταξη αυτή την οποία είχαμε ψηφίσει ήταν επαρκώς νομικά ισχυρή για να μπορέσουμε να πετύχουμε τον στόχο μας.
Γιώργος Παπαδάκης: Βέβαια χρειάστηκαν τρεις. Η πρώτη μπορεί να μην ήταν, χρειάστηκε δεύτερη, χρειάστηκε τρίτη.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Και δεκατρείς. Και δεκατρείς αν χρειαζόταν όσο κινούμαστε εντός του Συντάγματος. Κάναμε αυτό το οποίο έπρεπε για να αποκλείσουμε τη Χρυσή Αυγή από το να κατέβει στις εκλογές. Αυτό κάποιους τους ενόχλησε.
Μαρία Αναστασοπούλου: Ήθελαν κάποιοι τη Χρυσή Αυγή μέσα στη Βουλή;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως την ήθελαν.
Μαρία Αναστασοπούλου: Ποιοι είναι αυτοί;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ο κ. Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν δείχνουν καμία ικανοποίηση για το γεγονός ότι η Χρυσή Αυγή δεν κατεβαίνει στις εκλογές.
Μαρία Αναστασοπούλου: Σε τι θα βόλευε τον κ. Τσίπρα να ήταν μέσα;
Γιώργος Παπαδάκης: Εσείς δεν θέλατε τη Χρυσή Αυγή τώρα στη Βουλή ή όταν είδατε να γιγαντώνονται τα ποσοστά της Χρυσής Αυγής λέτε «ώπα, αυτοί αφαιρούν από μας ενδεχομένως»;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πότε ψηφίστηκε η πρώτη διάταξη για τη Χρυσή Αυγή; Πότε, το θυμάστε; Πότε;
Γιώργος Παπαδάκης: Πολύ πριν.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το 2021.
Γιώργος Παπαδάκης: Το 2021, ναι.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Άρα εμείς είχαμε μεριμνήσει.
Γιώργος Παπαδάκης: Αλλά για τον αποκλεισμό Κασιδιάρη, ο οποίος Κασιδιάρης έκανε προεκλογική εκστρατεία από τις φυλακές.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μα ήρθαμε, ουσιαστικά, κ. Παπαδάκη, και τι κάναμε;
Γιώργος Παπαδάκης: Τίποτα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι, βελτιώσαμε το νόμο που είχαμε ψηφίσει το 2021, όταν κανείς δεν έβλεπε τότε ότι η Χρυσή Αυγή μπορεί να έχει οποιαδήποτε δυναμική. Λοιπόν, αυτές τις ερωτήσεις, οι οποίες είναι εύλογες, πιστεύω ότι πρέπει να τις απευθύνετε σε άλλους πολιτικούς αρχηγούς.
Γιώργος Παπαδάκης: Βεβαίως θα τις απευθύνουμε, θα το κάνουμε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι, το λέω στον κ. Τσίπρα και στον κ. Βαρουφάκη οι οποίοι…
Μαρία Αναστασοπούλου: Το κάναμε και στον κ. Τσίπρα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Οι οποίοι ευθέως ουσιαστικά, ο μεν ένας ανοιχτά είπε ότι δεν πρέπει να απαγορευτεί η κάθοδος του κ. Κασιδιάρη στις εκλογές, ο άλλος εμμέσως πλην σαφώς εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για τις εξελίξεις.
Μαρία Αναστασοπούλου: Πάντως, κύριε Πρόεδρε, φαντάζομαι ότι οποιοσδήποτε καταδικασμένος που είναι αυτή τη στιγμή στις φυλακές δεν μπορεί να κάνει εκπομπές στο YouTube. Ο Κασιδιάρης το έκανε και αυτό φαντάζομαι ότι αντιλαμβάνεστε πως υπάρχει κάποια ευθύνη την οποία θα την ψάξουμε, θα την αναζητήσουμε;
Γιώργος Παπαδάκης: Για δύο χρόνια μάλιστα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το τι μπορεί να γίνεται μέσα στις φυλακές και το πώς μπορεί κάποιος να επικοινωνεί ενδεχομένως μέσα από τις φυλακές, είναι ένα θέμα το οποίο σίγουρα και εμένα με έχει απασχολήσει. Θα το δούμε.
Θα σας έλεγα, ότι δεν είναι το πιο ουσιαστικό ζήτημα. Αυτή τη στιγμή, αυτό το οποίο βλέπω και αυτό το οποίο έγραψε τελικά η ιστορία, είναι ότι δύο κόμματα -εδώ όντως μπορέσαμε και συμπορευτήκαμε με το ΠΑΣΟΚ- επιλέξαμε να δώσουμε αυτή τη μάχη. Κάποιοι ήταν απόντες, κάποιοι ήταν παρόντες. Η μάχη κερδήθηκε, ο Κασιδιάρης δεν θα είναι υποψήφιος στη Βουλή. Το τι γίνεται αυτή τη στιγμή στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας προσωπικά δεν με αφορά.
Μαρία Αναστασοπούλου: Κυβέρνηση με βουλευτές άλλων κομμάτων δεν θα φτιάξετε, λέτε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το έχω πει και το επαναλαμβάνω και σε εσάς κατηγορηματικά: η Νέα Δημοκρατία θα διεκδικήσει ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή μόνο από βουλευτές οι οποίοι είναι εκλεγμένοι από τη Νέα Δημοκρατία. Δεν νομίζω ότι μπορώ να το πω πιο καθαρά απ’ αυτό.
Γιώργος Παπαδάκης: Υποκλοπές. Είναι ένα κεφάλαιο το οποίο ουσιαστικά έφερε και τη σύγκρουση με τον κ. Ανδρουλάκη. Και ενδεχομένως, αν δεν υπήρχε το θέμα των υποκλοπών, να ήταν διαφορετική η σχέση σας.
Κύριε Πρωθυπουργέ, έχετε κάνει και εσείς την αυτοκριτική σας πάνω στο θέμα αυτό και έχετε επισημάνει και τα λάθη. Αρκεί αυτό;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, να επισημάνω, κ. Παπαδάκη, και πάλι ότι ο κ. Ανδρουλάκης είχε κάνει τις επιλογές του πολύ πριν «σκάσει» το σκάνδαλο των υποκλοπών.
Η άποψή μου είναι ότι ο κ. Ανδρουλάκης, από την πρώτη στιγμή που εκλέχθηκε Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, επέλεξε να τοποθετήσει το ΠΑΣΟΚ πολύ πιο κοντά στο ΣΥΡΙΖΑ απ’ ό,τι στη Νέα Δημοκρατία. Είναι μια επιλογή, τη σέβομαι. Είναι δικό του, εξάλλου, κόμμα, δεν μπορώ εγώ να υπεισέλθω στα εσωτερικά…
Μαρία Αναστασοπούλου: Πάντως, εκτός από «ούτε Μητσοτάκης» λέει και «ούτε Τσίπρας» για Πρωθυπουργός. Δεν λέει μόνο «ούτε Μητσοτάκης».
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ναι, αλλά αν δείτε την ένταση του λόγου του και αυτά τα οποία λένε, και το γεγονός ότι τρεις μέρες τσακώνονται για τον Ανδρέα Παπανδρέου.
Δεν μας αφορά αυτή η συζήτηση. Αφορά τους ενοίκους της κεντροαριστερής πολυκατοικίας. Γι’ αυτό τσακώνονται. Αλλιώς δεν θα τσακώνονταν. Αφού είναι κοντά, τσακώνονται για το ποιος είναι ο ιδεολογικός πατέρας του κεντροαριστερού χώρου. Εμάς αυτή η συζήτηση μας αφήνει παγερά αδιάφορους. Λοιπόν, από εκεί και πέρα όμως, να έρθω στο θέμα το οποίο με ρωτήσατε.
Κοιτάξτε, για τις υποκλοπές έχω κάνει πολύ ειλικρινή αυτοκριτική. Και προφανώς αναλαμβάνω και τις ευθύνες που μου αναλογούν. Και από τη στιγμή που υπάρχουν πολίτες που κρίνουν ότι το θέμα αυτό είναι σημαντικό, στη συνολική ζυγαριά η οποία πάντα υπάρχει για κάθε κυβερνητική θητεία, αυτό θα βαρύνει σίγουρα αρνητικά και όχι θετικά. Το ερώτημα, όμως, δεν είναι τόσο τι έγινε, αλλά τι κάναμε από τότε. Αναλάβαμε την ευθύνη μας με πράξεις για να διορθώσουμε το στραβό που έγινε;
Θα σας πω δύο πράγματα μόνο τα οποία καταδεικνύουν ότι αυτό το οποίο είπαμε το κάναμε: είμαστε η μόνη ευρωπαϊκή χώρα η οποία ψήφισε νομοθεσία που απαγορεύει τη διακίνηση παράνομων λογισμικών. Και κάναμε μια σημαντικότατη αλλαγή στην Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών, δομική αλλαγή, ώστε να εξασφαλίσουμε ότι θα υπάρχουν όλα τα απαραίτητα εχέγγυα ώστε ένα τέτοιο συμβάν να μη ξαναγίνει.
Έχουμε πολύ πιο αυστηρές δικλίδες πια για να παρακολουθείται ένα πρόσωπο δημόσιο, είτε αυτό είναι πολιτικός είτε αυτό είναι δημοσιογράφος. Πιστεύω, για να το πω πολύ απλά, ότι μάθαμε από το λάθος μας και η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών λειτουργεί πια με άλλα εχέγγυα, με πολύ καλύτερα θα έλεγα, με πολύ αυξημένα εχέγγυα διαφάνειας σε σχέση με το παρελθόν.
Γιώργος Παπαδάκης: Αφού προηγουμένως όμως παραδεχθήκατε ότι δεν είστε γνώστης των κινήσεων οι οποίες είχαν γίνει και ότι αν το γνωρίζατε δεν θα το επιτρέπατε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το έχω πει πάρα πολλές φορές αυτό και γι’ αυτό και αναλαμβάνω την ευθύνη που μου αναλογεί.
Μαρία Αναστασοπούλου: Δεν μπορώ να μην σας ρωτήσω, κύριε Πρόεδρε, και σε προσωπικό επίπεδο, επειδή έχετε βάλει και από τον προσωπικό τόνο στις σχέσεις -τις ανύπαρκτες, στην πραγματικότητα- με το κ. Ανδρουλάκη. Εσείς αν μαθαίνατε ότι σας παρακολουθούσε το περιβάλλον Ανδρουλάκη, θα δεχόσασταν να συναντηθείτε μαζί του αν σας καλούσε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κοιτάξτε, εγώ καταλαβαίνω τα αισθήματα και τα συναισθήματα. Μόνο που πολιτική δεν κάνουμε με συναισθήματα. Και όπως σας είπα, η στάση του κ. Ανδρουλάκη απέναντί μου -κατά την άποψή μου τουλάχιστον- είχε καθοριστεί πολύ πριν από τις υποκλοπές και καταλαβαίνω ότι αυτό είναι οπωσδήποτε ένα μεγάλο αγκάθι. Όπως σας είπα, όμως, το ζήτημα δεν είναι για μένα μόνο προσωπικό, είναι και βαθιά πολιτικό.
Όλη η στάση σήμερα του ΠΑΣΟΚ του κ. Ανδρουλάκη -το τονίζω ο κ. Ανδρουλάκης δίνει αυτό το συγκεκριμένο στίγμα στο ΠΑΣΟΚ- είναι ένα κόμμα το οποίο αρέσκεται στο να αναβιώσει θα έλεγα ένα ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του 1980. Μου θυμίζει πάρα πολύ, ο λόγος πολλών στελεχών του, τι γινόταν τη δεκαετία του 1980, μόνο που τώρα είμαστε στο 2023 και οι προκλήσεις του μέλλοντος είναι διαφορετικές.
Μαρία Αναστασοπούλου: Είναι περισσότερα αυτά που σας χωρίζουν από αυτά που σας ενώνουν με το ΠΑΣΟΚ αυτή τη στιγμή;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Σαφέστατα, χωρίς συζήτηση. Και γι’ αυτό και επιμένω ότι οι επόμενες εκλογές πρέπει να δώσουν ένα καθαρό μήνυμα νίκης στη Νέα Δημοκρατία ώστε όταν κληθούμε, που είναι το πιο πιθανό σενάριο, να ξαναψηφίσουμε, να είναι απολύτως βέβαιο ότι υπάρχει πρόταση διακυβέρνησης για τη χώρα. Ξέρετε, εμείς δεν μπορούμε να επιβάλουμε στους πολίτες τι θα κάνουν. Και τελικά θα σεβαστούμε με κάθε τρόπο την ετυμηγορία των πολιτών.
Μαρία Αναστασοπούλου: Ναι, αλλά μιλάτε για «τερατογένεση» από την άλλη, κύριε Πρόεδρε. Γιατί χρησιμοποιείτε αυτόν τον όρο για μία κυβέρνηση που μπορεί να συγκροτηθεί από δημοκρατικά κόμματα, αν το αποφασίσει ο λαός.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πράγματι. Υπάρχει το μαθηματικό ενδεχόμενο. Έχετε δίκιο σε αυτό το οποίο λέτε, να κάνουν κυβέρνηση το δεύτερο, το τρίτο και το τέταρτο κόμμα. Υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο.
Γιώργος Παπαδάκης: Αν βγαίνουν οι αριθμοί.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αν βγαίνουν οι αριθμοί, προφανώς. Το ερώτημα είναι, τι θέλουμε αυτή την κυβέρνηση; Αυτή θα είναι μία κυβέρνηση, όπως είπατε, στην οποία θα συμμετέχει ο κ. Τσίπρας, ο κ. Ανδρουλάκης, ο κ. Βαρουφάκης με τη «Δήμητρα». Είναι ένα ενδεχόμενο.
Τι λέω εγώ στους πολίτες; Ότι για να είστε απολύτως σίγουροι ότι αυτό το μαθηματικό ενδεχόμενο δεν θα προκύψει, να είστε βέβαιοι ότι αυτό μπορεί να γίνει με ένα τρόπο μόνο, με το να είναι πολύ ισχυρή η Νέα Δημοκρατία στην κάλπη της 21ης Μαΐου.
Γιώργος Παπαδάκης: Κύριε Πρωθυπουργέ, να πάμε σε έναν πολύ ευαίσθητο τομέα, την υγεία. Μιλάμε για το Καστελόριζο το οποίο αμφισβητείται από τους Τούρκους, όμως βρέθηκε στην ανάγκη ένας πατέρας να πάρει το παιδί του και να πάει στην Τουρκία για περίθαλψη.
Γιατί το Καστελόριζο, που εδώ μας κάνουν μάλιστα και παράπονα ότι μερικές φορές ούτε στο χάρτη δεν το δείχνουμε όταν μιλάμε για τον καιρό, αλλά καλά το Καστελόριζο θα μου πείτε είναι πολύ μακριά, είναι ακριτικό νησί. Η Κέρκυρα; Όπου χάθηκε μια ζωή, μια γυναίκα η οποία ήταν εγκυμονούσα έχασε το βρέφος της γιατί δεν υπήρχε μέσο για να μεταφερθεί.
Δεν θα πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερο βάρος στον τομέα της υγείας;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Χαίρομαι που με ρωτάτε γι’ αυτό, διότι για μένα η αναμόρφωση της Υγείας αποτελεί το μεγαλύτερο προσωπικό στοίχημα της δεύτερης τετραετίας. Θα μου πείτε μεγαλύτερο και από την οικονομία; Θα σας πω σε προσωπικό επίπεδο θα έλεγα, ναι, διότι γνωρίζω πολύ καλά τις αδυναμίες του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Γιώργος Παπαδάκης: Ποιας υγείας όμως, της δημόσιας ή της ιδιωτικής; Γιατί σας κατηγορούν ότι βοηθάτε την ιδιωτική υγεία εις βάρος της δημόσιας. Έτσι λέει η αντιπολίτευση.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτό ας μπορέσει να το αποδείξει με κάποιο τρόπο, ο οποίος να έχει οποιαδήποτε λογική συνέχεια. Εγώ μιλάω για τη δημόσια υγεία, για να το ξεκαθαρίσω, μιλάω για το Εθνικό Σύστημα Υγείας, το οποίο έδειξε μεγάλες αντοχές στην πανδημία, έδειξε όμως και τις αδυναμίες του.
Αυτή τη στιγμή εμείς έχουμε ένα πολύ συγκροτημένο πρόγραμμα για την υγεία, το οποίο είχα την ευκαιρία να παρουσιάσω σε μία ειδική εκδήλωση. Η έμφασή μας δίνεται στην ταχύτητα και στην ποιότητα των υπηρεσιών υγείας, δεν γίνεται κάποιος να περιμένει έξι έως 12 μήνες συχνά για να κάνει ένα τακτικό χειρουργείο.
Μαρία Αναστασοπούλου: Συμβαίνει ακόμα αυτό, κύριε Πρόεδρε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως και συμβαίνει.
Μαρία Αναστασοπούλου: Και για ραντεβού, απλό ραντεβού που παίρνει ένας άνθρωπος και του λένε μετά από οκτώ μήνες.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως και συμβαίνει και αυτό λύνεται με δύο τρόπους. Ο ένας τρόπος είναι ότι χρειαζόμαστε παραπάνω προσωπικό. Με ακούτε σπάνια να μιλάω για προσλήψεις, άλλοι θεωρούν ότι οι προσλήψεις είναι η λύση σε όλα τα προβλήματα. Εδώ, όμως, ξέρουμε πολύ καλά ότι πρέπει να προσλάβουμε 10.000 νοσηλευτές και γιατρούς τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Και όχι απλά να το κάνουμε, να το κάνουμε και γρήγορα, διότι ένα από τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετώπισα την πρώτη τετραετία και το οποίο θέλω να διορθώσω τη δεύτερη είναι οι εξαιρετικά χρονοβόρες διαδικασίες του ΑΣΕΠ.
Δεν συζητώ για παράκαμψη του ΑΣΕΠ, ξέρετε όμως πάρα πολύ καλά ότι δεν είναι λογικό από τη στιγμή που εκκινεί μία διαδικασία να πρέπει να περάσουν δύο και τρία χρόνια για να τοποθετηθεί κάποιος δημόσιος υπάλληλος, κάποιος γιατρός εν προκειμένω στη θέση του. Κατά συνέπεια επιτάχυνση σημαντική.
Μαρία Αναστασοπούλου: Γιατί, όμως, δεν σας έφτασε αυτή η τετραετία για να γίνει και αυτό, κύριε Πρόεδρε, και πρέπει να σας ψηφίσει ο ελληνικός λαός για την επόμενη;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Γιατί 2,5 χρόνια διαχειριστήκαμε μία πανδημία, κυρία Αναστασοπούλου. Ήμασταν σε φάση απόλυτης κρίσης στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και αυτό νομίζω ότι είναι κάτι το οποίο το καταλαβαίνουν όλοι.
Μαρία Αναστασοπούλου: Έτρεξαν και πολλά όμως, δηλαδή χάρη στην πανδημία σε πολύ μεγάλο βαθμό τρέξαμε και σε πολλά άλλα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως, τι αποκτήσαμε χάριν της πανδημίας; Αποκτήσαμε διπλάσιο αριθμό μονάδων εντατικής θεραπείας. Έχουμε σήμερα 107.000 εργαζόμενους στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, είχαμε 100.000.
Αποκτήσαμε παραπάνω εξοπλισμό, ναι, αλλά τα βασικά ζητήματα των διαδικασιών και των υποδομών του Εθνικού Συστήματος Υγείας ακόμα δεν τα έχουμε λύσει. Εμείς θα αναμορφώσουμε 156 Κέντρα Υγείας και 80 νοσοκομεία θα αποκτήσουν καινούργια τμήματα επειγόντων περιστατικών. Στην Κεφαλονιά, που βρέθηκα τις προάλλες, στο Αργοστόλι, έχουν καινούργιο τμήμα επειγόντων περιστατικών και οι άνθρωποι είναι εξαιρετικά ικανοποιημένοι.
Μου είπε, μάλιστα κάποιος, μιας και αναφερθήκατε στην ιδιωτική υγεία, ότι πήγα στο ΤΕΠ και είναι σαν να πηγαίνω σε ιδιωτικό νοσοκομείο. Διότι η παράσταση -και δικαιολογημένη ενδεχομένως- του πολίτη, είναι ότι οι υποδομές στα δημόσια νοσοκομεία είναι προβληματικές.
Γιώργος Παπαδάκης: Λείπουν ειδικότητες, όμως.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αλλά να πω και κάτι ακόμα, όμως. Να πούμε και ορισμένες αλήθειες εδώ και να είμαστε και διατεθειμένοι να συγκρουστούμε και να «σπάσουμε αυγά».
Όταν βλέπω τι γίνεται στις εφημερίες σήμερα και βλέπω και κάνω την ανάλυση και παρατηρώ ότι πολύ συχνά αυτοί που πάνε στα επείγοντα δεν είναι επείγοντα. Είναι περιστατικά τα οποία μπαίνουν για να χειρουργηθούν την επόμενη μέρα, έτσι δεν είναι; Και να πάρουν τη θέση κάποιου άλλου προγραμματισμένου τακτικού χειρουργείου. Είναι αλήθεια αυτό το οποίο λέω ή δεν είναι; Είναι.
Μαρία Αναστασοπούλου: Αυτό όμως δεν είναι δουλειά του νοσοκομείου και της πολιτείας να το ελέγξει;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι δουλειά του νοσοκομείου και της διοίκησης και της παρακολούθησης.
Μαρία Αναστασοπούλου: Ποιος είναι πραγματικά επείγον περιστατικό.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ακριβώς. Και του τρόπου με τον οποίον…
Γιώργος Παπαδάκης: Ξέρετε γιατί καταφεύγουν όμως σε κάτι τέτοιο; Γιατί αν πάει με την κανονική του σειρά θα του πουν να χειρουργηθεί σε 4-5 μήνες και μπορεί να είναι επείγον το περιστατικό.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αν είναι πραγματικά επείγον θα χειρουργηθεί, εγώ δεν μιλάω για τα πραγματικά επείγοντα.
Γιώργος Παπαδάκης: Ξέρετε πόσες καταγγελίες τέτοιες έχουμε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Εγώ δεν μιλάω για τα πραγματικά επείγοντα, μιλάω για τα περιστατικά τα οποία μπαίνουν από την «πίσω πόρτα» και τα οποία θα πάρουν τη θέση κάποιου άλλου περιστατικού που δεν το έκανε αυτό.
Λοιπόν, αν μιλάμε για δικαιοσύνη και για ίση μεταχείριση, τέτοιες πρακτικές πρέπει να σταματήσουν. Αυτό το οποίο μπορώ να σας πω, για να κλείσω το κεφάλαιο υγεία, είναι ότι θα έχω προσωπική επίβλεψη του χαρτοφυλακίου της υγείας. Θα έλεγα πιο στενή από αυτή που θα περίμενε κανείς από έναν Πρωθυπουργό που επιβλέπει τα Υπουργεία του, ακριβώς επειδή είναι ένας τομέας τον οποίο βλέπω την ανάγκη να κάνουμε σημαντικές παρεμβάσεις. Και για τον οποίο βέβαια, να το πω και αυτό, έχουμε σημαντικούς εξασφαλισμένους πόρους. Μιλάμε συχνά για το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο εγώ διαπραγματεύτηκα, και έφερα πίσω στη χώρα 31 δισεκατομμύρια ευρώ το καλοκαίρι του 2020. Όλες οι επενδύσεις που σας ανέφερα για την υγεία θα γίνουν από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.
Μαρία Αναστασοπούλου: Κύριε Πρόεδρε, πάμε στην Τουρκία. Σε έξι μέρες και σήμερα οι Τούρκοι ψηφίζουν για το νέο Πρόεδρο και είναι διπλό το ερώτημα. Από τη μία αν εκτιμάτε ότι αυτή η περίοδος σχετικής ηρεμίας που διανύουμε με τους γείτονές μας, λόγω προφανώς και των εκλογών και στις δύο χώρες αλλά και του σεισμού, θα συνεχιστεί και μετά τις εκλογές.
Δεύτερον, επειδή πάρα πολλά έχουν ακουστεί και πρέπει να το απαντήσουμε και αυτό, να το απαντήσετε εσείς, περίπτωση να συζητήσουμε άλλα θέματα με την Τουρκία εκτός από την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, υπάρχει; Έχει ανοίξει μια τέτοια συζήτηση, κύριε Πρόεδρε;
Γιώργος Παπαδάκης: Και συγκεκριμένα κύριε Πρόεδρε, θα συμμετείχατε σε μία συζήτηση για συνεκμετάλλευση; Γιατί είναι ένα θέμα το οποίο ακούστηκε τελευταία και ακούστηκε και μάλιστα και από στελέχη του κόμματός σας για τη συνεκμετάλλευση.
Μαρία Αναστασοπούλου: Στο Αιγαίο, κάποιοι μιλούν για «Πρέσπες στο Αιγαίο».
Κυριάκος Μητσοτάκης: Για «Πρέσπες στο Αιγαίο» μιλάει η αντιπολίτευση.
Γιώργος Παπαδάκης: Άλλο. Εγώ δεν σας λέω για την αντιπολίτευση για «Πρέσπες στο Αιγαίο», εγώ λέω ότι στελέχη του κόμματός σας μιλάνε για συνεκμετάλλευση.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Να το ξεκαθαρίσουμε εδώ: η Ελλάδα έχει μία βασική διαφορά με την Τουρκία, γεωπολιτική διαφορά, η οποία αποτέλεσε και την αιτία των τεταμένων σχέσεών μας με την Τουρκία εδώ και δεκαετίες, και αυτή είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Γι’ αυτό και μόνο είμαστε διατεθειμένοι να συζητήσουμε σοβαρά με την Τουρκία, με γνώμονα τις σχέσεις καλής γειτονίας και το Διεθνές Δίκαιο και αν τα καταφέρουμε να βρούμε μία αμοιβαία αποδεκτή λύση.
Δεν υπάρχει περίπτωση να συζητήσω κανένα άλλο ζήτημα με την Τουρκία που να αφορά το Αιγαίο, είτε μιλάμε παραδείγματος χάρη για αποστρατικοποίηση νησιών, είτε μιλάμε ακόμα χειρότερα για αμφισβήτηση της κυριαρχίας των νησιών ή ζητήματα τα οποία πέφτουν κάτω από την ομπρέλα της συνεκμετάλλευσης του Αιγαίου. Αυτά αποκλείεται να συζητηθούν με εμένα Πρωθυπουργό.
Από την άλλη, θα επιδιώξω με την Τουρκία να έχω έναν ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας και αν μπορούμε σε άλλα θέματα που δεν έχουν να κάνουν με αυτά, θέματα οικονομικής συνεργασίας, θέματα περιβαλλοντικής συνεργασίας, θέματα συνεργασίας στην πολιτική προστασία, να οικοδομήσουμε έναν δίαυλο επικοινωνίας και να χτίσουμε σχέσεις εμπιστοσύνης. Σε τέτοια θέματα, προφανώς και θα το επιδιώξω.
Μαρία Αναστασοπούλου: Άρα η Χάγη είναι μακριά, κύριε Πρόεδρε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η Χάγη αυτή τη στιγμή σίγουρα θα μπορούσε να είναι μία τελική κατάληξη, υπό την προϋπόθεση ότι θα συμφωνήσουμε για τι ακριβώς πάμε στη Χάγη, σίγουρα δεν είναι κοντά. Ναι, είναι μακριά. Αλλά μιας και με ρωτήσατε και για τη βελτίωση των σχέσεων, πρώτος εγώ τη χαιρετίζω, πρώτος εγώ έδωσα την εντολή να είμαστε οι πρώτοι που θα πάμε στην Τουρκία να υποστηρίξουμε τον τουρκικό λαό μετά τον καταστροφικό σεισμό.
Γιώργος Παπαδάκης: Έχουν αρχίσει και το αλλάζουν τώρα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα έρθω σε αυτό.
Μαρία Αναστασοπούλου: Είπε ο Çavuşoğlu χθες ότι ανά πάσα στιγμή είναι πιθανή μία ένταση με την Ελλάδα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ακριβώς επειδή εγώ δεν έχω αυταπάτες, πέρασα τρία χρόνια, τριάμισι χρόνια από τα τέσσερα που είμαι Πρωθυπουργός, διαχειριζόμενος μία εξαιρετικά επιθετική Τουρκία.
Το έκανα χτίζοντας συμμαχίες, ενισχύοντας τις Ένοπλες Δυνάμεις, στηρίζοντας την οικονομία, διότι αν δεν έχουμε ισχυρή οικονομία η χώρα δεν μπορεί ουσιαστικά να πατάει καλά στα πόδια της και δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι αυτό το κλίμα της εκτόνωσης θα συνεχιστεί και μετά τις εκλογές.
Γι’ αυτό και οι εκλογές στην Ελλάδα, όχι στην Τουρκία, έχουν και μία πολύ σημαντική γεωπολιτική διάσταση. Τα θέματα εξωτερικής πολιτικής θα μας απασχολήσουν την επόμενη μέρα. Θα πρέπει οι πολίτες να αναλογιστούν ποια κυβέρνηση και ποιος Πρωθυπουργός είναι ο πιο κατάλληλος να διαχειριστεί ενδεχόμενες γεωπολιτικές κρίσεις…
Μαρία Αναστασοπούλου: Ή με Erdoğan ή με Kılıçdaroğlu, κύριε Πρόεδρε; Για μας είναι το ίδιο είτε ο ένας είτε ο άλλος;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Εγώ θα είμαι έτοιμος να συνεργαστώ με όποιον επιλέξει ο τουρκικός λαός, αυτό το οποίο όμως μπορώ να σας πω είναι ότι αυτή η αναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας, που περιγράφεται με το ευφυολόγημα της «γαλάζιας πατρίδας», πιστεύω ότι έχει έρθει για να μείνει.
Εάν η Τουρκία τώρα επιλέξει να κάνει μία σημαντική γεωπολιτική στροφή, ένα γενναίο άνοιγμα όχι μόνο προς την Ελλάδα, προς τη Δύση συνολικά, προς την Ευρώπη, προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, αυτό ενδεχομένως να δημιουργήσει ένα παράθυρο ευκαιρίας και για την επίλυση του βασικού ζητήματος που έχουμε με την Τουρκία.
Αλλά, το τονίζω αυτό, πρέπει να είμαστε απολύτως έτοιμοι και για το ενδεχόμενο η ένταση να συνεχιστεί και γι’ αυτό και δεν πρόκειται να κάνω βήμα πίσω από το σχέδιο το οποίο έχουμε για την ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων, πάντα στα πλαίσια των δυνατοτήτων του προϋπολογισμού. Δεν έχουμε κάνει τίποτα το οποίο να ξεφεύγει, εξάλλου, από τις δημοσιονομικές δυνατότητες.
Αλλά η ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων θα συνεχιστεί.
Μαρία Αναστασοπούλου: Το πρόγραμμα θα συνεχιστεί κανονικά.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κανονικά.
Γιώργος Παπαδάκης: Κύριε Πρωθυπουργέ, θα αφιερώσουμε τα τελευταία λεπτά σε αυτά που μας ρωτάει ο κόσμος, γιατί θα ήταν πραγματικά απαράδεκτο να μην απαντούσατε σε αυτά που ρωτάει.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως, ναι.
Γιώργος Παπαδάκης: Αντικειμενικές αξίες, με την αύξηση των αντικειμενικών αξιών δεν μπαίνει κάτι στην τσέπη του, η μπετούγια γίνεται πιο ακριβή. Άρα αυτός ο άνθρωπος μπορεί να χάσει μια σειρά από επιδόματα. Εάν σκοπεύετε και εκεί να κάνετε μία διόρθωση.
Το θέμα των τριετιών θα έχει αναδρομική ισχύ ή θα ισχύσει από το 2024-2025 και μετά; Γιατί αν ένας άνθρωπος έχει στον εργασιακό του βίο τρεις-τέσσερις τριετίες, τρεις, γιατί μέχρι τρεις είναι, τις έχει χάσει. Και τρίτον, το δημογραφικό. Πολλοί λένε ότι χανόμαστε, μειώνεται ο πληθυσμός και θα το διαπιστώσουμε και στις εκλογές.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Να ξεκινήσω με αντίστροφη σειρά;
Γιώργος Παπαδάκης: Βεβαίως.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το δημογραφικό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζουμε σήμερα. Έχουμε μία συνεκτική πολιτική για τη στήριξη της οικογένειας και ειδικά των νέων ζευγαριών. Υπάρχει μεγάλη δυσκολία σήμερα για το πώς μία οικογένεια θα κάνει όχι απλά δύο παιδιά, πολύ συχνά δεν κάνουν ούτε καν το πρώτο.
Και γι’ αυτό και επιλέξαμε μια από τις παρεμβάσεις που ανακοίνωσα χθες, εξειδίκευσης, αφορά ακριβώς τα επιδόματα τα οικογενειακά στο δημόσιο. Δεν γίνεται με δύο παιδιά να παίρνεις 70 ευρώ και με ένα παιδί να παίρνεις 50. Τα 70 θα γίνουν 120 και τα 120 θα γίνουν 170.
Το Πρόγραμμα «Σπίτι μου» ακριβώς εκεί απαντά, στη δυνατότητα να μπορεί ένα νέο ζευγάρι να αισθάνεται την ασφάλεια ότι έχει το δικό του σπίτι και να πληρώνει μια χαμηλή δόση για να μπορεί τελικά να εξυπηρετήσει το δάνειό του με δόση χαμηλότερη από αυτή του ενοικίου.
Όλα τα προγράμματα στήριξης των οικογενειών, από τους παιδικούς σταθμούς, τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, τη «Νταντά της γειτονιάς», ακριβώς εκεί αποσκοπούν. Στο να διευκολύνουμε τις οικογένειες, ειδικά τις νέες εργαζόμενες μητέρες, να πάρουν την απόφαση και να προχωρήσουν να κάνουν παιδί, να κάνουν το δεύτερο ή το τρίτο παιδί.
Δεν πρόκειται να έχουμε άμεσα αποτελέσματα, κ. Παπαδάκη και κα Αναστασοπούλου, ως προς το δημογραφικό. Θα χρειαστεί να επιμείνουμε σε αυτή την πολιτική σε βάθος χρόνου για να μπορούμε να αντιστρέψουμε αυτή τη δημογραφική, θα έλεγα, γήρανση η οποία παρατηρείται σήμερα στον πληθυσμό μας.
Είναι, όμως, ένα μείζον ζήτημα το οποίο μας απασχολεί πάρα πολύ. Θυμίζω, εξάλλου, ότι εμείς ήμασταν αυτοί που δώσαμε 2.000 ευρώ για τη γέννηση κάθε παιδιού. Γιατί, ξέρετε, πολλές φορές αυτά τα οποία κάνουμε τα θεωρούμε δεδομένα, αλλά ήταν δική μας η απόφαση. Και είναι μια σημαντική ανακούφιση για κάθε νέα μητέρα, για κάθε νέο ζευγάρι, να έχουν αυτό το ποσό με τη γέννηση του παιδιού.
Ερχόμαστε τώρα στα άλλα δύο θέματα.
Γιώργος Παπαδάκης: Τριετίες, αν θα έχουν αναδρομική ισχύ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτό δεν είμαι αυτή τη στιγμή έτοιμος ακόμα να σας το πω.
Γιώργος Παπαδάκης: Δεν είναι λογικό, όμως; Για κοιτάξτε, είναι πίσω από τις κάμερες, δουλεύουν 15 και 20 χρόνια.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως. Καταρχάς να πούμε ότι οι τριετίες θα «ξεπαγώσουν» όταν είμαστε στην ευχάριστη θέση η ανεργία να πέσει κάτω από το 10%.
Γιώργος Παπαδάκης: Ο μέσος όρος, γιατί πότε θα είναι 9, πότε θα είναι 10, πότε θα είναι 11.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα ξεπαγώσουν οι τριετίες όταν η ανεργία πέσει κάτω από το 10% και όταν πέσει θα έχει πέσει μόνιμα.
Γιώργος Παπαδάκης: Αναδρομική ισχύ θα έχουν;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι κάτι το οποίο το εξετάζουμε.
Γιώργος Παπαδάκης: Είναι το τρίτο που λέτε ότι εξετάζετε, το κρατάω.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι άδικο για κάποιον ο οποίος έχει αυτή τη στιγμή παγωμένους μισθούς εδώ και μια δεκαετία. Είναι κάτι το οποίο πρέπει να το δούμε. Είναι κάτι για το οποίο θα επιδιώξουμε και συζητήσεις με τους κοινωνικούς εταίρους, όπως το κάναμε και για την περίπτωση του κατώτατου μισθού.
Θέλω να θυμίσω, κ. Παπαδάκη και κα Αναστασοπούλου, ότι πήγαμε πάνω από αυτό το οποίο εισηγήθηκαν οι εργοδότες. Και απεδείχθη τελικά ότι κάναμε καλά και ότι η ελληνική επιχειρηματικότητα άντεξε αυτές τις αυξήσεις.
Γιώργος Παπαδάκης: Και, τέλος, αντικειμενικές αξίες που πετούν έξω κόσμο από πολλές ρυθμίσεις; Του δίνετε επίδομα από τη μια και με την αντικειμενική αξία το αφαιρείτε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτό που λέτε είναι σωστό. Από την άλλη, η αύξηση της αντικειμενικής αξίας αντανακλά ουσιαστικά την αύξηση της αξίας της περιουσίας.
Γιώργος Παπαδάκης: Είναι σαν να του λέμε, πούλα το για να ζήσεις.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι. Έχετε δίκιο, όμως, ότι αν υπάρχουν όρια τα οποία μπήκαν με άλλες αντικειμενικές αξίες, είναι απολύτως λογικό κάποια από αυτά τα όρια να επανεξεταστούν.
Γιώργος Παπαδάκης: Τέταρτο που μου λέτε δέσμευση, εγώ τις φυλάω, τις φυλάω.
Μαρία Αναστασοπούλου: Σε κασέτα από κάτω θα τα κρατήσει, κύριε Πρόεδρε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν μου λέτε τώρα και τι ερώτηση θα μου κάνετε στο debate; Να μην κάνουμε μια πρόβα;
Γιώργος Παπαδάκης: Είναι debate; Παράλληλοι μονόλογοι θα είναι, κύριε Πρόεδρε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: κ. Παπαδάκη, επειδή σας άκουσα να το λέτε αυτό και καταρχάς θέλω να τονίσω ότι δεν είναι. Επιτρέψτε μου, γνωριζόμαστε πολλά χρόνια, αυτοί είναι οι κανόνες τους οποίους συμφωνήσαμε και συμφωνήσατε.
Γιώργος Παπαδάκης: Και γιατί δεν αφήνετε εμάς τους δημοσιογράφους να καθορίσουμε τους κανόνες, τι θα σας ρωτήσουμε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Εγώ προσωπικά, όπως βλέπετε, πηγαίνω παντού, δεν έχω κανένα πρόβλημα να απαντώ σε οποιαδήποτε ερώτηση.
Όμως αυτή τη στιγμή, από τη στιγμή που έχουμε έξι δημοσιογράφους και έξι πολιτικούς αρχηγούς, είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει ένα πλαίσιο.
Είναι λίγο, θα έλεγα, σκληρό το πλαίσιο; Θα το ήθελα προσωπικά και εγώ, θα μπορούσε να ήταν πολύ πιο χαλαρό, δεν θα είχα καμία δυσκολία με αυτό.
Όμως, ποια είναι η πραγματική αξία του debate κατά την άποψή μου, πέραν, και δεν θα σας υποδείξω προφανώς τι θα ρωτήσετε, αλλά το debate είναι μια ευκαιρία διότι για όλα τα θέματα της επικαιρότητας κατ’ αρχάς μας γνωρίζουν οι πολίτες καλά. Εγώ με τον κ. Τσίπρα έχω κάνει 100 ώρες συζήτηση στη Βουλή, δεν νομίζω ότι θα γίνουν κατ΄ ανάγκη σοφότεροι για τις θέσεις μας.
Όμως, υπάρχει ένα θέμα το οποίο πρέπει να αναδειχθεί στο debate. Πώς ακριβώς αντιλαμβάνονται όλοι οι συμμετέχοντες την προοδευτική διακυβέρνηση; Διότι εδώ έχουμε τρία-τέσσερα κόμματα, τρία τουλάχιστον, τα οποία λένε ότι υπό προϋποθέσεις θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε.
Μαρία Αναστασοπούλου: Λέτε ότι θα τους έχετε δίπλα σας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αφού θα τους έχουμε δίπλα, δεν μας εξηγούν κιόλας αυτή η προοδευτική διακυβέρνηση πώς ακριβώς θα δουλέψει;
Μαρία Αναστασοπούλου: Κύριε Μητσοτάκη, λύστε όμως και μια άλλη απορία. Σας έχουν προσκαλέσει όλοι η τηλεοπτικοί σταθμοί -τους δύο σας- να κάνετε ένα debate. Σας ακούω εσάς να λέτε ότι βάλτε κάτω την διακυβέρνηση Μητσοτάκη και συγκρίνετέ με, με τον Τσίπρα.
Για ποιο λόγο δεν κάνετε μία μονομαχία τηλεοπτική; Δεν το αντιλαμβάνομαι. Φοβάστε κάτι; Σας λένε, δεν πηγαίνετε γιατί δεν τολμάτε την αντιπαράθεση με τον κύριο Τσίπρα;
Γιώργος Παπαδάκης: Και θα το κάνετε στην δεύτερη εκλογική αναμέτρηση;
Μαρία Αναστασοπούλου: Είναι λίγο αντιφατικό να λέτε σύγκριση Μητσοτάκη – Τσίπρα, αλλά να μην κάθεστε στο ίδιο τραπέζι τηλεοπτικά με τον κ. Τσίπρα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κυρία Αναστασοπούλου και κ. Παπαδάκη, οι εκλογές αυτές είναι εκλογές απλής αναλογικής και το πλαίσιο του debate είναι ένα debate στο οποίο πρέπει να συμμετέχουν όλα τα κόμματα, διότι όλα τα κόμματα είναι ισότιμα.
Γιώργος Παπαδάκης: Είναι σαν να μου λέτε ότι στις επόμενες εκλογές θα έχουμε;
Μαρία Αναστασοπούλου: Άρα πριν τις δεύτερες μπορεί.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Οι επόμενες εκλογές, επειδή στις επόμενες εκλογές υπάρχει…
Γιώργος Παπαδάκης: Γράφτο.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Γράφτε το, παρακαλώ πολύ. Στις επόμενες εκλογές επειδή πράγματι υπάρχει το μπόνους, και το μπόνους αφορά τους δύο πρώτους, βεβαίως και πρέπει να γίνει debate.
Γιώργος Παπαδάκης: Άρα, debate Μητσοτάκη – Τσίπρα στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αλλά στις επόμενες εκλογές, στις οποίες το ζήτημα «ποιος θα κυβερνήσει τη χώρα», θα είναι πολύ πιο ξεκάθαρο. Θα είναι τα πράγματα πολύ πιο ξεκάθαρα. Θα υπάρχει το μπόνους -προσωπικά πιστεύω στο μπόνους. Και θα επαναλάβω: σε αυτό το περιβάλλον της γεωπολιτικής αστάθειας το τελευταίο που χρειαζόμαστε είναι ασταθείς κυβερνήσεις.
Χθες υπέβαλε την παραίτησή του ο Πρωθυπουργός της Σλοβακίας, γνωστός μου, φίλος μου, τον έχω συναντήσει πολλές φορές στη Σύνοδο Κορυφής. Αντικαθίσταται από μια κυβέρνηση τεχνοκρατών, επειδή πολύ απλά τα κόμματα δεν μπορούσαν να συνεργαστούν μεταξύ τους. Και τέτοια παραδείγματα…
Μαρία Αναστασοπούλου: Καλά, υπάρχουν και άλλα παραδείγματα στην Ευρώπη που δούλεψε η συνεργασία.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Και τέτοια παραδείγματα πολλά. Γιατί πού ακριβώς δουλεύει καλά η συνεργασία; Για πείτε μου ένα παράδειγμα.
Μαρία Αναστασοπούλου: Δεν υπάρχει κανένα παράδειγμα στην Ευρώπη;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι. Να σας πω εγώ στη Γερμανία, παραδείγματος χάρη, την οποία επικαλούμαστε πολύ συχνά. Η Γερμανία αυτή τη στιγμή έχει τρία κόμματα τα οποία το ένα πηγαίνει στην ανατολή και το άλλο πηγαίνει στη δύση.
Και αυτό έχει σημαντικές επιπτώσεις και ως προς τη στάση της Γερμανίας σε σημαντικά θέματα τα οποία αφορούν την Ελλάδα.
Μαρία Αναστασοπούλου: Και εδώ είχαμε παράδειγμα, Νέα Δημοκρατίας – ΠΑΣΟΚ. Πήγε καλά αυτή η σύμπραξη;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αναγκαστική ήταν. Εγώ επαναλαμβάνω αυτό το οποίο σας λέω. Ήταν μια αναγκαστική σύμπραξη, ήταν μια κυβέρνηση η οποία πήγε τη χώρα μπροστά διότι τελικά από αυτό κρινόμαστε όλοι. Πήγαμε τη χώρα μπροστά ή την πήγαμε πίσω;
Ήταν μια αναγκαστική σύμπραξη. Τονίζω ότι αν η επιλογή του ελληνικού λαού είναι αυτή την οποία εγώ προκρίνω, πιστεύω ότι είναι καλύτερα για τη χώρα να έχει μια σταθερή κυβέρνηση του ενός κόμματος.
Τονίζω όμως και να κλείσω με αυτό, όχι κατ’ ανάγκη του ενός χρώματος.
Μαρία Αναστασοπούλου: Πάλι τα ίδια τώρα. Να σταθούμε εδώ τώρα, τι εννοείτε και με άλλα χρώματα;
Γιώργος Παπαδάκης: Δεν έχουμε χρόνο, Μαρία μου.
Μαρία Αναστασοπούλου: Ναι, αλλά θα μας δώσει άλλη τώρα. Το άλλο χρώμα τι σημαίνει;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το άλλο χρώμα σημαίνει ότι μπορώ να συμπεριλάβω στην κυβέρνησή μου σε σημαντικές θέσεις ευθύνης, όπως το έχω ήδη κάνει, ανθρώπους που δεν προέρχονται από το σκληρό πυρήνα της Νέας Δημοκρατίας.
Γιώργος Παπαδάκης: Κανένα Συριζαίο έχετε στο μυαλό σας;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Συριζαίο δύσκολα το βλέπω, αλλά πρέπει να σας πω ότι πολλοί από αυτούς οι οποίοι μπήκαν στη Νέα Δημοκρατία επί δικών μου ημερών…
Μαρία Αναστασοπούλου: Μετεκλογικά εννοείτε πάντα, κύριε Πρόεδρε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μετεκλογικά.
Μαρία Αναστασοπούλου: Όχι εκλεγμένοι βουλευτές με άλλα κόμματα;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μετεκλογικά. Αλλά αυτή τη στιγμή βλέπετε ότι πολύ άξια κυβερνητικά στελέχη τα οποία μπήκαν στη Νέα Δημοκρατία επί δικών μου ημερών, τώρα είναι μέλη της Νέας Δημοκρατίας και διεκδικούν την εκλογή τους με τη Νέα Δημοκρατία. Έτσι αντιλαμβάνομαι στην πράξη τη διεύρυνση και αυτό εννοώ με μονοκομματική κυβέρνηση, αλλά όχι κατ’ ανάγκη του ενός χρώματος.
Μαρία Αναστασοπούλου: Μας δώσατε ειδήσεις, μας δώσατε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όπως βλέπετε, εξάλλου, στο πρόγραμμά μας υπάρχει πολύ μπλε.
Μαρία Αναστασοπούλου: Μόνο μπλε βλέπουμε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι, υπάρχει και λίγο…
Μαρία Αναστασοπούλου: Αυτό είναι ΣΥΡΙΖΑ που μας λέτε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Υπάρχει και λίγο πορτοκαλί. Εν πάση περιπτώσει, είμαστε οι μόνοι οι οποίοι επενδύουμε τόσο πολύ στο πρόγραμμά μας και μακάρι η συζήτηση που θα γίνει τις επόμενες 13 μέρες να αφορά το μέλλον και όχι το παρελθόν και όχι την παρακαταθήκη του Ανδρέα Παπανδρέου ή αν ο κ. Τσίπρας επιλέγει σήμερα να πάει να μιλήσει στη Λαμία μπροστά το άγαλμα του Άρη Βελουχιώτη.
Γιώργος Παπαδάκης: Να σας ευχαριστήσουμε πολύ.
Μαρία Αναστασοπούλου: Ευχαριστούμε πολύ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Εγώ σας ευχαριστώ.